Trên thực tế, việc cho thuê căn hộ chung cư ngắn ngày, theo giờ đang được phát triển rộng rãi thông qua các ứng dụng trực tuyến (app) như Airbnb, Luxstay, Booking, Traveloka… Hình thức này không chỉ có trong nước mà ở nước ngoài cũng rất phổ biến.

Nhu cầu có thật của nhiều bên

Có thể thấy nhu cầu thuê ngắn hạn một căn hộ tại khu trung tâm TP để lưu trú thay cho khách sạn đang rất được ưa chuộng vì nhiều tiện ích mà khách sạn không thể có. Ví dụ như người thuê được tự do nấu ăn, có không gian rộng rãi, hưởng các tiện ích của tòa nhà như siêu thị, trung tâm thương mại, sử dụng hồ bơi… Chính vì vậy, mô hình này ngày càng phát triển, trong đó app nước ngoài nổi tiếng về lĩnh vực này là Airbnb, còn trong nước là Luxstay.

Các đơn vị này đánh giá đà tăng trưởng homestay Việt Nam rất mạnh. Theo thống kê của Airbnb, thị trường này tăng trưởng gần năm lần chỉ trong vòng một năm, đạt doanh thu 130 triệu USD, tương đương gần 2.900 tỉ đồng. Phía Luxstay cũng dự báo mảng home-sharing tại Việt Nam sẽ phát triển bùng nổ trong những năm tới, đạt quy mô tối thiểu 10%-20% tổng chi tiêu thị trường lưu trú (ước tính vào khoảng 15 tỉ USD năm 2025).

Anh Vũ Nguyễn (quận 8, TP.HCM), một người kinh doanh mô hình này, chia sẻ: “Tôi có vài căn hộ cao cấp ở đường Nguyễn Hữu Cảnh, quận Bình Thạnh cho thuê. Một căn hộ cho thuê theo ngày có giá lên đến 200 USD/ngày. Khi chưa có dịch COVID-19 thì luôn đắt khách”.

 Nhiều chủ nhà còn liên kết với các đơn vị lữ hành để cho đoàn khách du lịch thuê căn hộ theo dạng homestay. Theo chủ nhà, họ kiếm được nguồn thu cực kỳ ổn định và nhanh chóng lấy lại vốn đầu tư.

Hình thức này được đặc biệt chào đón ở các TP du lịch. Mô hình khách sạn truyền thống đang gặp phải sự cạnh tranh gay gắt từ những căn hộ như thế này. Với giá dao động khoảng 1-3 triệu đồng/đêm cho căn hộ tầm trung, đây là lựa chọn lý tưởng cho nhiều đối tượng từ gia đình đến bạn bè lựa chọn khi đi nghỉ dưỡng.

Xu hướng cho thuê căn hộ ngắn ngày, theo giờ đã xuất hiện nhiều năm nay và ngày càng phổ biến. Ảnh: QUANG HUY

Kinh doanh dễ dàng nhưng xung đột quyền lợi

Theo các chủ căn hộ, để cho thuê nhà theo ngày, giờ qua app khá đơn giản. Họ chỉ cần đăng ký một tài khoản trên nền tảng ứng dụng đó rồi đăng tin. Hầu hết giao dịch đều có thể thực hiện qua mạng rất nhanh và tiện lợi.

Về công tác quản lý tại các tòa nhà chung cư, có nơi quy định các căn hộ cho thuê ngắn hay dài ngày đều phải đăng ký với ban quản lý, thông báo biến động. Tuy nhiên, cũng có nơi lại không bắt buộc điều này.

Một nhân viên Ban quản lý chung cư OP2 (quận Tân Bình) cho biết: “Khi muốn kinh doanh theo hình thức Airbnb, chủ căn hộ hoặc người kinh doanh mô hình này phải đăng ký với ban quản lý. Ngoài ra, khi có khách thuê, người chủ phải đăng ký lưu trú cho khách với chúng tôi theo mẫu”.

Theo nhân viên này, khi đăng ký lưu trú, khách phải cam kết tuân thủ các quy định của chung cư như đảm bảo sinh hoạt, không gây ồn ào, mất trật tự, không tổ chức sử dụng chất kích thích, ma túy. Đồng thời, khách phải đăng ký tạm trú với công an phường.

Theo luật sư Huỳnh Văn Nông, Đoàn Luật sư TP.HCM, trưởng ban quản trị một tòa nhà tại quận Bình Thạnh, quy định về lưu trú khá đơn giản. Người đi thuê chỉ cần nhắn số CMND, CCCD vào số điện thoại của công an khu vực về thời gian, địa chỉ căn hộ mình lưu trú. Trường hợp công an kiểm tra, không đúng thì sẽ bị xử phạt hành chính.

Chính vì phương thức quản lý chưa chặt chẽ nên thực tế ở một số nơi đã phát sinh các vấn đề tiêu cực. Người thuê làm phiền cư dân, thậm chí là hoạt động tội phạm. Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cũng nhận định do chưa có đầy đủ các quy định pháp luật để quản lý loại hình này nên dẫn đến nhiều hệ quả tiêu cực, phát sinh xung đột lợi ích giữa bên cho thuê với cư dân. Chính vì vậy, nhiều cư dân phản đối việc cho thuê căn hộ theo giờ tại các chung cư vì nó ảnh hưởng rất lớn đến an ninh, trật tự khu vực.

Bộ Xây dựng: Đây là hành vi bị cấm

Mới đây, trả lời kiến nghị của cử tri TP.HCM, Bộ Xây dựng cho biết điểm b khoản 1 Điều 10 của Luật Nhà ở 2014 quy định chủ sở hữu nhà ở là tổ chức, hộ gia đình....

Theo đó, chủ sở hữu nhà ở là tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trong nước, người Việt Nam định cư ở nước ngoài có quyền sử dụng nhà ở vào mục đích để ở và các mục đích khác mà luật không cấm. Đồng thời, Điều 6 Luật Nhà ở 2014 quy định nghiêm cấm việc sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở.

“Như vậy, pháp luật về nhà ở đã có quy định với hành vi sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở như kinh doanh dịch vụ cho thuê theo giờ, ngắn ngày là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm” - công văn trả lời của Bộ Xây dựng nêu rõ.

Về chế tài xử phạt, Bộ Xây dựng cho biết pháp luật hiện hành đã có quy định về trách nhiệm của UBND cấp tỉnh. Bộ đề nghị Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM có ý kiến gửi UBND TP để chỉ đạo các cơ quan chức năng tổ chức kiểm tra, thanh tra nhằm chấn chỉnh công tác quản lý, sử dụng nhà chung cư và phát hiện kịp thời, xử lý các hành vi vi phạm nói chung và sử dụng căn hộ vào mục đích không phải để ở nói riêng.

Ý kiến của Bộ Xây dựng đặt ra nhiều câu hỏi cần được giải đáp như cho thuê căn hộ để lưu trú thì có gọi là “để ở” hay không, cấm kinh doanh hình thức này liệu có phù hợp và nếu quy định pháp luật đã lỗi thời thì cần điều chỉnh như thế nào?