“Tín dụng đen” xảy ra tại nhiều địa phương với thủ đoạn tinh vi, phức tạp, ảnh hưởng đến an ninh, trật tự, gây bức xúc trong xã hội. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do bà con vẫn còn tâm lý e ngại vay vốn ngân hàng vì cho rằng sẽ gặp nhiều thủ tục, giấy tờ phức tạp.

Nhằm bàn về các giải pháp góp phần đẩy lùi tín dụng đen, giúp người dân, công nhân lao động tiếp cận được nguồn tín dụng chính thức, Báo Lao Động tổ chức Hội thảo “Cảnh báo bẫy tín dụng đen, đẩy mạnh kênh tín dụng chính thức".

Tham dự buổi hội thảo có:

- Ông Đào Minh Tú - Phó Thống đốc thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam

- Ông Nguyễn Ngọc Hiển – Tổng Biên tập Báo Lao Động.

- Trung tá Đỗ Minh Phương - Phó Trưởng Phòng Trọng án- Cục Cảnh sát Hình sự - Bộ Công an

- Ông Lê Ngọc Lâm – Tổng Giám đốc Ngân hàng BIDV

Cùng đại diện lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh, đại diện lãnh đạo ngân hàng thương mại, Đại diện Công ty tài chính tiêu dùng, đại diện Tổ chức Tài chính vi mô, các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, các luật sư,...

Hội thảo "Cảnh báo bẫy tín dụng đen, đẩy mạnh kênh tín dụng chính" được phát trực tiếp vào lúc 14h00 ngày 12.11. Xem trực tiếp tại https://laodong.vn

* 14h45: Bà Hà Thu Giang - Phó Vụ trưởng - Vụ tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước)

Triển khai Chỉ thị 12/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã khẩn trương xây dựng, ban hành Kế hoạch hành động của ngành với 07 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm với mục tiêu tăng cường khả năng tiếp cận tín dụng chính thức và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp khi vay vốn TCTD, qua đó góp phần hạn chế, đẩy lùi “tín dụng đen”. Qua 02 năm triển khai Chỉ thị 12/CT-TTg và Chương trình hành động của ngành ngân hàng, đến nay ngành ngân hàng đã đạt một số kết quả nổi bật như sau:

 - Về hoàn thiện khung khổ pháp lý về hoạt động cho vay, đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, phát triển các dịch vụ trực tuyến:

Từ đầu năm 2019 đến nay, NHNN đã ban hành 85 văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực ngân hàng, trong đó, đã sửa đổi, bổ sung, ban hành mới nhiều quy định để tăng cường khả năng tiếp cận tín dụng chính thức, hỗ trợ hoạt động vay vốn của người dân, doanh nghiệp như: Ban hành Thông tư 18 sửa đổi, bổ sung quy định về hoạt động cho vay tiêu dùng của công ty tài chính theo hướng mở rộng mục đích vay vốn, đáp ứng tốt hơn nhu cầu vay vốn tiêu dùng của người dân, tăng cường quản lý Nhà nước đối với hoạt động cho vay, thu hồi nợ; Ban hành Thông tư 01, Thông tư 03, Thông tư 14 về cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ cho khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19; Ban hành Thông tư tái cấp vốn đối với Ngân hàng chính sách xã hội để cho vay trả lương ngừng việc, trả lương phục hồi sản xuất đối với người lao động; Hoàn thiện cơ chế hỗ trợ các đối tượng chính sách tiếp cận vốn, gia hạn chính sách tín dụng đối với hộ mới thoát nghèo; nâng mức cho vay; Trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 và ban hành Kế hoạch hành động của ngành ngân hàng thực hiện Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia.

