Quang cảnh hội thảo ngày 26-11 - Ảnh: HÀ QUÂN

PGS.TS Nguyễn Thị Lan Hương, nguyên viện trưởng Viện Khoa học lao động và xã hội, nhấn mạnh như vậy tại Hội thảo khoa học tình hình công nhân, viên chức, lao động giai đoạn 2018-2023 và dự báo tình hình, yếu tố tác động giai đoạn 2023-2028. 

Theo bà Lan Hương, công đoàn cần vận động giới chủ đưa thưởng Tết tháng 13 vào nội quy, thỏa ước thay vì cứ dịp Tết lại rộ lên câu chuyện công nhân được thưởng Tết bao nhiêu. "Tết đến, người công nhân cứ chờ doanh nghiệp "rót" thưởng", bà Hương bày tỏ. 

Cũng theo bà Hương, khẩu hiệu "không ai bị bỏ lại phía sau" rất tốt, nhưng việc thực hiện chưa thực sự hiệu quả như hình ảnh ô doa (bình tưới cây), rất nhiều chính sách được "tưới ra" nhưng không "ướt" đến tất cả người lao động. 

Bà Hương còn đề xuất thời gian làm việc tối đa 40 giờ/tuần thay vì 48 giờ/tuần hiện nay. Với xu hướng tăng lên của tài xế công nghệ, cơ quan chức năng cần nghiên cứu áp dụng lương tối thiểu giờ (cao nhất 22.500 đồng/giờ ở vùng 1 như TP.HCM, Hà Nội) với đối tượng này, đồng thời công đoàn sẽ đóng vai trò giám sát thực hiện.

Theo bà Hoàng Thị Bích Hạnh - chủ tịch công đoàn Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hà Nội, nhiều công nhân duy trì vệ sinh công cộng làm tại 170 nhà vệ sinh công cộng toàn TP tiếp xúc trực tiếp với chất thải không được công nhận chức danh nghề nặng nhọc độc hại như công nhân quét rác, lái xe rác. 

"Việc này ảnh hưởng tới thời gian nghỉ và chế độ cho người lao động", bà Hạnh nói.

Vẫn theo bà Hạnh, nhiều công nhân môi trường bị thương, tử vong do va chạm với phương tiện giao thông (năm 2021 có hai trường hợp tử vong) khó thanh toán chế độ. Cơ quan BHXH yêu cầu có biên bản của CSGT trong khi đã có xác nhận của công an phường. 

Ghi nhận ý kiến trên, ông Trần Thanh Hải - phó chủ tịch thường trực Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam - nhấn mạnh các cấp công đoàn cần tiếp tục quan tâm, nghiên cứu, tham mưu giải pháp để tháo gỡ bên cạnh vấn đề trường học cho con em trong khu công nghiệp, khu chế xuất.

Tại hội thảo, các đại biểu chia sẻ thêm về bài toán thanh kiểm tra doanh nghiệp thuê lại lao động thay vì trực tiếp ký hợp đồng để giảm chi phí, dẫn tới cảnh người lao động không được đảm bảo tiền lương, chế độ bảo hiểm xã hội. 

Nói về vấn đề trên, ông Lê Đình Quảng, phó trưởng Ban chính sách pháp luật - Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam - cho hay Đức và châu Âu có luật xác định trách nhiệm doanh nghiệp nếu doanh nghiệp không trả mức lương đủ sống cho người lao động. Ví dụ mức lương tối thiểu là 4 triệu thì mức đủ sống phải là 8 triệu đồng.

Các chuyên gia cũng nói về việc bảo vệ 6 triệu người lao động làm việc trong khu vực chính thức nhưng không có hợp đồng lao động, chế độ BHXH, cuộc sống bấp bênh; nâng cao tay nghề cho lao động trẻ... 

Netizen tranh cãi quan điểm 'Nghỉ việc sau khi thưởng Tết là vô ơn'

Nộp đơn nghỉ việc sau khi nhận thưởng Tết, người lao động bị gắn mác 'vô ơn, phản bội', khiến nhiều người bức xúc, phản ứng.