Trong số báo trước, Pháp Luật TP.HCM đã phản ánh về hàng trăm hộ dân ở xã Phạm Văn Hai, huyện Bình Chánh khổ sở vì nhà, đất nằm trong danh sách đất công, dù thực tế cơ quan có thẩm quyền chưa xác lập quyền quản lý trực tiếp.

Liên quan đến vấn đề này, từ hơn 10 năm nay huyện Bình Chánh đã có rất nhiều báo cáo, rà soát. Thậm chí có cả thanh tra toàn bộ quá trình kê khai, đăng ký, quản lý sử dụng đất do Nhà nước trực tiếp quản lý. Đồng thời cũng có nhiều văn bản chỉ đạo, giải quyết, tuy nhiên đến nay câu chuyện vẫn đang giậm chân tại chỗ.

Huyện lúng túng

Liên quan đến trường hợp của ông Nguyễn Hồng Nam mà chúng tôi đã nêu trong số báo trước, UBND xã Phạm Văn Hai và UBND huyện Bình Chánh đã có hàng loạt văn bản kết luận khu đất của ông Nam đủ điều kiện để hợp thức hóa. Tuy nhiên, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (GCN) cho ông Nam kéo dài đến thời điểm này là hơn một năm rưỡi vẫn chưa được giải quyết, liệu có phải là điều bất thường? Có phải huyện Bình Chánh “ngâm” hồ sơ của người dân?

Ông Nguyễn Văn Tài, Phó Chủ tịch UBND huyện Bình Chánh, đã có những trao đổi với PV xung quanh vấn đề của ông Nam cũng như việc cấp GCN cho 251 trường hợp liên quan.

Theo ông Tài, năm 2008 UBND TP có Công văn 3200 phê duyệt phương án tổng thể sắp xếp nhà, đất của huyện Bình Chánh theo Quyết định 09/2007 của Thủ tướng Chính phủ về xếp loại, xử lý nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước. Trong đó, khu đất của ông Nam cùng 70 hộ dân khác có trong phụ lục kèm theo công văn này.

Trong Công văn 3200, UBND TP cũng giao huyện Bình Chánh tiếp tục rà soát, đề xuất phương án xử lý với những trường hợp này để trình Ban chỉ đạo 09 (nay là Ban chỉ đạo 167) xem xét và trình TP phê duyệt. Tuy nhiên, từ đó đến nay, 71 trường hợp này dù chưa chính thức là đất công nhưng đã có đầy đủ giấy tờ pháp lý để được cấp GCN theo quy định của Luật Đất đai 2013 và Nghị định 43/2014 cũng không được giải quyết cấp GCN.

Theo ông Tài, lý do huyện chưa cấp GCN cho ông Nam vì có sự thay đổi trong việc xác định nguồn gốc đất. “Trong các văn bản trước đó, huyện xác định đất của ông Nam có nguồn gốc do nông trường kê khai. Tuy nhiên, sau khi rà soát thì thửa đất đó là do ông Nam lấn chiếm và sử dụng từ năm 1986 đến nay. Vì vậy, huyện chưa xem xét cấp GCN cho ông Nam theo quyết định giải quyết khiếu nại đã ban hành” - ông Tài nói.

Theo quy định hiện hành, ông Nam cũng như các hộ dân xin cấp GCN lần đầu là thuộc thẩm quyền của UBND huyện Bình Chánh. Trong tài liệu PV có được, từ năm 2011 đến nay huyện Bình Chánh đã có nhiều văn bản tham vấn Sở TN&MT, báo cáo xin chỉ đạo của Ban chỉ đạo 09. Đồng thời, sau khi có kết luận thanh tra, huyện cũng có hàng loạt văn bản chỉ đạo xử lý, nhiều lần yêu cầu xã Phạm Văn Hai rà soát.

Xã Phạm Văn Hai cũng nhiều lần rà soát, báo cáo lên huyện Bình Chánh. Nhiều văn bản qua lại giữa xã Phạm Văn Hai lên huyện Bình Chánh, các văn bản báo cáo nội bộ của Phòng TN&MT, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Bình Chánh trong việc giải quyết hồ sơ cụ thể của ông Nam và những người dân khác. Tuy nhiên, đến nay câu chuyện giải quyết quyền lợi cho 252 hộ dân này vẫn còn lúng túng.

Ảnh 1 + 2: Khu đất của gia đình ông Nguyễn Hồng Nam tại xã Phạm Văn Hai đã được sử dụng ổn định, không tranh chấp suốt 34 năm nay. Ảnh: VIỆT HOA

Ảnh 3 + 4: Mảnh đất hơn 6.500 m2 tại xã Phạm Văn Hai của gia đình bà Lê Thị Ngợi hơn 30 năm nay vẫn sản xuất và có thu nhập ổn định. Ảnh: VIỆT HOA

Sở TN&MT từng họp gỡ vướng

Trong buổi làm việc với Pháp Luật TP.HCM, ông Tài cho biết việc chậm cấp giấy cho ông Nguyễn Hồng Nam và các hộ dân là để củng cố, đảm bảo chặt chẽ về mặt pháp lý. “Sau khi có kết luận thanh tra của huyện, quá trình thẩm tra pháp lý đất đai để làm cơ sở cấp GCN, chúng tôi nhận thấy còn nhiều vấn đề phải làm rõ và xem xét thận trọng. Vì vậy, hồ sơ của người dân có chậm” - ông Tài nói.