 - NHNN đã chỉ đạo tổ chức tín dụng (TCTD) mở rộng, đa dạng sản phẩm dịch vụ ngân hàng, giảm lãi suất, đơn giản hóa thủ tục cho vay nhằm tăng cường tiếp cận tín dụng qua các kênh chính thức, đặc biệt là với người dân ở nông thôn, vùng sâu, vùng xa như cho vay liên vụ, cho vay qua sổ tín dụng, vay vốn thông qua các tổ, nhóm của các tổ chức chính trị - xã hội, cho vay, thu nợ ngay tại địa bàn của người vay, triển khai điểm giao dịch lưu động bằng ô tô chuyên dụng...

- Về phát triển mạng lưới: Từ năm 2019 đến nay, NHNN đã cấp phép thành lập mới 29 chi nhánh, Văn phòng đại diện, đơn vị sự nghiệp cho các TCTD. Đến nay, toàn hệ thống đã có 124 tổ chức tín dụng và gần 1.200 quỹ tín dụng nhân dân; Riêng công ty tài chính đã có 22 công ty tài chính được cấp phép hoạt động với 13 chi nhánh, 43 văn phòng đại diện và hơn 50 nghìn điểm giới thiệu dịch vụ tại tất cả các tỉnh, thành phố; có 4 TCTCVM được cấp phép hoạt động với khoảng 115 chi nhánh, PGD tại nhiều tỉnh, thành phố.

- Về tăng cường truyền thông: NHNN đã cùng với hệ thống ngân hàng tăng cường hoạt động truyền thông về cơ chế, chính sách cho vay, dịch vụ ngân hàng đến đông đảo người dân; giải đáp nhiều kiến nghị; cảnh báo các hệ lụy để người dân phòng, tránh “tín dụng đen” Đến cuối tháng 10.2021, dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế đạt trên 9,99 triệu tỉ đồng, tăng 8,72% so với cuối năm 2020, là kết quả rất đáng ghi nhận trong bối cảnh dịch COVID-19 tác động đến hầu hết các lĩnh vực, ngành kinh tế. Tín dụng đối với các lĩnh vực ưu tiên có mức tăng trưởng khá, dư nợ cho vay lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn (là nơi dễ phát sinh hoạt động “tín dụng đen”) đạt trên 2,48 triệu tỉ đồng với hơn 14 triệu khách hàng, chiếm trên 25% tổng dư nợ tín dụng nền kinh tế, tăng 9,2% so với cuối năm 2020 và tăng 32,8% so với thời điểm trước khi ban hành Chỉ thị 12/CT-TTg. Đặc biệt, các TCTD cũng đẩy mạnh cho vay phục vụ nhu cầu đời sống, cho vay tiêu dùng, toàn hệ thống có 78 TCTD tham gia cho vay phục vụ đời sống với dư nợ vay đạt gần 1,95 triệu tỉ đồng, chiếm 19,6% trong tổng dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế, tăng 5% so với cuối năm 2020, tăng 9,55% so với cuối năm 2018 và tăng 5,4% so với thời điểm trước khi ban hành Chỉ thị 12/CT-TTg, trong đó dư nợ dài hạn chiếm tỷ trọng lớn 84%.

-

Trước tác động tiêu cực của dịch bệnh COVID-19 ảnh hưởng và tác động trực tiếp đến thu nhập của người dân đặc biệt là tập trung vào nhóm người có thu nhập thấp như công nhân, người lao động thời vụ, người kinh doanh nhỏ,... dẫn tới tình hình tội phạm "tín dụng đen" có chiều hướng diễn biến phức tạp, NHNN và toàn ngành ngân hàng đã tích cực triển khai các giải pháp tháo gỡ khó khăn về tín dụng cho người dân, doanh nghiệp, góp phần khôi phục sản xuất. Cụ thể:

- NHNN đã liên tiếp 03 lần điều chỉnh giảm các mức lãi suất điều hành, tạo điều kiện để các TCTD giảm mặt bằng lãi suất cho vay. Thường xuyên chỉ đạo các TCTD tiết giảm tối đa chi phí hoạt động, dành nguồn lực để giảm lãi suất cho vay hỗ trợ khách hàng. Đến nay, mặt bằng lãi suất vay giảm khoảng 1,66%/năm so với trước dịch.

