Hiệu quả của vaccine ngừa COVID-19 đang bị bàn tán sai lệch liên quan thực tế một số người dù đã được tiêm 2 mũi vaccine vẫn nhiễm COVID-19 thậm chí tử vong.
Chẳng hạn tại Mỹ, xoay quanh câu chuyện cựu Ngoại trưởng Mỹ Colin Powell qua đời ngày 18-10 ở tuổi 84 do biến chứng COVID-19 dù đã được tiêm 2 mũi vaccine, giới chức y tế nước này lo ngại rằng điều này sẽ làm dấy lên sự hoài nghi về hiệu quả của vaccine.
Nếu bạn vẫn có nguy cơ bị nhiễm thậm chí tử vong sau khi được tiêm vaccine COVID-19, thì việc tiêm phòng có lợi ích gì?
Hãng CNN đã có cuộc trao đổi với Tiến sĩ Leana Wen - nhà phân tích y tế, đồng thời là bác sĩ cấp cứu và giáo sư về chính sách và quản lý y tế tại Trường Y tế Công cộng Milken Institute thuộc ĐH George Washington – để đi tìm lời giải đáp cho câu hỏi trên.
Tiến sĩ Leana Wen. Ảnh: CNN
. CNN: Liên quan việc một số người đã được tiêm chủng vẫn tử vong vì COVID-19, có thể giải thích như thế nào về hiệu quả của vaccine, thưa bà?
+ TS Leana Wen: Chúng ta cần nhìn nhận từ góc độ khoa học và kết quả của những nghiên cứu.
Vaccine ngừa COVID-19 có hiệu quả vượt trội trong việc ngăn ngừa bệnh tật và đặc biệt là bệnh nặng. Dữ liệu mới nhất từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) của Mỹ cho thấy việc tiêm phòng giúp giảm nguy cơ nhiễm COVID-19 xuống sáu lần và giảm nguy cơ tử vong xuống 11 lần.
Không thể phủ nhận một sự thật rằng vaccine COVID-19 không thể bảo vệ bạn 100%. Không có vaccine nào đạt hiệu quả 100%. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là vaccine không có tác dụng hoặc bạn không nên tiêm phòng.
. Một số người có nguy cơ bị các bệnh lý nghiêm trọng từ COVID-19, mặc dù đã được tiêm phòng?
+ Những người lớn tuổi với các bệnh lý tiềm ẩn có nhiều nguy cơ bị bệnh nặng và tử vong sau khi bị nhiễm.
Những người có nguy cơ đặc biệt là những người bị suy giảm miễn dịch. Việc mắc bệnh đa u tủy khiến cựu Ngoại trưởng Powell bị xếp vào nhóm này, đồng thời làm tăng thêm mức độ rủi ro. Vì vậy, mới có những khuyến cáo về việc tiêm thêm các mũi tăng cường.
Hồi tháng 8, giới chức y tế liên bang đã khuyến cáo những người bị suy giảm miễn dịch ở mức trung bình hoặc nặng, những người đã tiêm vaccine của Pfizer hoặc của Moderna, nên tiêm mũi thứ ba của loại vaccine này.
Giới chức y tế cảnh báo rằng ngay cả với liều bổ sung, những người bị suy giảm miễn dịch cũng cần phải thực hiện các biện pháp phòng ngừa bổ sung.
Vaccine - tấm khiên bảo vệ khỏi virus
. Vaccine hoạt động tốt nhất khi mọi người dùng chúng, phải không?
+ Chính xác. Dễ dàng nhận thấy rằng vaccine như một tấm khiên bảo vệ con người khỏi virus gây bệnh.
Tại sao đã được tiêm 2 mũi vaccine COVID-19 vẫn có nguy cơ bị nhiễm, chết? Ảnh: REUTERS
Có thể ví vaccine như một một chiếc áo mưa rất tốt để bảo vệ bạn trong mưa phùn. Tuy nhiên, nếu bạn đang ở trong một cơn giông bão, và sau đó một cơn cuồng phong ập đến, thì khả năng cao là bạn sẽ bị ướt. Điều đó không có nghĩa là áo mưa của bạn bị lỗi mà là bạn đang gặp thời tiết xấu và không phải lúc nào áo mưa cũng có thể bảo vệ bạn.
Nếu xung quanh bạn có nhiều virus, điều đó sẽ làm tăng nguy cơ bị nhiễm bệnh. Vấn đề không phải là vaccine mà là có quá nhiều virus xung quanh bạn.
Do đó, càng nhiều người được tiêm chủng thì càng tốt và điều này sẽ giúp giảm tỉ lệ lây nhiễm nói chung và kết quả là bảo vệ tất cả mọi người.
Ngoài ra, cần đeo khẩu trang ở những không gian kín, tập trung nhiều người - những nơi có nhiều virus - để tăng thêm mức độ bảo vệ cũng cần thiết.
Một nghiên cứu trên 13 tiểu bang ở Mỹ trong sáu tháng cho thấy những người được tiêm chủng đầy đủ chỉ chiếm có 4% tổng số ca nhập viện do COVID-19.
Theo nghiên cứu của CDC, những người chưa được tiêm chủng có nguy cơ nhập viện vì COVID-19 cao gấp 17 lần so với người đã được tiêm chủng đầy đủ. Thêm vào đó, những ca đột biến buộc phải nhập viện thường rơi vào những người lớn tuổi và có nhiều bệnh nền.
. Bà muốn nhắn gửi điều gì tới những người không tin rằng vaccine có hiệu quả không?
+ Tôi sẽ khuyên họ suy nghĩ về các khía cạnh khác của y học.
Giả sử một người có chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên vẫn bị cao huyết áp và tiểu đường, điều đó không có nghĩa là ăn kiêng và tập thể dục là không tốt. Điều quan trọng là bạn có thể thực hiện tất cả bước cần thiết để ngăn ngừa bệnh tật, nhưng đôi khi bạn vẫn có thể mắc bệnh.
Theo một nghiên cứu được Viện Y tế Quốc gia Mỹ bảo trợ, vaccine COVID-19 đã giúp ngăn ngừa hơn 139.000 ca tử vong trong năm nay. Đến ngày 9-5, Mỹ đã ghi nhận khoảng 570.000 ca tử vong do COVID-19. Nếu không có vaccine, 709.000 ca tử vong có thể đã xảy ra.
Điểm mấu chốt ở đây là vaccine đã thực sự hiệu quả. Vaccine giúp giảm nguy cơ mắc bệnh, bị bệnh nặng và tử vong. Tuy không đạt hiệu quả 100%, song vaccine đã giúp bảo vệ chúng ta, vì không có gì là tuyệt đối cả.
Chìa khóa để giảm nguy cơ mắc COVID-19 và chấm dứt đại dịch là tất cả đều được tiêm phòng. Điều này bảo vệ chúng ta và những người xung quanh chúng ta.
