Sau một thập kỷ gắn liền với một loạt bê bối và nhiều gói cứu trợ, Banca Monte dei Paschi di Siena SpA lại đang gây chú ý trở lại. Lần này, chính phủ Ý chạy đua với thời hạn mà Liên minh châu Âu đề ra buộc Rome phải thoái vốn khỏi ngân hàng vào năm tới.

Với những rủi ro pháp lý đã khiến giá trị thị trường lao dốc mạnh, bất kỳ nhà đầu tư nào cũng sẽ không thích mua 1 ngân hàng ngập trong nợ - đặc biệt là trong bối cảnh đại dịch như hiện nay.

Rủi ro đối với những người nộp thuế ở Ý là Rome sẽ thoái toàn bộ cổ phần của mình tại ngân hàng lâu đời nhất thế giới bằng mọi giá. Việc bán Paschi cho UniCredit SpA như đang được thảo luận có thể giải quyết ngay lập tức vấn đề của Ý là đáp ứng thời hạn của EU, nhưng sẽ buộc bên mua phải có một nền tài chính vững vàng. Việc sáp nhập với Paschi cũng sẽ khiến UniCredit khó theo đuổi các giao dịch hấp dẫn hơn.

Không có gì ngạc nhiên khi Ý đã bắt đầu lại các cuộc đàm phán với UniCredit để đánh giá lại Monte Paschi. Các ngân hàng nước ngoài đã không thể hiện nhiều sự quan tâm, và Intesa Sanpaolo SpA, đối thủ chính của UniCredit, đang bận rộn mua lại UBI, một ngân hàng khác có thể đã trở thành đối tác sáp nhập tốt cho Paschi.

Cũng có thể dự đoán được là UniCredit đang cân nhắc. Công ty muốn chính phủ bù đắp tất cả các khoản thiếu hụt vốn. Lịch sử không đứng về phía Rome. Năm 2017, tiểu bang đã tài trợ cho Intesa mua lại hai ngân hàng kém cỏi. Vậy thì tại sao UniCredit phải chấp nhận những điều khoản thua thiệt hơn? Giám đốc điều hành Jean Pierre Mustier đã tập trung vào việc trả lại vốn cho các cổ đông sau khi tái cơ cấu ngân hàng của chính mình. Về mặt chiến lược, tiếp quản một công ty cho vay tầm trung khác của Ý, Banco BPM SpA, sẽ hợp lý hơn. Thỏa thuận với BPM sẽ củng cố vị thế của UniCredit tại Lombardy, đầu tàu kinh tế của Ý.

Một vụ sáp nhập ở Đức, thị trường lớn thứ hai của UniCredit, sẽ còn hấp dẫn hơn thế. Mặc dù các giao dịch xuyên biên giới vẫn còn khó khăn ở Châu Âu, nếu ngân hàng Commerzbank AG của Đức được rao bán, UniCredit sẽ có nhiều lý do hơn để theo đuổi thương vụ này.

Lý do ông Mustier đang bị áp lực trước việc mua lại Paschi là bởi những lựa chọn còn lại kém hấp dẫn hơn hẳn. Kết hợp với việc Popolare di Bari, ngân hàng mà Ý đang trong quá trình giải cứu, sẽ khiến Monte Paschi không thể về tay tư nhân.

Monte Paschi sắp bán 8 tỷ euro nợ xấu cho một tổ chức nhà nước khác vào cuối năm nay, một cột mốc quan trọng trong quá trình phục hồi của ngân hàng này. Việc bán khoản nợ trên sẽ làm xói mòn nguồn vốn của Paschi, trong khi Ngân hàng Trung ương Châu Âu muốn điều ngược lại. Việc sáp nhập với một ngân hàng mạnh hơn sẽ giải quyết được vấn đề đó.

Rủi ro lớn hơn là Monte Paschi mất một phần trong số 10 tỷ euro khiếu kiện pháp lý chống lại nó, buộc nó phải trích lập nhiều hơn và làm giảm thêm vốn. Đại dịch cũng có thể dẫn đến một cuộc khủng hoảng nợ xấu. Nếu cần huy động thêm vốn, ngay cả khi có sự hỗ trợ của nhà nước, chi phí sẽ rất cao và ăn vào lợi nhuận - vốn đã rất mỏng. Các nhà phân tích dự đoán ngân hàng chỉ kiếm được 76 triệu euro trong năm tới, và số tiền này thậm chí có thể bị xóa sổ bởi chi phí lãi suất cao hơn.

Nhiều người cho rằng Monte Paschi lẽ ra đã phải chịu thiệt hại nhiều năm trước - nó có thể đã vỡ nợ vào thời điểm nhà nước giải cứu cuối cùng - nhưng khả năng thể hiện về các khoản nợ pháp lý tiềm năng ít nhất sẽ củng cố quyền đàm phán của Ý. Mặc dù việc trả lại quyền sở hữu tư nhân có thể giúp cứu vãn những gì còn lại của người cho vay theo tầng, nhưng Rome phải làm mọi thứ có thể để giữ bí mật các chi phí đóng thuế.

Theo Bloomberg