Châu Âu những năm gần đây đã chứng kiến sự xuất hiện của một lượng lớn các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ tài chính (fintech). Họ là những tay chơi mới, đang dần cạnh tranh với các ngân hàng truyền thống bằng cách cung cấp dịch vụ tài chính kỹ thuật số.
Fintech chưa thực sự đe dọa các ngân hàng, nhưng cũng đã buộc họ phải đổi mới hoạt động và đầu tư ồ ạt vào các dịch vụ tương tự. "Đối thủ thực sự của ngày mai có thể sẽ là GAFAM hoặc Ant, những công ty có khả năng đầu tư số vốn đáng kể", Frederic Oudea - lãnh đạo Ngân hàng Societe Generale của Pháp đánh giá.
GAFAM là tên viết tắt của Google, Apple, Facebook, Amazon và Microsoft. Các công ty công nghệ khổng lồ của Mỹ đã và đang tạo ra nhiều lợi thế hơn trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, nơi mà các đối thủ Trung Quốc của họ vốn đã rất tiên tiến.
Ant Group, tập đoàn từng hy vọng huy động được số vốn kỷ lục 34 tỷ USD trong IPO trước khi bị chính phủ Trung Quốc cho hoãn, là chủ sở hữu của Alipay, nền tảng thanh toán hiện gắn chặt trong cuộc sống hàng ngày của người Trung Quốc. Đối thủ chính của họ là WeChat Pay, thuộc sở hữu của gã khổng lồ Internet Tencent.
Mua rau củ thanh toán bằng mã QR ở Bắc Kinh, Trung Quốc. Ảnh: AFP.
Christopher Schmitz - chuyên gia về fintech tại Ernst & Young, cho biết các công ty ban đầu phát triển phần mềm trò chuyện trực tuyến, nhưng họ dần quan tâm đến việc mở rộng thêm các hoạt động khác để bao phủ nhiều hơn hoạt động hàng ngày của mọi người. "Dần dần, tỷ lệ chi tiêu của mọi người chuyển sang các công ty này ngày càng lớn", ông nói.
Người Trung Quốc đã áp dụng rộng rãi việc thanh toán bằng mã QR của Alipay hoặc WeChat Pay do sự tiện lợi. Riêng Alipay đã có 731 triệu người dùng hoạt động hàng tháng. Chỉ trong vài năm, hai nền tảng này đã biến Trung Quốc từ một quốc gia nơi tiền mặt là vua sang một xã hội mà điện thoại thông minh là phương tiện thanh toán được ưa chuộng.
Dù vậy, các công ty này không bằng lòng với việc chỉ cung cấp các dịch vụ thanh toán. Họ còn đưa ra nhiều dịch vụ tài chính hơn, như cho vay chỉ bằng vài cú click trên màn hình.
"Alipay tạo ra nhiều doanh thu từ các dịch vụ tài chính như các chương trình đầu tư và khoản vay, hơn là dịch vụ thanh toán, vốn thực sự chỉ là phần nổi của tảng băng", Adrien Boue - một chuyên gia về thương mại điện tử - phân tích.
Theo ông, mục tiêu của các siêu ứng dụng này là lôi kéo người dùng ở lại ứng dụng càng lâu càng tốt. Từ sáng đến tối, các ứng dụng này luôn có một chức năng cần thiết, như trò chuyện với bạn bè, đặt taxi, gọi đồ ăn và thậm chí là hợp tác công việc.
"Mô hình tiên tiến nhất trong lĩnh vực tài chính là Trung Quốc," Oudea nói. Câu hỏi đặt ra là mô hình này có thể được tái tạo ở mức độ nào tại châu Âu, đặc biệt là sau khi Ant Group thất bại trong đợt IPO, điều mà một số nhà quan sát coi là động thái của chính quyền Trung Quốc nhằm kiềm chế tham vọng của công ty này.
"Các ngân hàng vẫn đang được bảo vệ", Julien Maldonato, Chuyên gia dịch vụ tài chính tại hãng tư vấn Deloitte cho biết, "Dù vậy, những rào cản văn hóa sẽ không bảo vệ chúng ta mãi mãi".
Một trong những rào cản văn hóa là mã QR. Theo Schmitz của Ernst & Young, ở châu Âu, thanh toán bằng QR không phổ biến lắm. Ngoài ra, bản chất sự khác biệt bên trong châu Âu, với các ngôn ngữ và nền văn hóa khác nhau cũng gây khó khăn cho người ngoài.
Dù vậy, Maldonato lưu ý rằng, các hãng công nghệ của Mỹ đã hiện diện rất nhiều trong cuộc sống hàng ngày của người châu Âu. Cùng với đó, TikTok của Trung Quốc cũng thu hút giới trẻ - khách hàng tương lai của các nhà băng.
Năng lực của các công ty Trung Quốc trong việc đổ tiền vào phát triển công nghệ mới và thu hút khách hàng thực sự có thể thay đổi cuộc chơi. Mỗi công ty có kế hoạch đầu tư khoảng 70 tỷ USD trong 5 năm tới.
"Điều đó sẽ khiến người Mỹ lo ngại và đẩy nhanh các khoản đầu tư, trong khi các công ty châu Âu sẽ gặp khó khi vươn lên", Maldonato dự báo.
Phiên An (theo AFP)