Chây ỳ là từ cơ quan nhà nước thì ai xử lý!

Tấn Đức

(TBKTSG) - Phát biểu trước Quốc hội về việc chậm cấp sổ hồng tại nhiều dự án, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà đề nghị các địa phương nghiêm khắc xử phạt vi phạm hành chính đối với những dự án đã thực hiện xong thủ tục nhưng chủ đầu tư cố tình chậm trễ. Nếu chủ đầu tư vẫn cố tình chây ỳ thì đề nghị các địa phương chuyển cơ quan điều tra để xem xét xử lý theo quy định của pháp luật hình sự.

Cư dân tại một dự án chung cư tại TPHCM treo băng rôn phản ứng chuyện chủ đầu tư chậm trễ việc cấp sổ hồng. Ảnh: V.Dũng

Trước hết cần phải khẳng định rằng, việc sớm được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà/căn hộ (sổ hồng) không chỉ là mong mỏi của người mua nhà, mà còn là mơ ước của hầu hết các chủ đầu tư. Vì giao được sổ hồng cho người mua càng sớm thì khả năng cạnh tranh để bán hàng càng cao và uy tín của chủ đầu tư cũng theo đó mà tăng lên; doanh nghiệp cũng nhanh chóng thu được số tiền bán hàng còn neo lại, thường là 5%, để có vốn kinh doanh tiếp, và quan trọng hơn là tránh được rủi ro bị kiện tụng vì vi phạm cam kết trong hợp đồng - điều mà doanh nghiệp làm ăn chân chính nào cũng muốn tránh.

Vấn đề ở đây là với nhiều lợi ích như vậy, vì sao nhiều doanh nghiệp lại không nhanh chóng làm sổ hồng cho khách hàng của mình?

Theo đánh giá của Bộ trưởng Phạm Hồng Hà thì có hai nguyên nhân chính: Thứ nhất, chủ đầu tư thực hiện chưa đầy đủ các thủ tục để cấp quyền sử dụng đất và sở hữu nhà ở; thứ hai, mặc dù có thể đã thực hiện các thủ tục, nhưng chủ đầu tư vẫn cố tình chậm trễ, chây ỳ (1). Có nghĩa là lỗi chủ yếu là từ phía doanh nghiệp.

Thế nhưng, tại một hội thảo do báo Thanh Niên tổ chức cách nay hơn hai tháng, thông tin các doanh nghiệp nêu ra lại rất khác.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA), nói rằng việc chậm cấp sổ hồng chủ yếu do chủ đầu tư bị ách tắc trong việc xác định và nộp tiền sử dụng đất. Ngoài ra, còn có nguyên nhân do công tác thực thi pháp luật của một số cơ quan chuyên môn và cán bộ công chức còn bất cập, có những quy định như “đánh đố”, làm cán bộ lúng túng.

Cũng tin từ hội thảo đó cho biết TPHCM còn hơn 100 hồ sơ dự án đề nghị tính tiền sử dụng đất nhưng chưa được giải quyết mà theo đại diện sở tài nguyên và môi trường thì “chủ yếu vướng về mặt kỹ thuật, pháp lý”, cụ thể hơn là “phải xét từng dự án và nương theo các bộ luật điều chỉnh theo từng dự án. Nói chung, về mặt pháp lý còn rất nhiều vướng mắc mà đơn vị tham mưu như sở tài nguyên và môi trường cũng rất khó giải quyết(2).

Vấn đề đã rõ, đó là việc chậm cấp sổ lỗi chính không phải từ doanh nghiệp, mà từ phía cơ quan quản lý nhà nước và luật lệ “có những quy định như đánh đố”.

Như vậy, chủ thể cần xử lý không phải ở doanh nghiệp, mà là chính các quy định trong luật lệ và hơn ai hết các bộ chuyên ngành - những cơ quan được giao nhiệm vụ soạn thảo luật, phải là người có trách nhiệm giải quyết trước tiên.

Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cũng đã nhận ra vấn đề khi nói rằng “chúng ta phải thực hiện một số giải pháp căn cơ hơn như điều chỉnh quy định pháp luật về nghiệm thu nhà ở, nghiệm thu công trình xây dựng, sửa đổi bổ sung một số điểm của nghị định hướng dẫn luật kinh doanh bất động sản nhằm đảm bảo cho việc cấp quyền sử dụng đất và sở hữu cho nhà dân, chuyển nhượng dự án được chặt chẽ hơn”.

Ngoài ra, suy cho cùng thì những vướng mắc, dẫn đến việc không thể cấp sổ hồng, đều là liên quan đến nghĩa vụ của chủ đầu tư đối với Nhà nước. Thế nhưng, đối tượng phải gánh chịu hậu quả chính lại không phải chủ đầu tư, mà là người mua nhà. Vì vậy, đã đến lúc phải sửa quy định, luật lệ để người mua nhà không còn phải trả giá cho những nghĩa vụ vốn không phải của họ.

(1) https://vietnamnet.vn/vn/bat-dong-san/thi-truong/bo-truong-xay-dung-xu-ly-hinh-su-chu-dau-tu-chay-i-lam-so-hong-687256.html

(2)https://vietnamnet.vn/vn/bat-dong-san/thi-truong/so-hong-chung-cu-dan-ke-kho-chu-dau-tu-than-kho-can-bo-lung-tung-673649.html