Chiều 6.11, thường trực HĐND TP.HCM thực hiện giám sát đối với UBND TP.HCM về tình hình triển khai củng cố "Nâng cao năng lực y tế cơ sở - Chăm sóc sức khỏe toàn dân" trên địa bàn. Tại buổi giám sát, các đại biểu đặt vấn đề thực trạng y tế cơ sở, trong đó có trạm y tế chưa thu hút được nhân lực và cũng chưa giữ chân nhân lực; công tác khám chữa bệnh bảo hiểm y tế hạn chế; trang thiết bị y tế cũ kỹ, cơ sở vật chất thiếu thốn nên chưa thu hút được người dân. Vậy ngành y tế có giải pháp như thế nào ?

Bác sĩ mới ra trường phải có nghĩa vụ với y tế cơ sở

PGS-TS Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế TP.HCM nhận định, những ý kiến đóng góp mà các đại biểu đoàn giám sát đặt ra là rất xác đáng và thấu hiểu được ngành y tế. Về y tế cơ sở, đương nhiên ngành y tế phải có trách nhiệm đầu tiên. Tuy nhiên, chắc chắn không thể một mình ngành y tế có thể làm phát triển lên được nếu không có sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, quận huyện.

"Tôi minh họa câu chuyện của Bệnh viện đa khoa H.Củ Chi, cách đây khoảng 8 năm về trước, bệnh viện này chỉ có 13 bác sĩ. Hiện tại có hơn 100 bác sĩ trong khi thành phố chưa có cơ chế riêng cho bệnh viện này. Điều này cho thấy vai trò của chính quyền H.Củ Chi như thế nào để thu hút được lượng bác sĩ như vậy. Tôi đã nói nhiều lần vấn đề này vì hiện vẫn còn nhiều địa phương chưa tuyển dụng được nhân viên y tế, rõ ràng vai trò của chính quyền địa phương rất lớn trong việc thu hút nhân viên y tế về cơ sở y tế địa phương", PGS-TS Tăng Chí Thượng nói.

Về nhân lực tại trạm y tế, cụ thể là bác sĩ, người đứng đầu ngành y tế TP.HCM đặt vấn đề loại hình bác sĩ nào là phù hợp cho trạm y tế, y tế cơ sở ? Sở Y tế rất phân vân do chính sách đào tạo nhân lực y tế tại Việt Nam chưa thực sự rõ ràng, chưa quan tâm đào tạo nhân lực phục vụ cho y tế cơ sở.

DUY TÍNH

"Trên thế giới phân biệt rõ ràng, nhân lực bác sĩ công tác tốt nhất ở y tế cơ sở là bác sĩ thực hành tổng quát. Còn chúng ta rất quan tâm đào tạo bác sĩ, sau đó học chứng chỉ hành nghề và học lên chuyên khoa. Y tế cơ sở không cần bác sĩ chuyên khoa, chỉ cần bác sĩ thực hành tổng quát và bác sĩ mới tốt nghiệp thực hành 12 tháng là lý tưởng nhất", PGS-TS Tăng Chí Thượng nói.

Ông cho biết sẽ kiến nghị Bộ Y tế có những chính sách đào tạo bác sĩ thực hành tổng quát để phục vụ cho y tế cộng đồng. "Cá nhân tôi suy nghĩ rất nhiều. Có thể chúng ta phải có nghĩa vụ cho y tế cơ sở. Tất cả bác sĩ ra trường cũng phải có nghĩa vụ cho y tế cơ sở 12 tháng, cống hiến cho y tế cơ sở trước khi học chuyên khoa. Nếu cống hiến xong muốn ở lại thì quá tốt, còn không thì về học lên chuyên khoa. Như thế mới có được nguồn cơ hữu lâu dài phục vụ cho y tế cơ sở", PGS-TS Tăng Chí Thượng nêu quan điểm. 

Còn những quy định chưa phù hợp thực tiễn

Tại buổi giám sát, TS-BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Phó giám đốc Sở Y tế, đề xuất Chính phủ có các chính sách sửa đổi, bổ sung chế độ phụ cấp hành nghề cho các công viên chức đang phục vụ tại trạm y tế; nâng mức lương cơ sở cho nhân viên y tế đang hoạt động trong ngành y, ban hành chế độ phụ cấp cho nhân viên y tế được hưởng thâm niên nghề y.

Về chính sách chăm lo cho y tế cơ sở, theo TS-BS Vĩnh Châu, vẫn còn tồn tại những quy định chưa phù hợp thực tế, chưa bao phủ hết ngành y tế.

DUY TÍNH

Như Nghị định 05 năm 2023 của Chính Phủ về tăng phụ cấp ưu đãi nghề lên 100% cho nhân viên y tế cơ sở, dự phòng có quy định hỗ trợ cho các nhân viên y tế dự phòng nhưng không hỗ trợ cho các nhân viên viên công nghệ thông tin, công tác xã hội, những người làm công tác truyền thông giáo dục sức khỏe…

Bên cạnh đó, chế độ phụ cấp đặc thù theo khoản 3, Điều 2, Quyết định 73 năm 2011 của Thủ tướng Chính phủ về việc quy định một số chế độ phụ cấp đặc thù đối với công chức, viên chức, người lao động trong các cơ sở y tế công lập và chế độ phụ cấp chống dịch có quy định: người lao động thường trực 24/24 được hưởng phụ cấp 115.000 đồng/đêm tại bệnh viện hạng 1 và hạng đặc biệt; 90.000 đồng/đêm tại bệnh viện hạng 2 và 65.000 đồng/đêm tại các bệnh viện còn lại. Còn tại các trạm y tế, một nhân viên trực 24/24 chỉ được hưởng 25.000 đồng.

Theo TS-BS Vĩnh Châu, giá hỗ trợ này đã lạc hậu và lỗi thời. Do đó, kiến nghị bổ sung những chế độ phụ cấp khác như độc hại nguy hiểm, ưu đãi hành nghề, trách nhiệm chuyên ngành truyền nhiễm đối với các trường hợp không trực tiếp làm công việc chuyên môn ở các cơ sở y tế cấp trung tâm, bệnh viện.

Ngoài ra, theo Nghị định 56 năm 2011 của Chính phủ quy định chế độ phụ cấp cứu đãi theo nghề đối với công chức, viên chức, công tác tại các cơ sở y tế công lập, nhưng Nghị định này không quy định cho những trường hợp không làm chuyên môn tại cơ sở y tế. Việc trích lục tiền lương để chi cho chế độ thu nhập tăng thêm, chi hỗ trợ đặc thù là khó khăn cho các cơ sở, đặc biệt là các cơ sở có thu nhập thấp, chênh lệch thu chi không cao và ảnh hưởng đến chất lượng điều trị người bệnh.