Tồn tại chung cư mini, nhà ngăn phòng cho thuê tự chuyển đổi từ nhà ở riêng lẻ cũng có nguyên do thiếu sót trong quy định về xây dựng từ khâu cấp phép xây dựng đến khâu giám sát sử dụng công trình xây dựng có đúng với công năng xin phép xây dựng hay không.

Siết các khâu quản lý

Hồ sơ cấp phép xây dựng bắt buộc phải có bản vẽ công trình xin phép xây dựng. Không chủ hộ nào có thể ở nguyên một căn nhà đồ sộ với hàng chục, hàng trăm phòng. Nếu nhà có kết cấu kiểu chung cư nhưng vẫn cấp phép xây dựng nhà ở tư nhân, nhà ở riêng lẻ là trái luật.

Nếu hồ sơ xin phép xây dựng chung cư mini, nhà ngăn phòng cho thuê phải đính kèm chứng nhận thẩm duyệt về phòng cháy chữa cháy (PCCC). Trong đó, nhà ba mặt giáp với nhà dân sẽ không được xây hết đất mà chừa sân sau để làm cầu thang thoát hiểm ngoài trời hoặc cầu thang kín khói, chừa đất làm đường thoát hiểm dọc hông nhà từ trước ra sau. Sau khi xây dựng xong phải thẩm định PCCC và nghiệm thu mới được phép hoạt động.

Theo thông tư 01/2020/TT-BXD của Bộ Xây dựng, tất cả nhà ở là chung cư mini, nhà ngăn phòng cho thuê đều phải có chứng nhận thẩm duyệt PCCC. Nhà ở riêng lẻ xây dựng trước năm 2021 và sau đó ngăn phòng cho thuê cũng phải thực hiện cải tạo cho đúng quy định.

Thông tư trên quy định chung cư mini, nhà ngăn phòng cho thuê được xếp vào nhóm nhà nguy hiểm cháy. Nếu nhà đã xây hết đất (không chừa hẻm thoát nạn dọc hông nhà từ trước ra sau và sau lưng nhà) thì phải cải tạo lại có cầu thang thoát hiểm kín khói, nối với đường dẫn kín khói xuyên tầng 1 ra mặt đường để thay thế đường thoát nạn dọc hông nhà. Không có đường thoát nạn này thì khi cháy bãi để xe tầng 1 sẽ làm rất nhiều người chết.

Sau khi cháy chung cư mini ở Hà Nội làm nhiều người chết, nhiều chung cư mini tiến hành làm cầu thang sắt ngoài trời phía trước nhà. Nhưng đây là giải pháp tình thế và có nhiều bất ổn. Theo tôi, hành lang thoát hiểm nếu hẹp thì đập ra làm lại, thiếu cầu thang thoát hiểm và đường thoát nạn dứt khoát phải làm. Bắt buộc xây tường ngăn, không để xe gần cầu thang cũng là một cách giảm hậu quả nếu có cháy từ tầng để xe.

Lơ là với nhà xây, sửa sai phép

Khi chủ nhà xin xây nhà ở riêng lẻ nhưng thực tế làm chung cư mini, nhà ngăn phòng cho thuê là sai Luật Xây dựng nhưng bộ phận quản lý nhà của chính quyền không hề biết (hoặc biết mà làm ngơ). Có trường hợp trong cùng UBND quận, bộ phận cấp phép kinh doanh biết rất rõ nhà A đang kinh doanh cho thuê phòng (đã chuyển đổi công năng từ nhà ở riêng lẻ sang chung cư mini, nhà ngăn phòng cho thuê) nhưng bộ phận cấp phép xây dựng, đăng bộ nhà không hề biết nhà A đã chuyển đổi công năng.

Theo quy định, không có giấy phép kinh doanh nhà cho thuê, căn hộ dịch vụ thì điện lực không cấp điện 3 pha đủ để hoạt động. Muốn siết quản lý phòng cháy ở nhà chung cư mini dạng này không phải là chuyện quá khó. Chỉ là lâu nay các khâu quản lý vẫn du di cho qua những nguy cơ cháy, khi họa đến thì không còn cơ hội sửa sai.

Nguy cơ xảy ra cháy ở những nhà ngăn phòng cho thuê tất nhiên luôn cao hơn nhà ở thông thường. Nếu có điều kiện khách quan tốt hơn như nhà có hai mặt tiền, hai lối thoát hiểm, đường đủ rộng để thoát nạn, chữa cháy, cứu nạn cứu hộ tốt... sẽ giảm thiểu về thương vong và thiệt hại. Chủ cơ sở kinh doanh căn hộ cho thuê cần lưu tâm hơn điều này, đừng tham lợi lớn mà bỏ qua an toàn PCCC.

Bộ Xây dựng thanh tra toàn diện chung cư mini tại Hà Nội, TP.HCM, Bình Dương

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị chỉ đạo Thanh tra Bộ Xây dựng thanh tra toàn diện chung cư mini tại các địa phương tập trung nhiều loại hình nhà ở này như Hà Nội, TP.HCM, Bình Dương.