- NHNN đã ban hành Thông tư 01/2020/TT-NHNN ngày 13.3.2020, Thông tư 03/2021/TT-NHNN ngày 2.4.2021 và Thông tư 14/2021/TT-NHNN tạo khuôn khổ pháp lý để các TCTD cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi phí, giữ nguyên nhóm nợ, tháo gỡ khó khăn cho các khách hàng vay vốn bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19

- Với các giải pháp tích cực nêu trên, hệ thống ngân hàng với mạng lưới các chi nhánh, phòng giao dịch phủ rộng đến các thôn bản, vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa đã cơ bản đáp ứng nhu cầu vốn sản xuất kinh doanh và phục vụ đời sống cho người dân, doanh nghiệp, góp phần tích cực hạn chế người dân tìm đến các nguồn “tín dụng đen”.

* 14:25: Trung tá Đỗ Minh Phương - Phó Trưởng Phòng Trọng án - Cục Cảnh sát Hình sự - Bộ Công An trình bày Tham luận “Tham luận “Thực trạng tội phạm và vi phạm pháp luật có liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” sau 02 năm thực hiện Chỉ thị 12/CT ngày 25.4.2019 của Thủ tướng Chính Phủ”.

Thực hiện Chỉ thị số 12 ngày 25.4.2019 của Thủ tướng Chính Phủ, Cục CSHS đã phối hợp các đơn vị liên quan tham mưu cho Lãnh đạo Bộ Công an ban hành Kế hoạch để chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương đồng loạt triển khai các biện pháp phòng ngừa, đấu tranh đối với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”.

Sau hơn 02 năm quyết liệt thực hiện, tình hình TP và VPPL có liên quan đến hoạt động tín dụng đen đã có những chuyển biến tích cực. Các đối tượng cho vay và đòi nợ không còn hoạt động công khai, lộng hành như trước; nhận thức và ý thức cảnh giác của người dân từng bước được nâng cao; tình trạng treo biển, dán tờ rơi, quảng cáo giảm mạnh. Hiệu quả các mặt công tác quản lý nhà nước theo chức năng của lực lượng công an từng bước được nâng cao. Hoạt động kiểm tra liên ngành đối với các cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ, kinh doanh tài chính được duy trì thường xuyên. Theo thống kê, hiện toàn quốc có 26.942 cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ. Từ đầu năm 2020 đến nay, Công an các địa phương đã cấp mới 2.436, thu hồi 175 Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh trật tự để kinh doanh dịch vụ cầm đồ, phát hiện 2.736 cơ sở vi phạm, xử phạt hành chính số tiền 7,728 tỉ đồng. Qua công tác nghiệp vụ, Công an các địa phương đã rà soát, phát hiện: 6664 cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ; 540 cơ sở kinh doanh tài chính; 3667 cá nhân có biểu hiện hoạt động cho vay lãi suất cao. Trong năm thứ hai thực hiện Chỉ thị 12, qua thống kê các vụ án, vụ việc liên quan đến hoạt động tính dụng đen, lực lượng Công an đã tiếp nhận, phát hiện: 1047 vụ/1718 đối tượng, đã khởi tố 554 vụ/990 bị can; Xử phạt hành chính 375 vụ/593 ĐT. Gồm các tội danh: Giết người; Cố ý gây thương tích; Làm nhục người khác; Bắt, giữ, giam người trái pháp luật; Xâm phạm chỗ ở người khác; Cướp tài sản…

