Khả năng Pháp gia nhập BRICS

Theo mạng tin tức BNN (trụ sở tại Hong Kong, Trung Quốc), tại Diễn đàn Văn hóa quốc tế Saint Petersburg khai mạc hôm 16/11, Tổng thống Vladimir Putin đã nhận được câu hỏi về khả năng Pháp gia nhập Nhóm các nền kinh tế mới nổi (BRICS) do Nga là thành viên sáng lập.

Ý tưởng này được cho là do ông Pierre de Gaulle (60 tuổi) cháu trai của cựu Tổng thống Pháp Charles de Gaulle (còn được gọi là Tướng de Gaulle hay Đờ Gôn) đề cập.

Theo tờ The Times (Anh), trong khi Tướng Charles de Gaulle được tôn sùng như vị cứu tinh thời chiến của Pháp thì ông Pierre de Gaulle lại có rất ít tiếng tăm tại đất nước này. Ông được biết đến nhiều hơn như là một người ủng hộ Điện Kremlin.

Thế nhưng, trước lúc lên đường tới Saint Petersburg, ông Pierre de Gaulle đã gây ra tranh cãi lớn khi tuyên bố đang có kế hoạch nộp đơn xin quốc tịch Nga bởi phương Tây đã "từ bỏ các giá trị truyền thống".

"Tôi rất vinh dự nếu được nhận quốc tịch Nga. Tôi rất vui khi thấy các bạn đấu tranh cho giá trị truyền thống: gia đình, tinh thần. Tất cả những giá trị này đã biến mất ở các nước phương Tây" - ông Pierre de Gaulle nói.

Theo The Times, cùng với một loạt phát ngôn ủng hộ Nga trước đó, tuyên bố của ông Pierre de Gaulle đã "gây sốc" nước Pháp tới mức "Tướng de Gaulle có lẽ phải đội mồ sống dậy".

Giờ đây, nhân vật này lại tiếp tục "gây bão" khi đề cập tới khả năng đưa Pháp gia nhập BRICS - nhóm các nền kinh tế mới đang là đối thủ mạnh nhất, với quy mô kinh tế có thể vượt nhóm các nước phát triển G7 mà trong đó, Pháp cũng là một thành viên.

Tuy nhiên, câu hỏi của ông Pierre de Gaulle không hẳn là không có cơ sở. Trước đó, vào tháng 7/2023, truyền thông Nam Phi đưa tin, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã đề nghị được tham dự Hội nghị thượng đỉnh BRICS tổ chức tại Nam Phi với tư cách quan sát viên.

Nếu được chấp thuận, đây sẽ là động thái mang tính lịch sử. Ông Macron sẽ trở thành nhà lãnh đạo Pháp đầu tiên gặp gỡ người đứng đầu các quốc gia BRICS tại Hội nghị thượng đỉnh thường niên của họ.

Song, ở thời điểm đó, theo hãng thông tấn Thổ Nhĩ Kỳ Anadoulu, Bộ Ngoại giao Nga đã phản hồi rằng việc Tổng thống Pháp tham gia hội nghị thượng đỉnh là "không phù hợp".

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Maria Zakharova cho biết, sự tham gia của Tổng thống Pháp sẽ không góp phần vào tiến trình xử lý công việc của BRICS.

"Gửi lời mời là đặc quyền của nước Chủ tịch BRICS nhưng vẫn nằm trong sự phối hợp với các thành viên khác. Quan điểm của Nga đã được đưa ra nhiều lần, chúng tôi thấy rằng việc tham gia của đại diện các quốc gia theo đuổi đường lối thuộc địa kiểu mới là không phù hợp" - Bà Zakharova nói.

Đại diện Bộ Ngoại giao Nga nhấn mạnh, BRICS được thành lập để tăng cường vai trò của các nước đang phát triển trong thế giới đa cực: "Chúng tôi cho rằng sự tham gia của Tổng thống Pháp sẽ không góp phần thực hiện các nhiệm vụ này".

Kết quả, Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa, với tư cách là chủ tịch BRICS, đã gửi lời mời tới lãnh đạo 70 quốc gia, nhưng cả Tổng thống Pháp Macron lẫn các nhà lãnh đạo Mỹ và Anh đều không nằm trong danh sách khách mời.

Câu trả lời của ông Putin

Theo mạng tin tức BNN, lần này Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đưa ra phản hồi khác về khả năng Pháp gia nhập BRICS.

Ông Putin nói, nếu Pháp muốn gia nhập BRICS, nước này phải nộp đơn đăng ký chính thức. Sau khi nhận được đơn đăng ký của Pháp, các thành viên BRICS hiện tại sẽ xem xét và đưa ra quyết định về việc Paris có thể gia nhập nhóm hay không.

Phát biểu tại Diễn đàn Văn hóa quốc tế Saint Petersburg, ông Putin nhấn mạnh rằng BRICS không phải là một khối quân sự, mà là một tổ chức tạo điều kiện cho các nước "tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau".

BNN nhận định, câu trả lời này của ông Putin đã đặt ra câu hỏi về tương lai của BRICS và sự mở rộng của nhóm này có tác động như thế nào đến nền kinh tế, cũng như chính trị toàn cầu.

Sự tham gia của Pháp - quốc gia có nền kinh tế phát triển, đồng thời là thành viên của EU và NATO - có thể làm thay đổi đáng kể động lực phát triển bên trong BRICS, cũng như cách nhìn nhận của bên ngoài về nhóm này.

Hiện tại, BRICS là một khối hùng mạnh, trong đó các thành viên của họ đang ngày càng gia tăng ảnh hưởng đối với các vấn đề toàn cầu. Tuy nhiên, sự tham gia tiềm năng của Pháp có thể thay đổi động lực của nhóm ở mức độ lớn hơn nữa.

Với tư cách là thành viên EU, việc bổ sung Pháp vào BRICS có thể làm thay đổi cán cân quyền lực ngay trong nội bộ nhóm, cũng như cán cân quyền lực của BRICS với các nhóm khác trên thế giới trong bối cảnh địa chính trị và kinh tế hiện nay.

Nhìn chung, BNN cho rằng, khả năng Pháp trở thành thành viên BRICS có thể tác động sâu rộng tới nền kinh tế và địa-chính trị toàn cầu.

Một mặt, việc này củng cố BRICS và tăng cường ảnh hưởng của nhóm trên thị trường thế giới. Mặt khác, nó cũng có thể khả năng gây ra sự thay đổi trong nền chính trị toàn cầu.

Ngoài Pháp, ấn phẩm của bne IntelliNews (Đức) trước đó cho biết, có tới 40 quốc gia đang bày tỏ mong muốn gia nhập BRICS vào năm 2024.

Danh sách các ứng viên mới dành cho vị trí thành viên của BRICS sẽ được công bố tại Hội nghị thượng đỉnh của nhóm diễn ra ở Kazan (thủ phủ của Cộng hòa Tatarstan, Nga) năm 2024.

BRICS gồm 5 thành viên then chốt là Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi. Tháng 8/2023, nhóm tuyên bố kết nạp thêm 6 thành viên mới gồm Saudi Arabia, UAE, Iran, Argentina, Ethiopia, Ai Cập. Lễ kết nạp chính thức sẽ diễn ra vào ngày 1/1/2014.

Tuy nhiên, một cố vấn của Tổng thống mới đắc cử Argentina Javier Milei mới đây tuyên bố nước này không còn kế hoạch trở thành thành viên của BRICS như dự kiến.