Yiheng Battery, công ty có trụ sở tại Nghĩa Ô, miền đông Trung Quốc, suốt 30 năm kinh doanh pin đồng hồ trên nền tảng mua sắm 1688. Mọi điều thuận lợi cho đến năm 2019, đại dịch ập đến khiến doanh số Yiheng Battery bất ngờ đình trệ.

“Nền kinh tế bất ổn và mọi người không chi tiêu”, Huang Qianqian, ‘tiểu thư’ nhà Yiheng Battery nói và cho biết cô đã phải nghỉ việc tại một công ty công nghệ để phụ giúp việc kinh doanh gia đình.

Thời điểm đó, nền tảng thương mại điện tử siêu rẻ Temu vừa ra mắt tại Mỹ. Huang thuyết phục bố mẹ thử sức vì cho rằng đây có thể là một cơ hội lớn giúp Yiheng Battery vươn tầm quốc tế.

“Rất nhiều các ông bà chủ thế hệ thứ hai như tôi tìm đường sáng tạo khi tiếp quản công việc kinh doanh gia đình. Sự xuất hiện của Temu rất đúng thời điểm”, Huang Qianqian nói và cho biết Yiheng Battery tham gia nền tảng vào tháng 12. “Một khi Temu nổi lên, một lượng lớn các nhà cung cấp ở thủ phủ Nghĩa Ô sẽ trở nên giàu có. Trước đây là Amazon, Taobao, Pinduoduo và bây giờ là Temu”.

Với vị thế “công xưởng của thế giới”, Trung Quốc chiếm lĩnh thị trường thương mại điện tử trong nước sôi động với các công ty như Alibaba hay JD.com. Các nền tảng mua sắm thời gian gần đây cũng bắt đầu đi qua biên giới, từ đó dự cảm trước về một kỷ nguyên toàn cầu mới cho đại lục.

Theo Yao Kaifei, người sáng lập công ty khởi nghiệp thương mại điện tử BrandAI, lĩnh vực thương mại điện tử của Trung Quốc đang khao khát ‘chuhai’, một thuật ngữ chỉ hoạt động dấn thân mạo hiểm ra nước ngoài. “Người bán và nền tảng muốn rũ bỏ mác giá rẻ “sản xuất tại Trung Quốc” và tạo dựng tên tuổi mới”, Yao Kaifei nói.

Theo công ty nghiên cứu Data.ai, đến tháng 9/2023, khoảng 1 năm sau khi ra mắt, Temu có hơn 61 triệu người dùng hoạt động hàng tháng ở Mỹ và hiện có mặt tại 48 quốc gia. Shein cũng được coi là một trong những công ty thời trang nhanh lớn nhất thế giới, thậm chí mở rộng sang bán các sản phẩm đồ gia dụng và điện tử. Theo Data.ai, đây là ứng dụng mua sắm hàng đầu trên cửa hàng Google Play ở 115 quốc gia. Trong khi đó, TikTok Shop cũng chứng kiến sự tăng trưởng nhanh chóng tại thị trường Đông Nam Á.

Tại Nghĩa Ô, nỗ lực của Huang nhằm phát triển công việc kinh doanh của gia đình trên Temu đã mang lại khoảng 100 đơn đặt hàng mỗi ngày. Cô gái này còn đang lên kế hoạch bán các sản phẩm cho thú cưng trên TikTok Shop.

“Tôi nghe nói rằng một nhóm gồm hai đến ba người điều hành TikTok Shop có thể dễ dàng kiếm được hàng triệu nhân dân tệ mỗi năm”, Huang kể.

Vào ngày 11/11/2009, gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc Alibaba đã tổ chức lễ hội mua sắm Ngày Độc thân, hay Double 11, sau đó mang về doanh thu 7,8 triệu USD. Bước sang năm 2019, tập đoàn này ghi nhận doanh thu hàng tỷ USD chỉ sau 1 phút 8 giây. 24 giờ sau, con số này chạm mốc 38,4 tỷ USD - một kỷ lục của thương mại điện tử xứ Trung.

Tuy nhiên, rắc rối bắt đầu kể từ đó. Năm 2020, chính phủ Trung Quốc bắt đầu kiểm soát lĩnh vực công nghệ. Một loạt các lệnh phong tỏa nghiêm ngặt trên toàn thành phố trong đại dịch Covid-19 cũng khiến nền kinh tế chung lao đao. Vào năm 2022, lần đầu tiên Alibaba giữ bí mật về doanh số ngày 11/11 của mình.

“Họ có tiền. Họ có kinh nghiệm. Họ biết có một khoảng trống trên thị trường quốc tế. Trong nước đang khó khăn, vậy tại sao chúng ta không bước ra ngoài?”, Lin Zhang, phó giáo sư tại Đại học New Hampshire, người chuyên nghiên cứu về thương mại điện tử, nói.

Trong tham vọng này, Shein đi đầu. Được thành lập vào năm 2008 tại Nam Kinh, ngay từ đầu nền tảng này đã dành riêng cho khách hàng quốc tế. Doanh số bán hàng tăng lên trong suốt những năm 2010, song phải đến khi đại dịch bùng phát, Shein mới thực sự tỏa sáng. Doanh số toàn cầu tăng từ mức 4 tỷ USD vào năm 2019 lên 23 tỷ USD vào năm 2022.

