Kinh tế đêm chờ ngày tỏa sáng

Phan Thị Ngọc Thắng

(TBKTSG) - Miếng bánh ngon kinh tế đêm cất dành bấy lâu nay sẽ được Chính phủ cho phép đưa ra “thưởng thức” trong thời gian sắp tới. Quyết định 1129/QĐ-TTg có hiệu lực thi hành kể từ ngày 27-7-2020 là một cột mốc để đưa miếng bánh kinh tế đêm ra khỏi tủ trưng bày, sống cuộc đời của nó.

Miếng bánh “kinh tế đêm” có trở thành khẩu phần hàng ngày của nền kinh tế hay không cần phải bám được mục tiêu ngay từ ban đầu: phát triển kinh tế nhưng vẫn đảm bảo an ninh trật tự, xã hội.Ảnh: THÀNH HOA

Những mật khẩu “sau 12 giờ đêm đến 8 giờ sáng”, “sau 10 giờ đêm đến 8 giờ sáng”, “sau 12 giờ đêm nhưng không quá 2 giờ sáng” sẽ được dần gỡ bỏ. Bữa tiệc đang chờ bàn tay xoay chuyển cả guồng máy nhà nước, cộng đồng và doanh nghiệp.

Chốt cửa đã mở

Quyết định 1129 đã đặt kinh tế đêm vào đúng vị trí của nó với những hoạch định rõ ràng, mục tiêu rõ ràng. Quyết định 1129 đặt mục tiêu là khai thác tiềm năng phát triển kinh tế ban đêm nhằm tận dụng tối đa cơ hội phát triển kinh tế mới, nâng cao thu nhập và đời sống của người dân; đồng thời hạn chế những rủi ro, tác động tiêu cực đối với công tác đảm bảo an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.

Các mật khẩu “sau 12 giờ đêm đến 8 giờ sáng”, “sau 10 giờ đêm đến 8 giờ sáng”, “sau 12 giờ đêm nhưng không quá 2 giờ sáng” rồi đây sẽ không còn ở một số nơi. Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng, TPHCM, Đà Nẵng, Hội An, Thừa Thiên Huế, Cần Thơ, Đà Lạt, Phú Quốc là những thành phố du lịch được thí điểm áp dụng kinh tế đến 6 giờ sáng hôm sau.

Việc cũng đã giao

Kinh tế đêm là một đề án cần được chuẩn bị và đánh giá ở nhiều góc độ. Quyết định 1129 đã lập một lộ trình để thực hiện những bước cơ bản, nêu rõ từng vấn đề, phân rõ trách nhiệm của từng bộ ngành. Bước hoàn thành muộn nhất là quí 4-2021. Những vướng mắc về thời gian hạn chế kinh doanh dịch vụ vào ban đêm sẽ được rà soát lại theo lộ trình hoàn thành vào quí 2-2021. Các chính sách, biện pháp ưu đãi thuế đối với hoạt động kinh tế ban đêm sẽ được nghiên cứu và báo cáo vào quí 2-2021.

Như mục tiêu đặt ra, bên cạnh phát triển kinh tế, mục tiêu an ninh, an toàn được đảm bảo với kế hoạch thí điểm thành lập lực lượng cảnh sát du lịch tại một số địa phương có tiềm năng để xử lý các vấn đề liên quan đến an ninh, an toàn của du khách vào quí 2-2021.

Lịch trình vạch sẵn, nhiệm vụ được giao cụ thể cho từng bộ, ngành, ủy ban cấp tỉnh. Một năm 2020 nền kinh tế cả nước nói chung đang đi xuống. Những tỉnh, thành phố có nguồn thu lớn từ ngành du lịch đã phải chịu nhiều tác động xấu. Ngay lúc này không thể vực dậy nền kinh tế theo lối cũ được.

Rồi đây các thành phố sẽ được mở cửa đón khách du lịch trở lại nhưng đó là cơ hội hay thách thức vẫn chưa thể nói trước được. Có một điều rõ ràng rằng, các dịch vụ đã tồn tại phải tìm một cách mới hơn để tồn tại trong thời gian tới. Đây là thời điểm để chính quyền nhìn lại bên trong mình, xây dựng một chương trình kinh tế mới: kinh tế đêm.

Trong đề án này, chính quyền cấp tỉnh sẽ đóng nhiều vai chính như: xây dựng và thực hiện chương trình/kế hoạch cũng như các giải pháp thúc đẩy kinh tế ban đêm; đề xuất sáng kiến phát triển kinh tế ban đêm với cấp có thẩm quyền; chương trình/kế hoạch phát triển kinh tế ban đêm phải đảm bảo cân đối hài hòa và liền mạch với các hoạt động kinh tế diễn ra vào ban ngày tại từng địa phương...

