Cầu Thê Húc bắc qua hồ Hoàn Kiếm hướng vào đền Ngọc Sơn - Ảnh: PHẠM TUẤN
UBND TP Hà Nội vừa hoàn thành phương án tổng thể sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã giai đoạn 2023-2025. Theo đó, quận Hoàn Kiếm và 173 đơn vị hành chính cấp xã thuộc diện sáp nhập vì không đủ tiêu chí về diện tích, dân số.
Theo quy định, mỗi quận phải có diện tích tối thiểu 35km², dân số 150.000. Quận Hoàn Kiếm dù đủ tiêu chí về dân số nhưng chỉ đạt 15% chỉ tiêu về diện tích (5,35km2).
Tuy nhiên, trong phương án sắp xếp của UBND TP Hà Nội vừa hoàn thành, TP cho rằng không nên sáp nhập quận Hoàn Kiếm vì 8 lý do.
Cụ thể, Hoàn Kiếm là quận trung tâm hành chính, chính trị, kinh tế và văn hóa của TP Hà Nội. Quận có địa giới hành chính ổn định, hình thành trước năm 1945, có bề dày truyền thống lịch sử, văn hóa… gắn với truyền thống lịch sử hình thành của thành Đại La, Thăng Long, Đông Đô.
Khu phố cổ gồm 10 phường có truyền thống lịch sử, văn hóa lâu đời cần được bảo tồn, gìn giữ như Hàng Đào, Hàng Bạc, Hàng Gai, Hàng Bồ, Hàng Bông, Hàng Buồm, Hàng Mã, Cửa Đông, Đồng Xuân, Lý Thái Tổ, gắn với sự hình thành của khu 36 phố phường, có 5 cửa ô từ đầu thế kỷ XX.
Hầu hết phường thuộc quận Hoàn Kiếm đều có tín ngưỡng thờ Thành hoàng làng riêng, tồn tại tên gọi từ hàng trăm năm trước đến nay.
Khu phố cổ Hà Nội đã được xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia. Quận có hai di tích quốc gia đặc biệt là đền Bạch Mã và di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn.
Tên của quận Hoàn Kiếm gắn liền với truyền thuyết trả gươm sau chiến tranh giải phóng dân tộc của Vua Lê Thái Tổ.
Quy hoạch xung quanh hồ Hoàn Kiếm là một chỉnh thể có yếu tố đặc thù, kế thừa lịch sử, văn hóa, kiến trúc, được chia ra làm 3 khu vực chính: khu phố cổ, khu vực hồ Gươm và phụ cận, khu phố cũ, giữ hình thái ổn định từ năm 1990 đến nay.
Kinh tế quận Hoàn Kiếm trong những năm gần đây liên tục tăng trưởng cao, bền vững; cơ cấu kinh tế chủ yếu là thương mại, du lịch, dịch vụ. Thu ngân sách nhà nước trên địa bàn hằng năm đều vượt so với kế hoạch TP giao (năm 2021, 2022 đạt hơn 14.000 tỉ đồng).
TP Hà Nội đang chỉ đạo xây dựng các đề án quan trọng, như bảo tồn, tôn tạo, phát huy giá trị lịch sử văn hóa khu phố cũ thành vùng di sản; phát triển bãi nổi giữa và ven sông Hồng thành công viên văn hóa đa chức năng.
Trước đó, tháng 8-2023, trong buổi đối thoại với Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội, khi được hỏi về thông tin sáp nhập quận Hoàn Kiếm, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng nói: "Quận Hoàn Kiếm rất đặc thù, TP sẽ tìm cách thuyết phục, tinh thần là bảo vệ giữ nguyên, ổn định quận".
Với 173 đơn vị hành chính cấp xã thuộc diện sáp nhập, Hà Nội nêu các phường trọng điểm về quốc phòng (Phúc Xá, Điện Biên, Quán Thánh, Đội Cấn, Ngọc Hà, Liễu Giai của quận Ba Đình); phường đang thực hiện cải tạo xây dựng chung cư cũ (Giảng Võ, Thành Công quận Ba Đình); phường có quy mô dân số lớn (Quan Hoa, Nghĩa Tân quận Cầu Giấy).
Thành phố đưa ra phương án bù trừ giữa các phường giáp ranh thuộc diện sắp xếp như điều chỉnh một phần diện tích của phường Yên Hòa và một phần diện tích phường Dịch Vọng vào phường Quan Hoa.
Nguyên nhân là phường Quan Hoa có diện tích tự nhiên là 0,89km2, chỉ đạt 16,15% so với tiêu chuẩn đơn vị hành chính cấp xã theo quy định.
Một số phường đã được thành phố đưa ra phương án sáp nhập cụ thể, như Khâm Thiên và Trung Phụng thành phường mới; phường Ngã Tư Sở sẽ không còn khi một phần sáp nhập vào Khương Thượng, một phần vào phường Thịnh Quang; phường Trung Tự cũng được chia về phường Phường Liên và Kim Liên.
Nếu phương án trên được thông qua, Hà Nội giảm được 60 đơn vị hành chính cấp xã (từ 579 đơn vị còn 509 đơn vị) và không có đơn vị hành chính cấp huyện nào phải sắp xếp.
Bí thư Hà Nội: Giữ nguyên, ổn định quận Hoàn KiếmBí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng khẳng định tại buổi đối thoại với Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội sáng 9-8.