Dòng chảy thương mại toàn cầu đã phục hồi mạnh mẽ vào mùa hè, đánh dấu mức tăng lớn nhất trong hai thập kỷ khi vận tải đường biển và hàng không mở cửa trở lại và nhu cầu hàng tiêu dùng tăng mạnh.
Văn phòng phân tích chính sách kinh tế CPB Hà Lan cho biết, dòng chảy hàng hóa xuyên biên giới trong quý III đã cao hơn 12,5% so với quý II. Đây là mức tăng cao nhất kể từ khi kỷ lục được ghi nhận vào năm 2000, sau lần suy giảm lớn nhất.
Các chỉ báo mới cũng cho thấy thương mại tiếp tục phục hồi kể từ cuối quý III. Các cuộc khảo sát những giám đốc mua hàng tại nhiều nhà máy trên khắp thế giới cho thấy, lượng đơn hàng xuất khẩu tiếp tục tăng trong tháng 10. Cùng với đó, thước đo lưu lượng container của Viện Nghiên cứu Kinh tế Leibniz (Đức) và Viện Kinh tế Vận tải và Logistics cũng đã đạt mức cao kỷ lục trong cùng tháng.
"Đợt sụt giảm đầu tiên do tác động của khủng hoảng vì đại dịch dường như đã qua", Torsten Schmidt, Giám đốc kinh tế của Viện Leibniz, đánh giá.
Công nhân đeo khẩu trang tại Cảng Thanh Đảo, Sơn Đông, Trung Quốc vào tháng 2/2020. Ảnh: Reuters.
Sức mạnh của phục hồi thương mại đã thay đổi, trong đó Trung Quốc và các nước đang phát triển khác ở châu Á dẫn đầu, trong khi Mỹ bị tụt lại phía sau. Các số liệu của CPB chỉ ra rằng, xuất khẩu từ Trung Quốc và các nước đang phát triển khác ở châu Á đã vượt qua mức trước đại dịch vào tháng 9, nhưng xuất khẩu từ khu vực đồng euro vẫn giảm 2,6% và từ Mỹ giảm gần 9%.
Diễn biến đó phần nào phản ánh thực tế rằng Trung Quốc là nhà xuất khẩu lớn đầu tiên phải hứng chịu sự bùng phát của đại dịch nhưng cũng vực dậy sau phong tỏa trước; khi mà châu Âu, Mỹ và phần lớn các nước còn lại mới bắt đầu chịu ảnh hưởng của Covid-19.
Do đó, nước này có vị thế vững chắc để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về thiết bị bảo hộ y tế và đồ điện tử giúp mọi người làm việc tại nhà. Các nhà kinh tế tại UBS ước tính rằng vào tháng 7, thị phần xuất khẩu thế giới của Trung Quốc đã tăng 11%, trong khi của Mỹ giảm 4% và của Pháp giảm 12%. "Về tổng thể, đại dịch tàn phá tây bán cầu nhiều hơn đông bán cầu", các chuyên gia UBS nhận định.
Dòng chảy thương mại toàn cầu dường như đã phục hồi nhanh hơn so với các cuộc suy thoái gần đây. Trong đợt khủng hoảng tài chính trước, dòng chảy thương mại mất khoảng hai năm để trở lại mức được ghi nhận vào tháng 9/2008, thời điểm Lehman Brothers sụp đổ.
Điều đó cho thấy các quốc gia trên thế giới đang trải qua hai tốc độ phục hồi. Theo đó, sản xuất và thương mại đang quay trở lại nhanh chóng về mức trước dịch, khi các hộ gia đình tiếp tục mua hàng hóa nhập khẩu, thường được hỗ trợ bởi tiền mặt của chính phủ. Tuy nhiên, việc phục hồi vẫn còn chậm chạp đối với các nhà cung cấp dịch vụ địa phương như nhà hàng và rạp chiếu phim, những nơi vẫn bị cản trở bởi các biện pháp phòng chống dịch.
WTO tuần trước cho biết dòng chảy thương mại đã trở lại mức trung bình dài hạn, cho thấy sự phục hồi có khả năng được duy trì. Tuy nhiên, họ cho rằng tốc độ tăng trưởng có thể sẽ chậm lại khi năm 2020 kết thúc, do nhu cầu đối với hàng hóa tích tụ trong thời kỳ phong tỏa vào mùa xuân đã được đáp ứng phần lớn, cùng với việc các doanh nghiệp gần như tích lũy lại hàng tồn kho.
Phiên An (theo WSJ)