Tình hình TP&VPPL liên quan đến hoạt động tín dụng đen tuy được kiềm chế nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều diễn biến phức tạp nhất là trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 làm thiệt hại nặng nề đến mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội. Tình trạng tạm dừng kinh doanh, kinh doanh không có lãi; nợ lương, mất việc làm, giảm thu nhập khiến nhu cầu vay tiền để phục vụ sinh hoạt, kinh doanh tăng cao. Một bộ phận không nhỏ thanh niên còn có nhu cầu vay tiền để phục vụ tiêu xài cá nhân hoặc thậm chí sử dụng cho các mục đích VPPL như sử dụng ma túy, cờ bạc... Các đối tượng hoạt động tín dụng đen chuyển hướng lợi dụng công nghệ, mạng xã hội….. mời chào, dụ dỗ người kinh doanh nhỏ lẻ, người lao động thu nhập thấp, công nhân, thanh thiếu niên….. vay tiền. Các đối tượng hình sự hoạt động cho vay lãi nặng dưới hình thức hụi, họ nhắm đến một bộ phận tiểu thương, người kinh doanh nhỏ lẻ, thanh thiếu niên, các đối tượng cần tiền “vay nóng” phục vụ cho các nhu cầu bất chính, tiêu xài cá nhân...

Các kiến nghị:

- Các bộ ngành, địa phương tiếp tục triển khai quyết liệt các nhiệm vụ trọng tâm đã được phân công trong Chỉ thị số 12.

- Thường xuyên tổ chức tuyên truyền phòng ngừa TP&VPPL liên quan đến hoạt động tín dụng đen trên các phương tiện thông tin đại chúng ở Trung ương và địa phương sinh động, đa dạng, dễ tiếp cận đến người dân.

- UBND các cấp, các tổ chức chính trị - xã hội phối hợp với Ngân hàng Nhà nước và các bộ, ngành có liên quan kịp thời giải quyết các vấn đề về an sinh xã hội trong và sau thời gian dịch bệnh COVID-19; kịp thời phối hợp với các tổ chức chính trị, xã hội nắm bắt khó khăn, vướng mắc trong tiếp cận nguồn vốn để có giải pháp tháo gỡ, góp phần hạn chế người dân có nhu cầu vay tiền chính đáng, phục vụ sản xuất, kinh doanh phải tìm đến hoạt động tín dụng đen.

- Bộ Công an tiếp tục chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương siết chặt công tác quản lý nhà nước về ANTT có liên quan đến công tác phòng, chống TP&VPPL liên quan đến hoạt động tín dụng đen.

- Đề nghị Bộ Thông tin và Truyền Thông, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Công Thương, Bộ Tư pháp phối hợp Bộ Công an và các cơ quan có liên quan nghiên cứu, đề xuất giải pháp giải quyết tình trạng các đối tượng sử dụng tài khoản ngân hàng, số thuê bao điện thoại không chính chủ, tạo lập website, ứng dụng điện thoại, tài khoản mạng xã hội không khai báo, đăng ký chính danh và thực hiện hành vi phạm pháp luật nhằm trốn tránh sự điều tra, phát hiện, xử lý của cơ quan chức năng.

* 14:11: Bà Nguyễn Thị Hạnh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh

10 tháng đầu 2021, GDP của tỉnh có mứ tăng trưởng 2 con số. Quảng Ninh cũng đang đẩy mạnh đột phát chiến lược nhất là hạ tầng đồng bộ và hiện tại. Hết năm 2020 tỉ lệ lao động qua đào tạo 85%. Tính đến 31.10.2021 toàn tỉnh đã thực hiện hỗ trợ cho 6517 doanh nghiệp, hơ. 217 nghìn lao động. Bằng kinh nghiệm, tỉnh đã ưu tiên chỉ đạo các phương pháp... đảm bảo cuộc sống bình yên cho người dân. Riêng việc lãnh đạo chỉ đạo liên quan đến đấu tranh tín đụng đen, tỉnh đã có kế hoạch triển khai đấu tranh liên quan đến tín dụng đen, tỉnh đã có kế hoạch triển khai chỉ thị 12 của Thủ tướng chính phủ liên quan đến đấu tranh, ngăn ngừa liên quan đến tín dụng đen. Tỉnh đã xây dựng hoàn thiện các văn bản pháp luật liên quan đến đấu tranh liên quan đến tín dụng đen, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong việc phòng ngừa tội phạm liên quan đến tội phạm liên quan đến tín dụng đen. Tỉnh đã có 91 đoàn công tác tiến hành kiểm tra 109 lượt với 138 cơ sở kinh doanh đã phát hiện 37 cá nhân liên quan đến vi phạm tín dụng đen. Trong thực tế việc cảnh báo liên quan đến tín dụng đen là việc rất cấp bách trong việc liên quan đến tín dụng đen.

