Thêm 4 quan chức Trung Quốc vừa bị Mỹ áp lệnh trừng phạt với cáo buộc làm xói mòn sự tự chủ của Hồng Kông. Động thái này cho thấy chính quyền Tổng thống Donald Trump sẵn sàng tiếp tục "ra đòn" với Trung Quốc kể cả sau khi cựu Phó Tổng thống Joe Biden được hàng loạt cơ quan báo chí tuyên bố là đã đắc cử trong cuộc bầu cử tuần trước.
3 quan chức ở Hồng Kông nằm trong danh sách trừng phạt mới có vai trò quan trọng trong việc triển khai luật an ninh mới được bắt đầu áp dụng từ đầu năm nay. Đó là Li Jiangzhou, phó giám đốc cơ quan giữ gìn an ninh quốc gia – cơ quan được lập ra theo luật an ninh mới; Edwina Lau, người đứng đầu bộ phận an ninh quốc gia của lực lượng cảnh sát Hồng Kông và sĩ quan cảnh sát cấp cao Steve Li Kwai-Wah.
Deng Zhonghua, phó giám đốc Văn Phòng các vấn đề Hồng Kông và Ma Cao – một trong những cơ quan chủ chốt của Trung Quốc giám sát đặc khu hành chính Hồng Kông – cũng bị trừng phạt. Tất cả đều bị cấm tới Mỹ và sẽ bị đóng băng mọi tài sản đang ở Mỹ.
Ngay lập tức Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã lên tiếng phản đối lệnh trừng phạt của Mỹ. "Chúng tôi thúc giục Mỹ hãy ngay lập tức ngừng việc can thiệp vào chuyện của Hồng Kông, ngay lập tức rút các lệnh trừng phạt và ngừng đi sai hướng", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Wang Wenbin nói với các phóng viên.
Trước đó 10 quan chức Trung Quốc – trong đó có trưởng đặc khu Carrie Lam và người đứng đầu Văn Phòng các vấn đề Hồng Kông và Ma Cao Xia Baolong – cũng đã bị Mỹ trừng phạt. Chính quyền Trump còn đang đứng trước hạn chót giữa tháng 12 sẽ đưa ra danh sách các ngân hàng bị trừng phạt vì có quan hệ với các quan chức trong danh sách nói trên – 1 động thái sẽ khiến mối quan hệ Mỹ Trung xấu đi nhiều hơn trước thời điểm chuyển giao quyền lực ở Nhà Trắng.
Bonnie Glaser, cố vấn cấp cao của CSIS và là người đã tư vấn cho cả Bộ Quốc phòng và Bộ Ngoại giao Mỹ, nhận định chính quyền Trump có thể tung ra nhiều hành động chống Trung Quốc hơn nữa trong quá trình chuyển giao, hướng đến mục tiêu khiến cho mối quan hệ Mỹ - Trung thay đổi theo hướng không thể đảo ngược.
Về phần mình, trong quá trình vận động tranh cử ông Biden cũng liên tiếp chỉ trích Trung Quốc về vấn đề nhân quyền. Tuy nhiên ông né tránh việc đưa ra thông tin chi tiết về việc mình sẽ làm gì để tạo nên khác biệt so với ông Trump trên nhiều vấn đề từ Huawei đến cấm vận.
Ngoài trừng phạt các cá nhân và tổ chức, chính quyền Trump còn chấm dứt đặc quyền về thương mại cũng như chính sách ưu đãi thuế đối với Hồng Kông.
Cho đến nay Bắc Kinh vẫn chưa có phát ngôn nào về kết quả bầu cử Mỹ. Ông Wang cũng từ chối trả lời câu hỏi từ phóng viên rằng ông có coi ông Biden là người chiến thắng hay không.
Tham khảo Bloomberg