Phát biểu tại hội trường Quốc hội ngày 20/11 về kết quả giải quyết kiến nghị cử tri, đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy (Phó chủ nhiệm Ủy ban Xã hội) nói thời gian qua nhận nhiều đơn thư về hai vụ án sai phạm quản lý đất đai xảy ra tại Đà Nẵng trong các năm 2010 và 2011. Đó là vụ thao túng 7 lô đất công sản có vị trí đắc địa tại Đà Nẵng và TP HCM liên quan hai cựu thứ trưởng Bộ Công an và vụ liên quan hai cựu chủ tịch Đà Nẵng. Cả hai vụ đều liên quan mật thiết các công ty của đại gia Phan Văn Anh Vũ (Vũ "Nhôm").
Theo bà Thúy, tại vụ án thứ nhất, giá trị thiệt hại 7 bất động sản bị mua/thuê trái phép được hai cấp xét xử xác định tại thời điểm các bị cáo thực hiện hành vi phạm tội, năm 2010 và năm 2011. Sau đó, Viện trưởng VKSND Tối cao kháng nghị bản án nói trên và đề nghị Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao sửa bản án theo cách xác định trị giá thiệt hại tại thời điểm khởi tố vụ án, năm 2018.
Ngày 5/9/2019, Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao bác kháng nghị của Viện trưởng VKSND Tối cao với lý do "khoa học pháp lý và pháp luật hình sự đều quy định việc xác định thiệt hại tại "thời điểm bị cáo thực hiện hành vi phạm tội".
Tuy nhiên, tại vụ án thứ hai liên quan hai cựu chủ tịch Đà Nẵng, bản án sơ thẩm của TAND Hà Nội (tháng 1/2020) và bản án phúc thẩm của TAND Cấp cao tại Hà Nội (tháng 5/2020) xác định giá trị tài sản thiệt hại tại "thời điểm khởi tố", năm 2018.
"Qua nghiên cứu đơn và bản án, tôi nhận thấy có những điểm khó hiểu, khó lý giải", bà Kim Thúy nói và đề nghị Chánh án TAND Tối cao giải thích việc áp dụng không thống nhất cách xác định. Và Hội đồng thẩm phán cần làm gì để bảo đảm sự thống nhất, công bằng, khách quan trong xét xử trong trường hợp cụ thể này.
Đại biểu Quốc hội TP Đà Nẵng Nguyễn Thị Kim Thúy. Ảnh: Media Quốc hội
Thắc mắc của bà Thúy cũng là nội dung được Chánh án Bình từng trả lời 7 tháng trước tại Phiên họp thứ 21 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Khi đó ông tái khẳng định hậu quả của các vụ án được xác định tại "thời điểm phạm tội". Tất cả tình tiết khách quan, động cơ, mục đích, hành vi và thủ đoạn cũng phải được tính cùng thời điểm để đảm bảo tính khoa học.
Nêu lại việc ông Bình từng nói những vụ án này được "xét xử đúng pháp luật; dư luận, nhân dân đồng tình, đánh giá cao", với dẫn chứng về hai cách tính khác biệt trên, hôm nay bà Thúy cho rằng không đồng tình với nhận định này.
"Cùng tài sản ấy, cùng tòa án ấy nhưng mỗi vụ án lại tùy nghi xác định thiệt hại tại một thời điểm khác nhau là trái với khoa học pháp lý và luật hiện hành", bà tranh luận lại trong sáng nay.
Chánh án Bình giải thích yếu tố cấu thành phạm tội đều phải xác định tại thời thời điểm sự kiện phạm tội xảy ra. "Không thể có việc hành vi, động cơ, mục đích, thủ đoạn xác định ở thời điểm sự kiện phạm tội xảy ra, riêng hậu quả thì lại xác định tại thời điểm phát hiện hành vi phạm tội. Như vậy là không công bằng".
Ông lấy ví dụ, một lô đất năm nay có giá trị 100 tỷ đồng, sang năm lên 200 tỷ, sang năm nữa lên 300 tỷ là do thị trường, chứ không phải do hành vi phạm tội. Đối với các vụ buôn lậu, trộm cắp điện thoại máy tính, giá trị tài sản thiệt hại lại giảm theo thời gian. "Nếu xác định tại thời điểm phát hiện thì một loại tội sẽ tăng, một loại tội sẽ giảm, như vậy là không hợp lý".
Theo ông, về hành lang pháp lý, Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao đã có Nghị quyết theo yêu cầu Quốc hội để hướng dẫn xác định hậu quả tại thời điểm xảy ra hành vi phạm tội, không phải khi phát hiện.
"Những vụ án xảy ra trước khi có Nghị quyết hoặc có phán quyết trái với Nghị quyết, không đúng sẽ phải xem xét lại", ông Bình nói.
Trao đổi về hai vụ án bà Thúy nêu, người đứng đầu ngành tòa án nói việc xem xét phải theo luật định, "không thể căn cứ ý kiến tại hội trường hay của ai đó".
Xem thêm: lmth.1488764-gnan-ad-o-iad-tad-na-iad-iah-iat-tahn-gnoht-gnohk-iah-teiht-hnit-hcac/ten.sserpxenv