Tổng thống Joe Biden dự kiến có mặt tại Israel ngày 17-10, giờ địa phương, để thể hiện thông điệp đoàn kết với đồng minh thân cận nhất của Mỹ ở Trung Đông.

Nguy hiểm cho ông Biden

Nhà Trắng xác nhận chuyến thăm trên vào tối ngày 16-10, giờ địa phương, sau khi ông Biden gặp các quan chức tình báo hàng đầu và các cố vấn thân cận nhất tại Phòng Bầu dục để thảo luận về việc có nên chấp nhận lời mời của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hay không.

Trong cuộc họp ngắn với các phóng viên, ông John Kirby - phát ngôn viên của Hội đồng An ninh quốc gia - cho biết ông Biden sẽ tập trung vào "nhu cầu cấp thiết đưa hỗ trợ nhân đạo vào Gaza, cũng như những người vô tội có thể chạy ra khỏi vùng xung đột".

Theo kế hoạch, tổng thống sẽ có các cuộc gặp ở Tel Aviv và Amman (Jordan), với các nhà lãnh đạo Jordan, Ai Cập và chính quyền Palestine.

Dù ủng hộ việc lật đổ Hamas, ông Biden và Ngoại trưởng Antony Blinken cũng cảnh báo chính quyền ông Netanyahu rằng một khi thế giới chứng kiến Israel cho nổ tung các tòa nhà và gây thương vong cho người Palestine, thì sự đồng cảm có thể thay đổi đáng kể. Thế giới sẽ ít tập trung hơn vào vụ tấn công của Hamas vào Israel ngày 7-10, mà tập trung nhiều hơn vào phản ứng tàn bạo của Tel Aviv.

"Chúng tôi không muốn thấy thêm bất kỳ sự đau khổ nào của dân thường", ông Kirby nói.

Chuyến thăm của ông Biden là sự thể hiện sự ủng hộ rất lớn đối với Israel giữa chiến tranh, giống như chuyến đi thăm Ukraine bất ngờ của ông vào tháng 2-2023, khi Kiev đang chuẩn bị chiến dịch quân sự lớn.

Lần này, ông Biden có mặt tại Jerusalem khi hàng trăm ngàn binh sĩ Israel sẵn sàng tràn qua Gaza để tiêu diệt Hamas.

Rủi ro an ninh là điều chắc chắn khi mà ông Blinken mới đây trong cuộc gặp với ông Netanyahu và nội các Israel tại một căn cứ quân sự đã phải xuống hầm trú ẩn vì tiếng còi báo động tên lửa. Tuy nhiên, ông Kirby cho rằng những rủi ro ở Tel Aviv được coi là "đủ thấp" để có thể thông báo trước. Ông Biden cũng từng nói rằng ông cảm thấy rất thoải mái ở Israel.

Rủi ro chính trị

Trong khi đó, những rủi ro chính trị đối với ông Biden rất khó đo lường. Trong thông điệp kêu gọi Israel thận trọng trên Đài CBS cuối tuần qua, ông Biden đã cảnh báo Tel Aviv sẽ phạm "sai lầm lớn" nếu Israel chiếm đóng Gaza một lần nữa. Tel Aviv phủ nhận nhưng cũng không nói rõ ai sẽ kiểm soát Dải Gaza khi không có Hamas, hoặc làm thế nào để ngăn một nhóm tương tự trỗi dậy từ đống tro tàn của Thành phố Gaza.

Ông Biden khi đó đã kêu gọi "cần phải có chính quyền Palestine; cần phải có một con đường dẫn đến một nhà nước Palestine". Theo báo New York Times, các chuyến thăm của ông Blinken, Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin và bây giờ là Tổng thống Biden, một phần nhằm mục đích buộc các quan chức Israel phải suy nghĩ về việc làm sao để không bị kẹt ở Gaza và không bị coi là thờ ơ với dân thường Palestine.

"Biden tin rằng ông ấy có thẩm quyền đạo đức ở đây. Ông ấy đã đứng lên vì nhà nước Israel. Ông tin rằng việc giải tán Hamas là đúng. Nhưng ông muốn chứng tỏ rằng mình cũng đại diện cho nhân loại", ông Thomas R. Nides, cựu đại sứ Mỹ tại Israel, nhận định.

Chính quyền ông Biden đang cố gắng câu giờ, chẳng hạn việc giữ các quan chức Mỹ ở Jerusalem buộc phía Israel phải tiếp tục cân nhắc kế hoạch tấn công Dải Gaza. Và giả sử Mỹ đặt điều kiện hoãn tấn công để ông Biden đến thăm, chuyến thăm lần này sẽ cho người dân Gaza có thêm thời gian di tản.

Dù vậy, Washington đến nay không lên tiếng chỉ trích việc Israel cắt nguồn điện và thực phẩm cho Gaza. Khi ông Blinken gặp Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah el-Sisi để thuyết phục nước này mở cửa cho người Palestine, ông Sisi chỉ trích Mỹ và các đồng minh bị sốc vì vụ tấn công Israel còn hơn việc người Palestine bị giam cầm gần 17 năm ở Gaza.

"Chúng ta cần hiểu rằng đây là kết quả của sự giận dữ và hận thù tích tụ trong suốt 4 thập kỷ, nơi người Palestine không còn hy vọng tìm ra giải pháp", ông Sisi nói.

Không giống như các tổng thống trước từng thúc giục Israel kiềm chế trong các cuộc xung đột trước đây, ông Biden nhấn mạnh rằng Israel có mọi quyền để tự vệ. Ông Richard Fontaine - lãnh đạo Trung tâm An ninh Mỹ mới - cho rằng chuyến thăm của ông Biden "sẽ là sự tái khẳng định rằng thay đổi chế độ ở Gaza là lựa chọn đúng đắn".

Ông Biden đã thể hiện sự ủng hộ cho Tel Aviv bằng việc điều động các tàu chiến và máy bay Mỹ tới khu vực để ngăn chặn Iran và Hezbollah, mở rộng chiến tranh. Hai nhóm tác chiến tàu sân bay, USS Gerald R. Ford và USS Dwight D. Eisenhower, đã được bố trí để có thể tấn công các địa điểm tên lửa của Hezbollah ở Lebanon hoặc nơi khác.

Đối với chính trị trong nước, chuyến thăm của ông Biden sẽ thể hiện quan điểm đối lập rõ ràng với người tiền nhiệm và cũng là đối thủ trong cuộc bầu cử 2024, cựu tổng thống Donald Trump. Ông Trump tự nhận mình là người ủng hộ Israel mạnh mẽ nhất khi còn đương chức, nhưng đã chỉ trích ông Netanyahu trong những ngày đầu khi Tel Aviv phản công, có thể do ông Netanyahu thừa nhận việc ông Biden đắc cử tổng thống.

Giữa chiến sự căng thẳng, có tin Tổng thống Biden tính đi Israel

Các quan chức Mỹ và Israel đang thảo luận về khả năng Tổng thống Biden sớm đến thăm Israel theo lời mời của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.