Trẻ em rất tò mò, và đôi khi những câu hỏi của chúng khiến người lớn cũng phải ngạc nhiên. Điều này đã xảy ra với tôi gần đây, khi tôi tắt điện thoại để chuẩn bị đi ngủ. Cậu con trai 6 tuổi của tôi, JJ, hỏi: "Bố ơi, blockchain là gì?". Tôi ngớ người hỏi lại: "Con đang đang đùa đấy phải không?".

Gần như tự động, cụm từ xuất hiện trong tâm trí tôi là "một cuốn sổ mang dữ kiện được phân tán, chia sẻ qua các giao dịch". Tất nhiên, điều này hoàn toàn không có nghĩa lý gì đối với con trai tôi. Sau đó, tôi nhận ra nó có lẽ cũng chẳng có nghĩa lý gì đối với nhiều người lớn.

Vì vậy, làm thế nào để mô tả blockchain một cách đơn giản nhất, dễ hiểu nhất? Chà, đúng lúc đó là giờ đi ngủ, tôi đã kể cho con trai tôi nghe câu chuyện này.

Cuốn sổ diệu kỳ của Ngôi làng ma thuật

Ngày xửa ngày xưa, có một ngôi làng nhỏ bé đầy ma lực với những con người bé nhỏ có phép thuật. Trong ngôi làng này có một cậu bé tên là BC, và hôm nay là sinh nhật của cậu. Cha mẹ mua cho cậu một cây kiếm gỗ đồ chơi, rất thích thú, BC hăng say múa kiếm trước sân nhà.

Tuy nhiên, ngôi làng ẩn chứa ma thuật này cũng có nhiều điều kỳ thú. Ai cũng biết, cây kiếm mà BC bé nhỏ đang cầm kia, không phải sinh ra đã là một thanh kiếm, và cũng không thuộc về BC ngay từ khi xuất hiện. Nhưng bởi đây là ngôi làng ma thuật mà, có cách để biết được thanh kiếm đến từ đâu, và làm cách nào để đến bây giờ nó tới được tay BC bé nhỏ, để cậu thỏa thích vung tay xé gió vào ngày sinh nhật này.

Có một cuốn sổ diệu kỳ được đặt tại trung tâm ngôi làng, được người dân chung tay cất giữ hàng đời nay. Cuốn sổ ấy ghi lại mọi cuộc trao đổi, giao thương giữa dân làng với nhau, và cả với những ngôi làng khác bên ngoài. Thông tin được lưu trữ chi tiết đến mức kể cả một cây tăm được đổi bằng chiếc lá cách đây hàng trăm năm cũng được ghi lại đầy đủ thời gian, địa điểm, người nào cho người nào, hay cây tăm đó được "sinh ra" ở đâu.

Ai trong ngôi làng cũng có quyền được tiếp cận cuốn sổ, tự tay cập nhật thông tin những cuộc giao dịch mà họ thực hiện.

Bởi vậy, khi cha mẹ BC mua thanh kiếm gỗ làm quà cho cậu từ một phiên chợ địa phương, người bán hàng đã ghi lại rõ ràng: Ông Aaron và bà Joan mua kiếm gỗ bằng một rổ khoai tây vào 8 giờ sáng ngày XX tháng YY năm ZZ. Thế nhưng, nếu chỉ là ghi chép thôi, cuốn sổ diệu kỳ cũng chỉ là một cuốn sổ chung của cả làng. Điều đặc biệt của cuốn sổ phải nằm ở khả năng bí ẩn của nó.

Bạn biết chứ, trước khi được đẽo thành một thanh kiếm, món đồ chơi của BC bé bỏng từng chỉ là một tấm ván gỗ. Và trước khi thành tấm ván gỗ, nó là một khúc gỗ lớn. Mà ngay trước khi được chặt thành khúc gỗ nọ, nó từng là một cái cây cao lớn, hiên ngang trong khu rừng phía Nam ngôi làng.

Bất kỳ người dân làng nào, đều có thể khám phá thông tin này bằng cách xem "cuốn sổ diệu kỳ" ấy. Thật vậy, nó ghi lại cả hành trình về thanh kiếm đồ chơi của BC từ những ngày còn là một cái cây cho đến lúc trở thành món quà được BC vung vẩy trong sân nhà cậu. Không chỉ thanh kiếm, bất kỳ món đồ nào trong làng cũng được lưu trữ "tận gốc" như vậy thôi.

Thật kỳ diệu và hữu ích phải không. Thế nên, người dân trong làng ai cũng phải cập nhật, ai cũng theo dõi cuốn sổ này. Chẳng cần nhân công nào vận hành việc ghi chép như những ngày trước đây nữa, quá tiện lợi.

Cộng đồng cư dân trong làng đã dùng "cuốn sổ diệu kỳ" ấy để giữ cho mình những thông tin về hoạt động của toàn bộ nền kinh tế địa phương. Dần dà, các ngôi làng khác cũng học tập mô hình này. Theo thời gian, họ ghép từng cuốn sổ với nhau, tạo nên một hệ thống ghi chép dữ liệu hàng hóa của cả Vương quốc Ma Thuật.

BC bé nhỏ đang vui vẻ với món đồ chơi kia, chẳng hề biết rằng nó tới từ đâu, được tạo ra như thế nào. Nhưng một khi cậu cần biết, cuốn sổ sẽ là kẻ chỉ đường.

Khi con trai tôi nghe xong câu chuyện, thằng bé có vẻ bối rối. "Nhưng blockchain là gì, thưa cha?", như thể tôi chưa trả lời câu hỏi đó.

Ảnh minh họa.

Vì vậy, tôi hỏi thằng bé rằng "cuốn sổ ma thuật" hoạt động như thế nào trong làng. Thằng bé trả lời rằng mọi người cập nhật cho nó thường xuyên.

Tôi hỏi thằng bé nơi ghi chép ma thuật nằm ở đâu, và thằng bé trả lời "ở khắp mọi nơi". Cuối cùng, tôi hỏi thằng bé rằng "cuốn sổ ma thuật" đã làm gì, thằng bé liền đáp: "Nó theo dõi mọi thứ đến từ đâu, và ai đã đưa chúng cho ai". Khá tốt cho một đứa trẻ 6 tuổi, phải không?

Nói một cách đơn giản Blockchain chính là "cuốn sổ ma thuật" trong câu chuyện trên.

Còn đây là dành cho người lớn:

Điểm mấu chốt để giải thích một cách cơ bản về blockchain bao gồm các khái niệm sau:

- Nó được duy trì bởi mọi người dùng trên blockchain.

- Nó phi tập trung, có nghĩa là mọi người dùng đều có một bản sao hoàn chỉnh.

- Nó có thể theo dõi toàn bộ lịch sử giao dịch của bất kỳ mặt hàng hoặc đơn vị tiền tệ nhất định nào.

Và đó là cách tôi có thể thu hút sự chú ý của đứa con 6 tuổi của mình và đại loại là giải thích những gì "Bố nó đang làm". Hãy thử làm điều tương tự cho con bạn - hoặc thậm chí cho chính bạn - và khái niệm về blockchain sẽ "dễ tiêu hóa" hơn rất nhiều.

Nguồn: INC

L.T