Mỹ tăng cường hỗ trợ cho Israel

Trong phát biểu ngày 10-10, Tổng thống Mỹ Joe Biden chỉ trích cuộc tấn công của Hamas vào Israel là "hoàn toàn xấu xa". "Có những khoảnh khắc trong cuộc đời, khi một sự tà ác thuần túy được giải phóng ra trên thế giới này", ông nói.

Tổng thống Mỹ xác nhận 14 công dân nước này thiệt mạng trong cuộc tấn công vào cuối tuần trước. Cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan cho biết 20 người Mỹ còn mất tích nhưng chưa rõ bao nhiêu người bị bắt làm con tin. Washington sẽ chia sẻ thông tin tình báo để hỗ trợ giải cứu con tin nhưng sẽ không triển khai quân. 

Trong khi đó, ngày 10-10 Israel tiếp tục không kích dữ dội vào Gaza khiến Hamas tuyên bố sẽ giết con tin để đáp trả.

Ông Biden cũng có cuộc điện đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, trong đó ông khẳng định nếu là Mỹ bị tấn công "chúng tôi sẽ phản ứng nhanh chóng, dứt khoát và áp đảo". 

Nhà lãnh đạo Mỹ cho biết Washington đang đẩy mạnh hỗ trợ cho Israel, bao gồm hệ thống đánh chặn tên lửa Vòm sắt. Mỹ cũng cho tàu sân bay lớn nhất của mình là USS Gerald R. Ford tới gần Israel và ông Biden cho biết sẵn sàng điều động "bổ sung tài sản" nếu cần để ngăn chặn đối thủ của Israel. 

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken dự kiến đến Israel ngày 12-10 để thể hiện thông điệp ủng hộ đối với Tel Aviv.

Mỹ đến nay không đưa ra tuyên bố kêu gọi kiềm chế trong cuộc xung đột giữa Israel và Hamas, đến nay đã làm chết khoảng 1.000 người ở mỗi bên. Hamas chỉ trích phát biểu của ông Biden là "che giấu tội ác" của Israel.

* Các nước di tản công dân khỏi Israel. Đức cho biết sẽ tổ chức các "chuyến bay đặc biệt" để đưa công dân về nước và kêu gọi công dân ở Israel rời nước này bằng mọi cách. 

Argentina, quốc gia Mỹ Latin có đông người Do Thái nhất, thông báo đang di tản 1.200 công dân khỏi Israel. Trong khi đó, Nigeria cho biết đã đưa khoảng 300 công dân về nước sau khi những người này chạy từ Israel sang Jordan. 

Nhiều người nước ngoài thiệt mạng, mất tích hoặc bị bắt kể từ khi nổ ra xung đột, bao gồm công dân Thái Lan, Mỹ, Nepal, Pháp, Argentina, Nga, Ukraine...

* Châu Âu phản đối bao vây Dải Gaza. Ngày 10-10, ngoại trưởng các nước châu Âu trong cuộc họp khẩn cấp về vấn đề Israel đã kêu gọi Tel Aviv không phong tỏa Dải Gaza và xây dựng hành lang nhân đạo cho những người di tản khỏi lãnh thổ này.

Nhà ngoại giao hàng đầu châu Âu Josep Borrell cho biết các bộ trưởng châu Âu nhấn mạnh sự cần thiết phải "tôn trọng luật pháp quốc tế, luật nhân đạo và điều đó có nghĩa là không chặn nước, thực phẩm hoặc điện cho người dân ở Gaza". 

"Israel có quyền bảo vệ nhưng việc đó phải được thực hiện phù hợp với luật pháp quốc tế, luật nhân đạo và một số quyết định (của họ) trái với luật pháp quốc tế này", Hãng tin AFP dẫn lời ông Borrell.

