Từ Rào Trăng 3 nhìn lại 'loạn' thủy điện nhỏ

Tô Văn Trường (*) - Nhật Vượng

(TBKTSG Online) - Vấn đề môi trường của thủy điện đã được chú ý từ mấy năm trước khi có phong trào làm thủy điện nhỏ và vừa ở các địa phương. Các tỉnh đã làm thủy điện mà không chú ý đến việc bảo vệ môi trường, như phá rừng mà không trồng lại như đã cam kết và tệ hơn họ còn nhân cơ hội để phá thêm rừng phòng hộ, dẫn đến tình trạng nguồn nước ngầm không được lưu trữ, nước ở vùng hạ lưu cạn kiệt, nhiều dòng sông suối trơ đá, hệ sinh thái bị phá hủy.

Sự cố công trình xây dựng thủy điện Rào Trăng 3 ở Thừa Thiên Huế sạt lở khiến 30 người thiệt mạng, trong đó có cả lực lượng ứng cứu. Sông Rào Trăng dài chưa đến 30 ki lô mét nhưng phải cõng trên mình bốn bậc thủy điện với tổng công suất lắp máy 89MW. Điều này cho thấy những bất cập trong quy hoạch thủy điện thượng nguồn của Thừa Thiên Huế.

Với thủy điện nhỏ, từ lâu rồi đã có nhiều nhà khoa học lên tiếng cảnh báo nhiều vấn đề từ quan điểm, chính sách, luật lệ đến việc thực hiện. Theo các chuyên gia, nếu thủy điện Rào Trăng 3 làm theo bài bản về nghiên cứu quản lý môi trường dự án thì hẳn tai nạn thương tâm đã có thể tránh được. Các sự cố dù đã được cảnh báo nhưng không được xử lý, hoặc xử lý quá chậm và vụng về, không chuyên nghiệp, kể cả ở tầm cỡ quốc gia.

Từ thủy điện Rào Trăng 3, nhìn lại thủy điện nhỏ đúng là hỗn loạn, dễ gây tác hại đến kinh tế - xã hội và môi trường, đúng là “lợi bất cập hại”! Thiên tai cộng với nhân tai là thảm họa tàn khốc, là bài học đắt giá mà nước nào cũng phải ghi nhớ.

(*) Nội dung bản tin video trích từ bài viết Từ Rào Trăng 3 nhìn lại "loạn" thủy điện nhỏ của tác giả Tô Văn Trường (được đăng tải trên số báo 43-2020 của Thời báo Kinh tế Sài Gòn); hình ảnh video của tác giả Nhật Vượng.