Đối với trường hợp của ông Nam, ông Tài thông tin hiện tại ông Nam có đơn tố cáo lãnh đạo huyện Bình Chánh gửi UBND TP và TP đã giao Sở TN&MT xác minh đơn tố cáo, báo cáo TP xem xét. “Về hồ sơ pháp lý đất đai của ông Nam, chúng tôi cũng đã xác minh đầy đủ. Hiện chờ quyết định giải quyết tố cáo của UBND TP, huyện Bình Chánh sẽ giải quyết theo quyết định giải quyết tố cáo của TP” - ông Tài cho hay.

Trao đổi với PV, Thanh tra Sở TN&MT cho hay khi có đơn tố cáo của ông Nam, UBND TP đã chỉ đạo Sở TN&MT cùng các đơn vị liên quan tiến hành xác minh. Sở này cũng đã có báo cáo xác minh trình UBND TP cách đây hơn một tháng.

Trong một diễn biến khác, năm 2018 UBND TP có văn bản chỉ đạo giải quyết đối với những trường hợp nhà, đất bị người dân lấn chiếm sử dụng từ rất lâu, UBND quận/huyện đưa vào danh sách kê khai nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước theo Quyết định 09/2007 của Chính phủ. Đến nay, có công văn báo cáo những nhà, đất này đủ điều kiện cấp GCN và đề nghị loại ra khỏi Quyết định 09. Với trường hợp này, TP giao cho các quận/huyện căn cứ quy định hiện hành để cấp hoặc không cấp GCN cho các hộ dân.

“Trước khi cấp GCN thì phải có báo cáo gửi Sở Tài chính để tổng hợp, trình TP xem xét, loại ra khỏi danh sách nhà, đất phải xử lý, sắp xếp theo Nghị định 167” - văn bản của TP nêu.

Theo ông Tài, để thực hiện chỉ đạo của UBND TP, đối với 252 trường hợp nhà, đất tại nông trường An Hạ, huyện Bình Chánh đã có các văn bản tham vấn Sở TN&MT. Sở này cũng đã tổ chức cuộc họp cùng với các sở, ngành có liên quan và huyện Bình Chánh để gỡ vướng cho huyện Bình Chánh.

Theo đó, cuối năm 2019 Sở TN&MT có văn bản hướng dẫn huyện Bình Chánh rà soát ranh đất, đồng thời có văn bản nêu rõ chính kiến đề xuất xử lý đối với 252 trường hợp nêu trên. Sau đó, trình thường trực Ban chỉ đạo 167 - Sở Tài chính xem xét, báo cáo UBND TP quyết định.

Cuối năm hoàn thành rà soát và cấp giấy cho dân

Phó chủ tịch huyện Bình Chánh cho biết theo hướng dẫn của Sở TN&MT, huyện đã chỉ đạo xã Phạm Văn Hai rà soát toàn bộ 252 hộ dân sử dụng đất tại nông trường An Hạ trước đây.

Theo đó, xã Phạm Văn Hai đã mời 65/71 hộ dân nằm trong phụ lục theo Công văn 3200 của TP để kê khai, hướng dẫn người dân nộp hồ sơ. Với các trường hợp này, huyện Bình Chánh phân loại thành ba nhóm để giải quyết. Cụ thể, nhóm do xã Phạm Văn Hai xét cấp cho diện cán bộ, công chức có khó khăn về nhà ở trước đây. Nhóm hai là tự lấn chiếm (trong đó có trường hợp ông Nam). Nhóm ba là được giao đất không đúng thẩm quyền.

Đối với 181 trường hợp phân loại theo Công văn 480/2013 của Sở TN&MT (xem box), xã Phạm Văn Hai đã gửi thông báo mời được 115/181 hộ dân lên xã để hướng dẫn người dân nộp hồ sơ, phân loại, phục vụ cho việc xem xét cấp GCN.

Ông Tài cho biết: Năm 2019, huyện Bình Chánh thành lập tổ công tác để giải quyết 252 trường hợp nêu trên. “Hiện nay tổ công tác vẫn đang phối hợp với xã Phạm Văn Hai tiếp tục rà soát các trường hợp còn lại. Dự kiến đến cuối năm 2020 sẽ hoàn thành việc rà soát, phân loại, làm cơ sở đề xuất lên TP loại khỏi danh sách đất công. Sau đó tiến hành thủ tục cấp GCN cho dân” - ông Tài nói.

Ông Tài cũng thông tin thêm, để không kéo dài thời gian cấp GCN của các hộ dân đã hoàn chỉnh hồ sơ pháp lý trước, huyện Bình Chánh sẽ chia thành từng đợt trình TP xem xét, chấp thuận đưa ra khỏi danh sách đất công và cấp GCN cho dân.

Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi diễn biến và kết quả giải quyết của huyện Bình Chánh để thông tin đến bạn đọc trong thời gian tới.