Trong bối cảnh kinh tế thế giới phục hồi bấp bênh do gặp những "cơn gió ngược", Ủy ban Kinh tế đánh giá tình hình kinh tế - xã hội nước ta tiếp tục xu hướng phục hồi tích cực.
Băn khoăn khi 5/15 chỉ tiêu không đạt
"Kết quả đạt được tháng sau tốt hơn tháng trước, quý sau cao hơn quý trước. Ước cả năm 2023 có 10/15 chỉ tiêu đạt và vượt mục tiêu đề ra. Mức tăng trưởng GDP năm 2023 đạt 5% dù thấp hơn mục tiêu đề ra, nhưng vẫn khá cao so với nhiều nước trong khu vực và thế giới", chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đánh giá.
Nhiều công trình hạ tầng giao thông trọng điểm, quan trọng quốc gia được tập trung đẩy nhanh tiến độ; hạ tầng đô thị tiếp tục được hoàn thiện; thu hút vốn đầu tư nước ngoài tích cực hơn.
Công cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, phòng chống tội phạm, công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, cải cách tư pháp, thi hành án dân sự, nhất là xử lý các vụ việc phức tạp, kéo dài, xử lý thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng kinh tế tiếp tục được quan tâm.
Hoạt động đối ngoại đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Việt Nam đã có quan hệ đối tác chiến lược toàn diện hoặc đối tác chiến lược với tất cả các nước Thường trực Hội đồng Bảo an Liên hiệp Quốc và các nước G20; góp phần giữ vững môi trường hòa bình, ổn định và thuận lợi cho phát triển.
Tuy vậy, có 5/15 chỉ tiêu không đạt được mục tiêu đề ra, trong đó chỉ tiêu tốc độ tăng năng suất lao động xã hội không đạt năm thứ 3 liên tiếp. Các động lực tăng trưởng chính của nền kinh tế chậm lại.
Một số điểm nghẽn chưa được tháo gỡ, thủ tục hành chính một số lĩnh vực vẫn còn rườm rà, phức tạp. Phương án xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém, các dự án, công trình chậm tiến độ, đầu tư kém hiệu quả, thua lỗ kéo dài còn rất chậm.
Thị trường tài chính, tiền tệ vẫn còn tiềm ẩn rủi ro; tỉ lệ nợ xấu nội bảng hết tháng 7 đã vượt mức 3%, thị trường bất động sản tiếp tục trầm lắng, tiềm ẩn rủi ro…
Đáng chú ý, Ủy ban Kinh tế chỉ ra tình trạng nền kinh tế khát vốn nhưng khó hấp thụ vốn, mặc dù mặt bằng lãi suất huy động, lãi suất cho vay giảm. Dù đã 4 lần điều chỉnh giảm lãi suất điều hành, nhưng lãi suất tiền gửi và cho vay bình quân của các giao dịch phát sinh vào cuối tháng 8-2023 chỉ giảm khoảng 1% so với cuối năm 2022.
Đánh giá kỹ tính khả thi của mục tiêu tăng trưởng, dự toán ngân sách
Doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn về thị trường, dòng tiền và thủ tục hành chính. Sự liên kết giữa doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp tư nhân trong nước lỏng lẻo. Về tình trạng chậm đầu tư công, cơ quan thẩm tra của Quốc hội cho rằng phải được làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm để sớm khắc phục.
Đáng chú ý, chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế chỉ ra tình trạng đùn đẩy, né tránh, sợ sai, sợ trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức chưa được khắc phục triệt để. Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn, dừng hoạt động, đóng cửa sau khi các quy định mới về tiêu chuẩn, quy chuẩn phòng cháy, chữa cháy được ban hành và có hiệu lực.
Trước thực trạng đó, cơ quan thẩm tra đề nghị tiếp tục thực hiện nhất quán mục tiêu tiếp tục giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, ưu tiên tăng trưởng và bảo đảm các cân đối lớn. Tập trung thực hiện các giải pháp thúc đẩy mạnh mẽ 3 động lực tăng trưởng (đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu)...
Về tình hình năm 2024, Ủy ban Kinh tế đồng tình với các định hướng lớn, nhưng đề nghị Chính phủ đánh giá tính khả thi của mục tiêu tăng trưởng GDP, lập dự toán ngân sách, giảm bớt bội chi…
Trong đó, lưu ý Chính phủ cần tập trung khắc phục những tồn tại, bất cập, vướng mắc về kinh tế - xã hội, gắn với định hướng đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh...
Các nhà bán lẻ Việt Nam kỳ vọng tình hình thị trường sẽ cải thiện giai đoạn nửa cuối năm 2023, dù sự phục hồi chưa thực sự rõ rệt và tốc độ khá chậm chạp.