Báo cáo tài chính quý III của Công ty cổ phần phân đạm và hóa chất Hà Bắc cho biết, doanh thu và lỗ ròng trong ba tháng gần nhất đạt 559 tỷ và gần 385 tỷ đồng. So với cùng kỳ năm 2019, doanh thu của Đạm Hà Bắc chỉ tương đương nhưng phần lỗ cao hơn gần gấp đôi.
Lý do lớn nhất là Đạm Hà Bắc đã lỗ ngay từ hoạt động kinh doanh chính. Giá vốn cao hơn doanh thu khiến công ty chịu lỗ gộp gần 104 tỷ đồng. Nói cách khác, Hà Bắc đang phải bán sản phẩm dưới giá vốn sản xuất ra. Cùng các khoản chi phí vận hành, đặc biệt là lãi vay hơn 240 tỷ đồng khiến công ty báo lỗ tăng mạnh.
Lũy kế 9 tháng, Đạm Hà Bắc đạt hơn 2.000 tỷ đồng doanh thu, giảm nhẹ so với cùng giai đoạn năm trước. Tuy nhiên, cũng như quý III, công ty bán sản xuất thấp hơn giá vốn, khiến lỗ gộp hơn 239 tỷ đồng.
Áp lực tài chính tiếp tục tăng, khi chi phí tài chính 9 tháng đạt gần 700 tỷ đồng. Trong đó, riêng chi phí lãi vay đạt 681 tỷ đồng, cao hơn 13% so với năm ngoái. Kết quả là Đạm Hà Bắc lỗ ròng gần 1.078 tỷ đồng trong 9 tháng năm nay, hơn gấp đôi khoản lỗ trong cùng giai đoạn năm 2019.
Đến cuối quý III, tổng tài sản của Đạm Hà Bắc còn hơn 8.800 tỷ đồng, chủ yếu hình thành nhờ nợ phải trả, trong khi vốn chủ sở hữu đã âm gần 1.600 tỷ đồng. Trong đó, doanh nghiệp này lỗ lũy kế hơn 4.300 tỷ, so với vốn điều lệ hơn 2.700 tỷ đồng.
Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc tiền thân là Nhà máy Phân đạm Hà Bắc, được khởi công xây dựng từ đầu năm 1960. Được xem là "đứa con đầu lòng" của ngành sản xuất đạm Việt Nam, nhưng Đạm Hà Bắc bắt đầu rơi vào cảnh sa sút từ khi hoàn tất dự án mở rộng sản xuất vào năm 2015.
Công ty cũng là một trong 4 nhà máy sản xuất phân bón thuộc Tập đoàn Hoá chất Việt Nam (Vinachem) nằm trong danh sách 12 dự án thua lỗ nghìn tỷ của ngành công thương.
Kết quả thua lỗ nhiều năm, theo giải thích trước đó của ban lãnh đạo công ty, là do diễn biến trái chiều của giá khí (dầu mỏ) và giá than - 2 nguyên liệu đầu vào của sản xuất phân đạm (tùy theo công nghệ, thiết bị được lựa chọn) - được xem là nguyên nhân lớn nhất dẫn đến bất lợi của nhà máy chạy than như Đạm Hà Bắc.
Giá nguyên liệu chính cho sản xuất là than tăng liên tục khiến chi phí đầu vào bị đội lên hàng trăm tỷ đồng. Trong khi đó, hầu hết các đối thủ cạnh tranh trực tiếp với Đạm Hà Bắc lại sản xuất bằng khí trong điều kiện giá dầu thế giới liên tiếp giảm nên chi phí sản xuất tiết kiệm hơn phân nửa.
Trong bối cảnh nguồn cung phân bón vượt cầu thị trường nội địa, các doanh nghiệp sản xuất như Đạm Hà Bắc phải liên tục giảm giá để cạnh tranh với nguồn thành phẩm nhập khẩu, đặc biệt là Trung Quốc và các quốc gia Trung Đông – nơi có lợi thế giá dầu và khí gas rất thấp. Hoạt động không triển vọng, trong khi chi phí lãi vay quá lớn là nguyên nhân chính dẫn đến thua lỗ.
Minh Sơn