Ông Hoàng Dương Tùng, nguyên phó tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường - Ảnh: XUÂN THÀNH
Sáng 2-11, các tổ chức Liên minh Năng lượng bền vững Việt Nam, Liên minh Phòng chống các bệnh không lây nhiễm, Mạng lưới Sông ngòi Việt Nam và Nhóm Công lý - Môi trường - Sức khỏe cùng tổ chức tọa đàm "Góc nhìn cộng đồng và chuyên gia đối với luật Bảo vệ môi trường sửa đổi".
Tại tọa đàm, nhiều chuyên gia cho rằng luật Bảo vệ môi trường sửa đổi cần thể hiện sự tiến bộ về công khai thông tin môi trường, báo cáo đánh giá tác động môi trường, quá trình thẩm định, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường để cộng đồng, xã hội và các chuyên gia có dữ liệu giám sát, phản biện với những dự án tác động lớn về môi trường.
TS. Hoàng Dương Tùng, nguyên phó tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên - môi trường), chỉ ra một số bất cập: Quy định phải công khai báo cáo đánh giá tác động môi trường dù đã có trong luật Bảo vệ môi trường 2014, nhưng chưa có quy định thời điểm công khai, hình thức công khai, dẫn đến chuyện "tránh, né", nói "tôi chưa công khai chứ không phải không công khai", 10 năm nữa mới công khai vẫn không sai.
Cho rằng với chủ trương toàn dân giám sát và bảo vệ môi trường, luật Bảo vệ môi trường sửa đổi 2020 phải khắc phục được bất cập này, TS.Hoàng Dương Tùng trao đổi thêm với Tuổi Trẻ Online: Chuyện "tránh, né" công khai báo cáo đánh giá tác động môi trường với các dự án, đặc biệt là những dự án có tác động lớn về môi trường, khiến cộng đồng, các chuyên gia và xã hội thiếu thông tin để giám sát.
Ông Tùng cũng chỉ ra cả luật Bảo vệ môi trường 2014 và dự thảo sửa đổi 2020 đều không quy định cơ quan thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường phải công khai báo cáo này. Ông Tùng cho biết đã kiến nghị tới nhiều cấp việc bổ sung 4 nội dung thông tin về môi trường mà cơ quan nhà nước phải công khai.
Thứ nhất, công khai báo cáo đánh giá tác động môi trường với bản trình thẩm định và bản đã bổ sung được phê duyệt, các hồ sơ xin giấy phép môi trường.
Thứ hai, công khai hội đồng thẩm định, gồm tên tuổi thành viên, chuyên gia trong hội đồng, để họ ngoài trách nhiệm về chuyên môn còn phải có trách nhiệm với xã hội khi được ủy thác, chấp nhận chịu sự giám sát nếu không phản biện hết trách nhiệm.
Thứ ba, công khai các kết quả thanh tra, quy định cụ thể thời điểm công khai. Thứ tư, công khai kết quả quan trắc của các dự án đầu tư để người dân giám sát nếu có vi phạm về môi trường.
Theo các chuyên gia, cho đến dự thảo luật Bảo vệ môi trường sửa đổi 2020 trình Quốc hội tại kỳ họp đang diễn ra, các nội dung về cơ quan thẩm định có trách nhiệm công khai báo cáo đánh giá tác động môi trường, công khai hội đồng thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường vẫn chưa được tiếp thu, bổ sung.
"Luật Bảo vệ môi trường 2014 thể hiện sự tiến bộ, đó là có điều 131 quy định về công khai thông tin môi trường, trong đó có quy định công khai báo cáo đánh giá môi trường chiến lược, công khai báo cáo đánh giá tác động môi trường, công khai kết quả thanh tra.
Tuy nhiên, dự thảo sửa đổi luật lần này lại bỏ đi điều 131 về công khai thông tin môi trường, tôi cho rằng đó là bước lùi so với Luật Bảo vệ môi trường 2014", TS. Hoàng Dương Tùng nêu.
Dự thảo Luật bảo vệ môi trường: Phân 3 loại rác sinh hoạt, trả phí theo khối lượng TTO - Dự Luật bảo vệ môi trường (sửa đổi) đặt lộ trình đến năm 2025 để thu phí chất thải rắn sinh hoạt theo khối lượng, chủng loại.