Đó là trường hợp ông H.N. (92 tuổi, chủ thửa đất tại phường Tân Thới Nhất, quận 12, TP.HCM) vừa được UBND quận 12 tiếp nhận hồ sơ giải quyết tách thửa mới đây.

Sau hơn 2 năm bị từ chối tiếp nhận hồ sơ giải quyết tách thửa theo quyết định 60 của UBND TP.HCM, cuối tháng 6-2023, ông làm đơn cầu cứu gửi đến Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi và được lãnh đạo TP chỉ đạo UBND quận 12 giải quyết.

Tạm ngưng tách thửa theo công văn Sở Quy hoạch Kiến trúc

Vợ chồng ông H.N. có thửa đất nông nghiệp khoảng 1.000m² tiếp giáp hẻm ở phường Tân Thới Nhất, quận 12. Thửa đất này nằm trong khu vực quy hoạch đất ở hiện hữu cải tạo. Vì có nhu cầu tách thửa ra để cho các con, từ năm 2018, gia đình ông thực hiện thủ tục tách thửa theo quyết định 60.

Quyết định 60 của UBND TP.HCM (có hiệu lực từ tháng 12-2017) quy định về diện tích tối thiểu được tách thửa. Theo đó, người dân tách thửa đất ở có hình thành đường giao thông và hạ tầng kỹ thuật, thì UBND các quận huyện rà soát các điều kiện về diện tích đất, cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội theo quy định pháp luật quy hoạch, xây dựng và hướng dẫn của sở ngành để hướng dẫn người tách thửa thực hiện. 

Vợ chồng ông H.N. đã chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp thành đất ở, đầu tư đường và hạ tầng kỹ thuật… Khi hoàn tất các khâu, đến cuối tháng 3-2021, vợ chồng ông H.N. nộp hồ sơ lên UBND quận 12 để được công nhận phương án hạ tầng kỹ thuật, giải quyết tách thửa thì quận từ chối nhận hồ sơ.

Lý do Sở Tài nguyên và Môi trường đang tham mưu cho UBND TP điều chỉnh quyết định 60 để phù hợp với nghị định 148/2020 hướng dẫn Luật Đất đai. 

Đồng thời, từ ngày 16-4-2021, Sở Quy hoạch - Kiến trúc có công văn 1427 đề nghị tất cả các quận, huyện tạm ngưng tiếp nhận hồ sơ liên quan tách thửa có hình thành đường giao thông và hạ tầng kỹ thuật từ ngày 17-4-2021 cho đến khi có chỉ đạo mới của UBND TP.

Khổ sở vì nhiều năm bị "chặn" tách thửa

"Chỉ đạo mới" về giải quyết tách thửa đến nay vẫn chưa có và công văn đề nghị tạm ngưng tiếp nhận hồ sơ của Sở Quy hoạch - Kiến trúc khiến các hồ sơ về tách thửa của người dân TP từ năm 2021 đến nay bị ách lại.

Riêng trường hợp gia đình ông H.N. đã gặp phải cảnh khó khăn khi không được giải quyết tách thửa trong thời gian dài.

Cụ thể: từ năm 2018 vợ chồng ông H.N. thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng toàn bộ thửa đất từ đất nông nghiệp thành đất ở. Số tiền sử dụng đất phải đóng cho Nhà nước để chuyển mục đích là hơn 5,5 tỉ đồng. Do số tiền quá lớn nên gia đình ông H.N. phải thực hiện thủ tục xin cơ quan thuế cho nợ tiền sử dụng đất. 

Sau đó, vợ chồng ông H.N vay ngân hàng để đóng tiền nợ sử dụng đất, hằng tháng trả lãi vay hơn 60 triệu đồng. Chưa kể vợ chồng ông H.N. phải đầu tư tiền làm đường dài khoảng 38m, rộng 9m kèm hạ tầng kỹ thuật theo chuẩn để tách thửa theo quyết định 60.

Trong khi đã hoàn tất các khâu thì hồ sơ nộp lên quận 12 từ chối tiếp nhận. Việc này khiến vợ chồng ông H.N. khó khăn chồng chất.

Đến tháng 9-2021, vợ ông H.N. mất vì dịch COVID-19. Sau đó, ông H.N và các con làm thỏa thuận phân chia di sản do vợ ông H.N. để lại là khu đất tại phường Tân Thới Nhất.

Tháng 6-2023, ông H.N. đã gửi đơn "cầu cứu" đến chủ tịch UBND TP trình bày về hoàn cảnh của mình thì TP đã có văn bản chỉ đạo UBND quận 12 giải quyết.

Mới đây, UBND quận 12 đã vận dụng thủ tục khác (không theo quyết định 60) để ra văn bản chấp thuận chủ trương quản lý lộ giới hẻm và hướng dẫn đầu tư hạ tầng kỹ thuật đối với tuyến hẻm tiếp giáp thửa đất của ông H.N. làm điều kiện tách thửa cho các đồng thừa kế.

Việc "tạm ngưng" tách thửa theo công văn của Sở Quy hoạch - Kiến trúc đã khiến nhiều hồ sơ về tách thửa của người dân TP bị "chặn" từ tháng 4-2021 đến nay mà vẫn chưa có "lối ra".

Tạm ngưng tách thửa không thời hạn, Lâm Đồng làm trái luật

Luật hiện hành không cấm tách thửa đất nông nghiệp để thực hiện các giao dịch dân sự, nhưng tại Lâm Đồng việc này đang bị tạm ngưng không thời hạn.