Các nước châu Âu cũng phản đối ngừng hỗ trợ cho chính quyền Palestine. "Không phải tất cả người dân Palestine đều là những kẻ khủng bố. Trừng phạt chung tất cả người Palestine sẽ là không công bằng và không hiệu quả", ông Borrell nói, cho rằng thực tế cần phải hỗ trợ nhân đạo nhiều hơn tại Gaza.

Ukraine sợ bị bỏ quên vì chiến sự Israel - Hamas

Ngày 10-10, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết bạo lực ở Israel và Gaza có nguy cơ khiến cộng đồng quốc tế mất tập trung vào cuộc chiến ở đất nước ông. 

"Điều đó sẽ gây ra các hậu quả", ông Zelensky nhận định và cho rằng hai cuộc xung đột "là khác nhau, nhưng đều rất lớn".

Cùng ngày, Đức đã công bố gói viện trợ quốc phòng mới trị giá khoảng 1 tỉ euro (1,1 tỉ USD) cho Ukraine. Bộ Quốc phòng Đức cho biết gói viện trợ mùa đông này bao gồm cả khí tài phòng không, vũ khí và các phương tiện mặt đất. 

Cụ thể, Berlin sẽ gửi cho Kiev hệ thống tên lửa phòng không Patriot và hệ thống tên lửa phòng không tầm trung IRIS-T bổ sung, xe tăng Leopard, pháo phòng không Gepard. 

Ngoài ra, tập đoàn sản xuất vũ khí Rheinmetall Expal Munitions của Đức thông báo sẽ cung cấp hơn 100.000 đạn pháo 155mm cho chính phủ Đức và đạn pháo có khả năng nổ phân mảnh cao DM 121.

Trên chiến trường, Nga đang bắt đầu đẩy mạnh tấn công sau khi đợt phản công của Ukraine chậm hơn dự kiến. Ngày 10-10, Kiev cho biết 36 máy bay không người lái của Nga tấn công các khu vực Odesa, Mykolaiv và Kherson. Chính quyền Kherson nói ít nhất 2 người chết và nhiều người bị thương. 

Theo AFP, lực lượng Nga cũng áp sát và tìm cách bao vây thị trấn Avdiivka ở miền đông Ukraine, một vị trí chiến lược đối với Kiev.

* Nga không thể trở lại Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc. Trong cuộc bỏ phiếu của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ngày 10-10, ứng viên Nga chỉ nhận được 83 phiếu, chưa đủ số phiếu tối thiểu 97 để tham gia Hội đồng Nhân quyền khóa 2024-2026. 

Cuộc bỏ phiếu diễn ra vài ngày sau Nga bị cáo buộc tấn công làm 52 người thiệt mạng ở Ukraine. "Các quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc đã gửi phản ứng mạnh mẽ đến Điện Kremlin", Thứ trưởng ngoại giao Ukraine Emine Dzheppar nói.

Trong khi đó, ông Vassily Nebenzia, đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc, khẳng định "không quốc gia thành viên nào có thể tuyên bố miễn nhiễm khỏi các hành vi vi phạm nhân quyền. Nhưng giải pháp là tăng cường quy định quốc tế". 

18 tháng trước, Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc đã thông qua quyết định đình chỉ tư cách thành viên của Nga tại Hội đồng Nhân quyền. Khi đó, Nga đã lên tiếng chỉ trích và đồng thời tuyên bố Matxcơva sẽ rời khỏi cơ quan này.

* Mỹ cắt hơn nửa tỉ USD hỗ trợ cho Niger. Hai tháng sau cuộc đảo chính của quân đội Niger, Ngoại giao Mỹ cho biết các nỗ lực phục hồi trật tự hiến pháp tại Niger đều không mang lại kết quả và quyết định cắt giảm hơn 500 triệu USD hỗ trợ cho quốc gia này. 

Dù vậy, Washington cho biết sẽ vẫn giữ khoảng 1.000 lính Mỹ tại đây. Trong khi đó, Pháp đã bắt đầu rút quân khỏi nước thuộc địa cũ.