Cần có một bộ sách giáo khoa do Bộ Giáo dục và Đào tạo biên soạn?

Nêu ý kiến thảo luận, đại biểu Nguyễn Duy Thanh (Cà Mau) cho hay tại kỳ họp này, các đại biểu Quốc hội đã nhận được báo cáo kết quả giám sát về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông.

Nêu kiến nghị cụ thể, ông Thanh không tán thành về việc giao Bộ Giáo dục và Đào tạo biên soạn một bộ sách giáo khoa theo nghị quyết 88.

Nói về lý do, ông chỉ ra về cơ sở pháp lý, việc này không phù hợp với nghị quyết 122/2020 của Quốc hội và Luật Giáo dục năm 2019.

"Cả hai văn bản nói trên đã điều chỉnh quy định của nghị quyết 88 về việc 'Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức biên soạn một bộ sách giáo khoa'", ông Thanh nhấn mạnh.

Về hậu quả, việc này dễ dẫn đến triệt tiêu xã hội hóa, quay lại tình trạng độc quyền, trái với chủ trương khuyến khích xã hội hóa và đi ngược lại xu hướng quốc tế.

"Tôi tin rằng nếu đoàn giám sát có đầy đủ thông tin về chính sách sách giáo khoa của các nước trên thế giới thì có thể đã không nêu lên kiến nghị này", ông Thanh nói thêm.

Tranh luận lại, phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Thị Mai Hoa cho hay việc xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa là một trong những điểm nhấn thành công, khi triển khai đổi mới chương trình và sách giáo khoa giáo dục phổ thông 2018.

Về ý kiến của đại biểu Thanh đặt ra liên quan việc Bộ Giáo dục và Đào tạo có nên làm một bộ sách và có trái với nghị quyết 122 của Quốc hội hay không, bà Hoa nhấn mạnh nghị quyết 88 là nghị quyết gốc và yêu cầu bộ làm một bộ sách.

Nhưng đến năm 2020, trong kỳ họp thứ 9 của Quốc hội, do sắp vào năm học mới nhưng chưa có bộ sách lớp 1 nên Quốc hội cho phép với một sách giáo khoa cho một môn thì không sử dụng nguồn ngân sách nhà nước.

"Tuy nhiên, qua giám sát, đoàn giám sát thấy vẫn rất cần thực hiện trách nhiệm của Nhà nước trong xây dựng nội dung, chương trình sách giáo khoa.

Đối với việc Bộ Giáo dục và Đào tạo không biên soạn một bộ sách giáo khoa không nên nghĩ là không tin tưởng vào xã hội hóa. Tuy nhiên, cần có một bộ sách để hoàn toàn chủ động trong mọi tình huống khi cần thiết vẫn đảm bảo đến năm học mới có sách giáo khoa. Đồng thời, thể hiện trách nhiệm của Nhà nước với biên soạn sách giáo khoa. 

Việc đoàn giám sát đưa vào trong kiến nghị Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ trình Quốc hội triển khai thực hiện việc Bộ Giáo dục và Đào tạo biên soạn một bộ sách giáo khoa đã thể hiện rõ trong báo cáo, nghị quyết giám sát", bà Hoa nói thêm.

Không thực sự cấp thiết

Tranh luận lại với đại biểu Mai Hoa, đại biểu Lưu Bá Mạc (Lạng Sơn) cho rằng thời điểm này chưa nên giao cho Bộ Giáo dục và Đào tạo biên soạn bộ sách giáo khoa, nên tập trung nghiên cứu, lựa chọn hiệu quả các bộ sách giáo khoa đã và đang sử dụng.

Ông nói việc biên soạn bộ sách giáo khoa mới tại thời điểm này là không thực sự cấp thiết. Trên cơ sở các bộ sách giáo khoa hiện tại, lựa chọn bộ sách giáo khoa phù hợp với năng lực giảng dạy của giáo viên, đồng thời phù hợp với năng lực học tập của học sinh từng trường, từng địa phương.

Ông cũng cho rằng cần giao cho chính những chủ thể này quyền được lựa chọn bộ sách giáo khoa phù hợp với môn học và tình hình thực tiễn tại cơ sở giáo dục.

Các cơ quan quản lý chỉ kiểm tra, đôn đốc và giám sát việc lựa chọn sách giáo khoa, không nên can thiệp vào chuyên môn của giáo viên trong việc lựa chọn sách.

Ông nhấn mạnh việc Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức chủ trì biên soạn một bộ sách giáo khoa chỉ nên được thực hiện sau khi được tổng kết, đánh giá cụ thể, khách quan và khoa học.

"Quan trọng nhất thời điểm hiện tại phải giữ được sự tin tưởng, đồng lòng, vào cuộc của đội ngũ giáo viên, học sinh, phụ huynh và cả xã hội để đảm bảo chất lượng giáo dục. 

Từ đó giảm thiểu sự bất an, gia đình, nhà trường, xã hội, cũng giảm được sự lãng phí nguồn lực xã hội", ông Lưu Bá Mạc nêu quan điểm.

Biên soạn một bộ sách giáo khoa của bộ có trở lại độc quyền, xóa bỏ xã hội hóa?

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy nêu rõ việc yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức biên soạn một bộ sách giáo khoa vừa gây lãng phí, vừa không phù hợp.