Các trường đại học Úc suy sụp vì vắng bóng sinh viên quốc tế

Ricky Hồ

(TBKTSG Online) - Kể từ tháng 3, Úc đã đóng cửa biên giới với những người không có quốc tịch hay thẻ thường trú nhằm ngăn chặn dịch Covid-19 lây lan. Sinh viên quốc tế buộc phải về nước hoặc không thể nhập cảnh để theo học các khóa đã đăng ký, khiến các trường đại học tiếp tục bị thất thu nghiêm trọng. Úc sẽ tiếp tục đóng cửa với du học sinh nước ngoài bởi Canberra ưu tiên hồi hương công dân Úc đang bị kẹt ở nước ngoài, Theo lời tuyên bố của Thủ tướng Úc hôm nay, 13-11.

Ưu tiên công dân hơn du học sinh

Úc trải qua sáu ngày liên tiếp mà không ghi nhận ca lây nhiễm cộng đồng nào. Hiện nước này ghi nhận 27.700 ca nhiễm và 907 người tử vong, thấp hơn các nước phát triển khác. Với việc khống chế hữu hiệu các đợt dịch bùng phát, hai tiểu bang lớn nhất nước này là Victoria và New South Wales dự định mở cửa biên giới của hai tiểu bang từ ngày 23-11 sắp tới.

Dù rằng các tiểu bang của Úc đã khống chế được dịch, nhưng Thủ tướng Scott Morrison vẫn nói rằng các kế hoạch mở cửa đón du học sinh sẽ được hoãn đến năm 2021. Ảnh: Reuters

Số công dân Úc bị mắc kẹt ở nước ngoài lên đến hàng chục ngàn người và vẫn đang muốn trở về nhà. Nhưng hiện các trung tâm cách ly không đủ chỗ để tiếp nhận. Chính phủ công bố hạn ngạch có thể tiếp nhận 6.290 công dân về nước mỗi tuần, và phải cách ly hai tuần ở khách sạn. Trên thực tế, con số nhập cảnh vẫn thấp hơn khả năng rất nhiều. “Mọi người đang phải xếp hàng, và công dân Úc phải được ưu tiên trước”, Thủ tướng Morrison phát biểu.

Nhưng đài truyền hình ABC cuối tháng 10 nói phần lớn công dân khi trở về sẽ được cách ly tại Lãnh thổ Bắc Úc (Northern Territory) với sức tiếp nhận 1.000 người mỗi tháng. ABC nói khoảng 5.000 công dân Úc từ Anh, Ấn Độ và Nam Phi được đưa về Northern Territory trên 8 chuyến bay charter từ nay cho đến tháng 3-2021.

Nhưng hầu hết các công dân Úc đều muốn được trở về quê nhà trước tuần lễ đầu tháng 12 bởi họ muốn quây quần với gia đình vào dịp Giáng sinh sau khi đã trải qua hai tuần ở khu cách ly.

Cột trụ ngành kinh tế bị suy sụp

Số du học sinh nước ngoài ghi danh các cơ sở giáo dục Úc trước dịch là 637.415 người, trong đó 27% từ Trung Quốc, 17% từ Ấn Độ, 8% từ Nepal và 4% từ Việt Nam. Với ngành công nghệ du học mang lại đến 40 tỉ đô la Úc cho nền kinh tế, Canberra đã nhiều lần hy vọng mở cửa biên giới cho du học sinh học nước ngoài quay trở lại trong năm nay.

Hồi đầu năm, chính phủ các tiểu bang và các trường trong các nỗ lực riêng lẻ đã thử nghiệm đón du học sinh trở lại, nhưng thất bại vì các đợt dịch liên tiếp bùng phát ở các tiểu bang. Hồi tháng 8, chính phủ liên bang dự định sẽ thử nghiệm mở cửa lần nữa, tiếp nhận 300 sinh viên mỗi tuần - phần lớn từ Trung Quốc, Hồng Kông, Nhật Bản và Singapore – với chi phí cách ly do các trường chi trả. Nhưng kế hoạch tiếp tục bị trì hoãn vì tình hình dịch bệnh vẫn chưa thể kiểm soát ở tiểu bang Victoria. Nay, kế hoạch được dời đến năm 2021, nhưng thời điểm rõ ràng chưa được công bố.

