Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi phát biểu như vậy tại hội nghị Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ lần thứ 2, chiều 26-11. Thủ tướng chủ trì hội nghị với chủ đề tham vấn quy hoạch vùng Đông Nam Bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Theo ông Mãi, phải chọn kịch bản phát triển cao cho vùng kinh tế trọng điểm phía Nam hay vùng Đông Nam Bộ.
Muốn vậy, phải rà soát, chạy lại các đầu số và nghiên cứu toàn bộ điều kiện để có sự tăng trưởng theo kịch bản này.
"Với lịch sử phát triển thì vùng Đông Nam Bộ là vùng kinh tế trọng điểm số 1, có năng lực hội nhập, cạnh tranh quốc tế cho nên đặt điều kiện phải đầu tư vào đây.
Thậm chí có những giai đoạn từ đây đến năm 2030, phải đầu tư đến 30% - 50% nguồn lực quốc gia mới có được một đầu tàu bứt tốc trong thời gian tới", ông Mãi nhìn nhận.
Chủ tịch UBND TP.HCM cho rằng từ đây đến năm 2030 có thể chấp nhận tăng trưởng dưới 8%, nhưng sau 2030 phải tăng trưởng hai con số và duy trì bền vững trong 10 - 20 năm sau. Vì vậy, cần cơ chế đặc biệt quốc gia cho vùng này chứ không chỉ gói gọn trong cơ chế vùng.
Phân tích kỹ hơn, ông Mãi cho hay cần xác định rõ cơ cấu kinh tế vùng Đông Nam Bộ là nông nghiệp, công nghiệp - dịch vụ hay là công nghiệp, dịch vụ. Ông đề xuất mạnh dạn xác định đây là vùng công nghiệp, dịch vụ.
"Cần có sự mở rộng không gian kinh tế của Đông Nam Bộ, vùng sẽ nhận lãnh vai trò khoa học công nghệ là công nghiệp công nghệ cao, dịch vụ chất lượng cao. Từ đây sẽ lan tỏa các vùng khác và cả nước, đó cũng là đầu mối để tiếp nhận từ bên ngoài, từ khu vực và thế giới", ông Mãi ý kiến.
Theo ông Mãi, cần đặt lại đúng vị thế tứ giác TP.HCM - Bình Dương - Đồng Nai - Bà Rịa - Vũng Tàu là vùng năng động bậc nhất khu vực Đông Nam Á vào năm 2030 và năng động tầm châu Á và thế giới sau đó. Từ đó đầu tư cơ chế, chính sách, nguồn lực cho khu vực này.
Ông cũng đề nghị không nên hạn chế năng lực phát triển của hệ thống cảng Cát Lái, Cái Mép - Thị Vải và cả cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, thậm chí có thể nhân đôi, nhân ba năng lực này. Mục tiêu cao nhất là tạo động lực hạ tầng, nhằm kết nối với vùng Đồng bằng sông Cửu Long hay trở ngược ra miền Trung.
Người đứng đầu UBND TP nhấn mạnh: "Giao thông kết nối giữa vùng Đông Nam Bộ với Đồng bằng sông Cửu Long hay với Tây Nguyên, Duyên hải miền Trung là một việc rất quan trọng. Bởi vùng Đông Nam Bộ được xác định là đầu mối lớn, là đầu tàu, có tầm vóc khu vực, châu Á và thế giới".
Cởi trói bằng cơ chế đặc thù cho vùng Đông Nam Bộ
Phát biểu sau đó, TS Vũ Thành Tự Anh, giám đốc Trường chính sách công và quản lý Fulbright, Đại học Fulbright Việt Nam, cho rằng nếu đặt kỳ vọng phát triển vùng theo kịch bản cao như Chủ tịch Phan Văn Mãi phải đảm bảo điều kiện về tài chính, thể chế.
Tuy nhiên, với điều kiện hiện nay rất khó đạt tốc độ tăng trưởng vùng 100%/năm, do đó cần cởi trói bằng cơ chế đặc thù.
Ông Tự Anh nhấn mạnh việc lập quy hoạch đã khó, thực thi quy hoạch khó hơn gấp nhiều lần đòi hỏi nguồn lực đầu tư, cơ chế, quản trị kết nối vùng. Tuy nhiên ba điều kiện này chưa được hội tụ đủ để đưa vùng Đông Nam Bộ đi đến quỹ đạo tăng trưởng cao.
Ông mong Thủ tướng, bộ, ngành huy động nguồn lực, cơ chế để có phương thức triển khai, thực thi hiệu quả, để quy hoạch vùng đi vào thực tế, giúp vùng Đông Nam Bộ cất cánh.
Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng xây dựng cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ để cạnh tranh với các trung tâm logistics lớn trên thế giới, chứ không phải cạnh tranh với cảng Cái Mép.