Theo Juozas Kaziukėnas, người sáng lập công ty phân tích thương mại điện tử Marketplace Pulse, điểm mạnh của Shein là khả năng cung cấp hàng nghìn mặt hàng mới mỗi ngày, cộng thêm chuỗi cung ứng linh hoạt và mạng lưới nhà máy rộng khắp để phục vụ tâm lý khách hàng. Ngoài ra, mức giá rẻ đến kinh ngạc cũng chính là điểm mạnh của Shein.

Juliana Silva, một nhà tâm lý học bệnh viện tại Brazil, cho biết cô đã trở thành khách hàng trung thành của Shein sau khi xem quảng cáo trên Instagram về quần áo cỡ lớn. “Tôi thực sự khó chịu khi đến các cửa hàng tại Renner hoặc Riachuelo. Ở đây có những chiếc áo giống hệt trên Shein nhưng bị bán với giá quá cao”, cô nói.

Ngoài Shein, Temu cũng dành được rất nhiều cảm tình từ người dùng. Nền tảng này nổi tiếng nhờ mô hình mua chung, cho phép người tiêu dùng tiết kiệm chi phí thông qua việc nhờ bạn bè cùng mua một sản phẩm với số lượng lớn.

Được biết, sàn thương mại Temu bán hầu hết mọi thứ, từ hàng gia dụng, quần áo cho đến đồ điện tử. Công ty này còn phát đoạn quảng cáo khuyến khích người tiêu dùng hãy “mua sắm như một tỷ phú” trong các gian hàng của nền tảng.

“Chúng tôi muốn nói với người tiêu dùng rằng họ có thể mua sắm tự do với mức giá Temu đưa ra”, đại diện phát ngôn của Temu nói với CNN.

“Trên toàn cầu, nền kinh tế đang suy thoái. Người tiêu dùng chi tiêu ít đi. Lúc này, nếu một nền tảng thương mại điện tử giá rẻ xuất hiện, tất cả sẽ yêu thích nó”, Sharon Gai, tác giả cuốn Ecommerce Reimagined, nói với Rest of World.

Giống như ứng dụng chị em Pinduoduo, Temu đưa gamification vào trải nghiệm mua sắm. Khách truy cập vào nền tảng này có thể chơi trò chơi nông trại ảo để giành vật phẩm miễn phí kèm theo nhiều ưu đãi nếu tiếp tục mời bạn bè cùng chơi.

“Tôi bị nghiện game”, một người mua hàng Temu tên Maddie Young, nói và cho biết mình kiếm được rất nhiều những món quà miễn phí như balo và máy pha cà phê.

“Temu và Amazon rất giống nhau, họ bán một số thứ giống hệt. Tuy nhiên, Temu rẻ hơn và được miễn phí vận chuyển”, một người dùng nói. “Temu và Shein giống như siêu thị vậy”.

Theo Lin Qianran, chủ doanh nghiệp tại thành phố Trung Sơn, nhiều thương nhân trong khu vực đã gia nhập Temu. Lợi nhuận có thể không cao bằng Amazon, song việc bán hàng rất nhàn.

Ngoài ra, mua sắm trực tiếp cũng trở thành trụ cột của thương mại điện tử Trung Quốc. Trên Douyin, người tiêu dùng đã mua lượng hàng hóa trị giá 208 tỷ USD vào năm 2022.

TikTok Shop đang cố gắng tái tạo thành công này bên ngoài Trung Quốc, với trọng tâm ban đầu là Đông Nam Á. Vào tháng 8, công ty nghiên cứu Momentum Works báo cáo doanh số trong khu vực đang tăng bền bền từ 4,4 tỷ USD vào năm 2022 lên mốc mục tiêu là 15 tỷ USD vào năm 2023.

“Trung Quốc và cách họ sử dụng phương tiện truyền thông luôn đi trước chúng tôi vài năm”, một người bán tại Anh nói về TikTok Shop.

Tuy nhiên, chiến lược giá thấp đang gây áp lực lên người bán. Zhang Zhouping, một nhà nghiên cứu thương mại điện tử xuyên biên giới, nói với Rest of World rằng các nền tảng như Temu đặt ra một vấn đề nan giải: Giảm tỷ suất lợi nhuận và đạt doanh thu cao hơn, nếu không sẽ sớm bị đào thải.

“Chi phí sản xuất tốn hơn 12 USD, song Temu yêu cầu chúng tôi bán nó với giá hơn 11 USD. Không thể chấp nhận được. Chúng tôi quyết định rút lui”, một người bán tên Queenie Zhang nói.

Không rõ Temu có thể giữ giá thấp như vậy trong bao lâu. Được biết ứng dụng này đang lỗ 40 USD trên mỗi 100 USD doanh thu nhận được. Trong cuộc họp báo cáo thu nhập tháng 8, Liu Jun, phó chủ tịch tài chính của công ty mẹ PDD Holdings cho biết Temu vẫn đang trong “giai đoạn học hỏi” và chưa đẩy mạnh kiếm tiền.

Dịp mua sắm cuối năm sắp tới, TikTok đề xuất giảm giá lên tới 50% để khuyến khích người bán tham gia chương trình Thứ Sáu Đen. Temu cũng tung ra sự kiện bán hàng bùng nổ với mức ưu đãi lên tới 90% để khuyến khích người mua mở hầu bao.

Theo: Rest of World