* 14h00: Ông Nguyễn Ngọc Hiển - Tổng Biên tập Báo Lao Động Phát biểu khai mạc Hội thảo.

Kính thưa Phó Thống đốc thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Đào Minh Tú,  

Kính thưa bà Nguyễn Thị Hạnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh,  

Kính thưa các vị khách quý, các quý vị đại biểu,

Trước tiên, tôi muốn bày tỏ lời cảm ơn tới các quý vị khách quý, các quý vị đại biểu đã bớt chút thời gian đến tham dự Hội thảo “Cảnh báo bẫy tín dụng đen, đẩy mạnh kênh tín dụng chính thức” do Báo Lao Động và Ngân hàng nhà nước Việt Nam tổ chức hôm nay.    

Kính thưa các quý vị, thời gian qua hoạt động “tín dụng đen” xảy ra tại nhiều địa phương với thủ đoạn tinh vi, phức tạp, ảnh hưởng đến an ninh, trật tự, gây bức xúc trong xã hội. Tín dụng đen đang bủa vây những người yếu thế, từ thành phố cho tới nông thôn. Đáng lo ngại hơn, với cách đòi nợ kiểu xã hội đen hiện nay, không ít người dân rơi vào cảnh khốn cùng, mất nhà cửa… Tuy nhiên, việc ngăn chặn tín dụng đen không dễ dàng khi thủ đoạn của các đối tượng ngày càng tinh vi, thậm chí sử dụng công nghệ cao, tổ chức hoạt động tín dụng đen qua mạng. 

Chính vì vậy việc phòng, chống tín dụng đen cần tiếp tục triển khai mạnh mẽ hơn với sự tham gia đồng bộ của các Bộ, ngành, các cấp chính quyền địa phương, tổ chức chính trị - xã hội.   

Hôm nay, Báo Lao Động phối hợp cùng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam để tổ chức Hội thảo “Cảnh báo bẫy tín dụng đen, đẩy mạnh kênh tín dụng chính thức” để làm rõ bức tranh tổng thể, những hệ luỵ của hoạt động tín dụng đen đến cuộc sống người dân. Hội thảo là cơ hội để các ngân hàng, công ty tín dụng tiêu dùng, tổ chức tài chính vi mô truyền thông rộng rãi đến người dân về những chương trình gói hỗ trợ cho người dân có nhu cầu vay vốn chính đáng phục vụ sản xuất, kinh doanh, hoặc nhu cầu cấp bách cá nhân. Mục tiêu của hội thảo là tạo diễn đàn trao đổi thông tin giữa người dân, ngân hàng, các cơ quan quản lý, công an, luật sư và phóng viên về tín dụng đen, hệ luỵ trong xã hội, và làm thế nào để người dân tiếp cận được nguồn tín dụng chính thức. Các chuyên gia, đại diện lãnh đạo các cơ quan quản lý sẽ cùng bàn về các giải pháp góp phần phòng, chống tín dụng đen, giúp người dân, người lao động tiếp cận được nguồn tín dụng chính thức. Trên tinh thần đó, tôi tuyên bố khai mạc Hội thảo. 

Xin chúc Quý vị sức khoẻ, chúc cho hội thảo của chúng ta hôm nay thành công tốt đẹp.