Dẫu biết nền kinh tế đêm không phải ở đâu thực hiện cũng thành công, nhưng đây là một cơ hội để cho chính quyền cấp tỉnh trở mình, phát triển hơn sau dịch bệnh và hướng đến tương lai lâu dài.

Giờ là chung tay hành động

Với những doanh nghiệp dịch vụ đang trong giai đoạn tạm dừng hoạt động kinh doanh để tìm kiếm hướng đi mới, các sản phẩm dịch vụ gắn liền với phát triển kinh tế đêm là một gợi ý. Dịch bệnh phải chấm dứt để các doanh nghiệp trở lại hoạt động bình thường như trước đây, hay doanh nghiệp phải chọn cách sống chung với dịch bệnh thì cũng cần những dịch vụ mới để có thể bán được ra thị trường. Đây là thời gian để doanh nghiệp thực hiện công việc nghiên cứu và phát triển dịch vụ.

Với ngành du lịch, khi Việt Nam đã được nhận diện là điểm đến an toàn ngay trong cuộc chiến chống dịch Covid-19 với bạn bè quốc tế thì việc thị trường du lịch sôi động trở lại là một điều có thể hy vọng. Đẩy mạnh mũi nhọn nghiên cứu phát triển sản phẩm. Sử dụng nguồn lao động nhàn rỗi tại chỗ.

Mỗi hướng dẫn viên du lịch là một nhà nghiên cứu sản phẩm tài ba. Họ là người hiểu rõ nhất sản phẩm dịch vụ của doanh nghiệp có ưu điểm gì, nhược điểm gì. Điều gì thu hút khách du lịch, điều gì khiến khách du lịch từ chối dịch vụ. Sản phẩm nào tiềm năng ở những địa phương, địa điểm du lịch.

Ngày thường đội ngũ này bận làm công việc chuyên môn. Những ghi nhận của họ đôi khi chỉ nằm trong suy nghĩ, cảm nhận riêng. Giờ đây, hãy kích hoạt bộ dữ liệu thông tin của họ, đưa họ vào cuộc chạy đua mới, tìm kiếm ý tưởng và sản phẩm mới.

Chắc chắn, các hướng dẫn viên du lịch chứ không ai khác sẽ có những ý tưởng về sản phẩm dịch vụ phù hợp và độc đáo. Gắn với yếu tố phát triển kinh tế đêm để đãi cát tìm vàng những dịch vụ mới để bắt kịp đề án phát triển kinh tế mới này.

An ninh là một điều phải được đảm bảo hàng đầu ở những khu du lịch, vui chơi, giải trí thâu đêm. Du khách sẽ rất e dè khi đến một nơi nào đấy vào ban đêm mà được tin là có vài vụ trộm cắp, cướp giật, ẩu đả... Du khách cần những bước chân thong dong, thư thả dạo chơi, hưởng thụ cuộc sống và mua sắm. Họ cần được bảo đảm an ninh trên mỗi bước chân khi ở Việt Nam.

Rác thải sau mỗi đêm phố xá thức trắng cũng cần được giải quyết rốt ráo. Không khó để thấy những con đường lễ hội ban đêm tưng bừng đèn, hoa, dập dìu người qua lại, nhưng sáng ra lại phủ đầy rác thải. Con phố đêm bỗng dưng trở thành bãi rác lộ thiên phơi ngửa ra hết những gì tối qua đã diễn ra. Kinh tế đêm có thành công cũng đừng vì thế mà xâm phạm đến kinh tế ngày, đừng biến môi trường sống thành một nơi ô nhiễm, bẩn thỉu và bê tha.

Người dân nơi thực hiện đề án kinh tế đêm cũng cần được quan tâm ở nhiều góc độ khác nhau. Với họ, đây vừa là nơi mưu sinh vừa là nơi nghỉ ngơi, tái tạo sức lao động. Những cư dân này là một phần linh hồn của kinh tế đêm. Vì thế họ cần được hướng dẫn và đào tạo để trở thành một phần tốt đẹp lưu lại trong hành trình của du khách. Lối sống, cách hành xử của cư dân địa phương, làm cho khéo rồi cũng sẽ trở thành một sản phẩm thu hút khách du lịch.

Kinh tế đêm sẽ bắt đầu như thế nào, lợi ích kinh tế đem lại ra sao vẫn là một niềm mơ ước của Việt Nam khi nhìn ra những thành phố không ngủ, những con phố đêm nhộn nhịp trên một con phố ngày bình thường ở các nước trên thế giới.

Chính sách đã có, việc còn lại là các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, cộng đồng cùng chung tay vào thực hiện. Miếng bánh “kinh tế đêm” có trở thành khẩu phần hàng ngày của nền kinh tế hay không cần phải bám được mục tiêu ngay từ ban đầu: phát triển kinh tế nhưng vẫn đảm bảo an ninh trật tự, xã hội.