Một bảng quảng cáo các trường đại học Úc ở thành phố Melbourne, bang Victoria. Các trường ở tiểu bang này thiệt hại nhiều nhất vì lệnh phong tỏa kéo dài nhiều tháng. Ảnh: AFP

Việc duy trì lệnh cấm nhập cảnh với du học sinh sẽ làm trầm trọng thâm hụt tài chính của các cơ sở giáo dục Úc. Catriona Jackson, CEO của tổ chức Universities Australia nói rằng các trường sẽ bị mất nguồn thu 3,1 - 4,8 tỉ đô la Úc trong năm nay. Dự kiến, đến năm 2023, số thất thu có thể lên đến 16 tỉ đô la Úc.

Tổ chức tư vấn Viện Mitchell nói rằng số du học sinh nước ngoài sẽ chỉ còn khoảng 300.000 người vào tháng 6-2021, tức chỉ một nửa con số trước dịch, nếu biên giới tiếp tục đóng cửa như hiện nay. Chỉ riêng Sydney, thành phố đông dân nhất nước Úc, sẽ bị giảm 70.000 du học sinh, theo Viện Mitchell.

Các trường đại học hàng đầu đã sa thải hàng loạt các vị trí giáo sư, trợ giảng và nghiên cứu để giảm bớt chi phí hoạt động. Các trường ở bang Victoria – tiểu bang chỉ gỡ bỏ lệnh phong tỏa từ ngày 1-11 sau năm tháng chống chọi với dịch – chịu nhiều thiệt hại nhất.

Hồi tháng 6, Đại học Melbourne ở bang Victoria, thuộc Top 8 đại học hàng đầu Australia, thông báo sẽ cắt giảm 450 việc làm thuộc các khối giảng dạy và chuyên môn, nhằm đối phó với những tác động do Covid-19 gây ra. Đại học Melbourne dự kiến lợi nhuận năm 2020 giảm tới 1 tỉ đô la Úc do thiếu nguồn thu từ sinh viên quốc tế. Năm ngoái, khoảng 41% trong tổng số 52.000 sinh viên theo học tại Đại học Melbourne đến từ nước ngoài.

Đại học Monash – trường sáng giá thứ hai ở Melbourne – trước đó thông báo cắt giảm 277 việc làm trong bối cảnh doanh thu năm 2020 ước tính mất 350 triệu đô la Úc.

Một trường khác cũng ở Melbourne là Đại học Victoria dự kiến lỗ 50 triệu đô la Úc trong năm nay do thiếu sinh viên nước ngoài. Trường này nói đã cắt giảm chi tiết 33 triệu đô la Úc nhưng tình trạng bội chi vẫn có thể xảy ra vào cuối năm.

Đại học New South Wales cũng đã phải cho nghỉ việc 493 lao động, chiếm 7,5% tổng số nhân viên, và thu hẹp 25% số cán bộ quản lý, đóng cửa 2 trong 8 campus để tái cấu trúc, nhằm ứng phó với những ảnh hưởng nghiêm trọng của đại dịch.

Đại học Công nghệ Queensland (QUT) cho biết đang phải chật vật khắc phục tình trạng thiếu 100 triệu đô la Úc chi phí hoạt động hằng năm.

Hồi tháng 10, chính phủ liên bang đã công bố kế hoạch hỗ trợ 1 tỉ đô la Úc nhằm giúp các trường đại học vượt qua khủng hoảng. Nhưng chỉ khi nào Úc khống chế hoàn toàn bệnh dịch và mở cửa biên giới trở lại thì ngành xuất khẩu giáo dục nước này mới hồi sức.

Và chắc chắn, ngành giáo dục Úc sẽ khó kiếm được vinh quang ngày cũ khi số du học sinh từ Trung Quốc giảm mạnh do mối quan hệ Úc – Trung xấu đi từ tháng 4 vừa rồi khi Thủ tướng Morrison đòi điều tra độc lập về nguồn gốc Covid-19.