Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính ở Việt Nam (VAFI) vừa có văn bản gửi Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước, Sở Giáo dịch Chứng khoán Tp. HCM (HOSE) bày tỏ quan điểm về việc HOSE có kế hoạch thử nghiệm tăng lô giao dịch tối thiểu lên 100 cổ phần từ tháng 12/2020 và sẽ triển khai chính thức từ tháng 1/2021.

VAFI phản đối chủ trương này vì nó ngăn cản sự phát triển thị trường chứng khoán, loại bỏ 10 lần cơ hội được thử nghiệm đào tạo đầu tư chứng khoán thành công, đồng thời đẩy các nhà đầu tư nhỏ lẻ vào các cổ phiếu rác, cổ phiếu không chất lượng do cổ phiếu Bluechip trở nên "rất đắt đỏ"

Hiệp hội này cho biết, lô giao dịch tối thiểu 100 cổ phần cho 1 lệnh giao dịch là không có gì mới, nó đã được hình thành ngay từ thủa ban đầu sàn HOSE đi vào hoạt động cách đây 20 năm, qua thời gian đầu hoạt động của sàn HOSE nó đã thể hiện là lực cản cho sự phát triển của thị trường chứng khoán.

VAFI lý giải, tất cả nhà đầu tư mới trước kia và ngay bây giờ, việc gia nhập thị trường mà không hoặc có ít kinh nghiệm đầu tư chứng khoán sẽ là 1 rủi ro rất lớn, vì thế các nhà đầu tư mới, nhà đầu tư chưa có kinh nghiệm, nhà đầu tư nhỏ lẻ cần phải có nhiều giao dịch thử nghiệm (vốn ít) để được đào tạo chứng khoán. Không nên đầu tư nhiều, không nên đầu tư vào các cổ phiếu rác, cổ phiếu có thị giá thấp….

"Lô giao dịch tối thiểu 100 cổ phần/lệnh là đẩy rủi ro mang tính đánh bạc cho các nhà đầu tư mới, nhà đầu tư nhỏ lẻ cho nên các thành viên sáng lập của VAFI ngay từ năm 2002 đã cùng ký tên vào kiến nghị gửi Uỷ ban Chứng khoán đề nghị giảm 10 lần lô giao dịch tối thiểu xuống còn 10 cổ phần /lệnh như hiện nay, đề xuất này có gây tranh cãi nhất là từ các công ty chứng khoán viện dẫn tốn kém nhiều công sức và biểu mẫu tài liệu cho việc ghi chép chứng nhận thêm nhiều lệnh giao dịch hơn do thời kỳ ban đầu chưa có giao dịch internet, tuy nhiên nhìn xa hơn là từ việc phát triển thị trường, vì lợi ích của các nhà đầu tư cho nên Uỷ ban Chứng khoán đã ủng hộ quan điểm của các thành viên sáng lập VAFI và cho sửa luật", VAFI bày tỏ.

Chủ trương lần này tăng 10 lần 1 lô giao dịch tối thiểu cũng có thể do ý muốn của 1 số công ty chứng khoán, nhất là với các công ty có phần mềm giao dịch chưa tốt, chưa được nâng cấp hiện đại cho nên gặp 1 số sự cố về đường truyền, muốn nâng 10 lần 1 lệnh giao dịch để gạt bớt hàng vạn lệnh giao dịch nhỏ đi từ các nhà đầu tư mới, các nhà đầu tư nhỏ lẻ và vô tình buộc họ phải chấp nhận đánh bạc thay vì đầu tư rèn luyện kỹ năng chứng khoán.

Hiệp hội khẳng định, chủ trương tăng lô giao dịch tối thiểu lên 100 cổ phiếu/lệnh từ HOSE không chỉ đơn thuần là kỹ thuật đặt lệnh giao dịch mà nó gây cản trở cho sự phát triển thị trường, gây thua lỗ cho nhiều nhà đầu tư mới chưa có kinh nghiệm về đầu tư chứng khoán, cho nên HOSE không có thẩm quyền làm việc này và cũng không thể làm việc này; Uỷ ban Chứng khoán cần vào cuộc để kịp thời ngăn chặn kế hoạch này. 

Nếu nói rằng tăng lô giao dịch gấp 10 lần để một số công ty chứng khoán không gặp sự cố đường truyền hay thậm chí HOSE, HNX không gặp sự cố phần mềm giao dịch là không xác đáng. VAFI luận giải, quy mô của chứng khoán Việt còn rất nhỏ bé so với các nước trong khu vực và với các nước phát triển hàng chục hàng trăm lần. Để không gặp sự cố đường truyền đòi hỏi các Sở giao dịch, Trung tâm lưu ký phải luôn luôn coi trọng công tác nhân sự, nhất là đội ngũ chuyên gia IT và hiện nay các đơn vị này có tiềm lực tài chính rất mạnh với hàng trăm tỷ đồng tiền mặt, cho nên không khó khăn trong việc có công nghệ tốt như thế giới .

Với các công ty chứng khoán cũng phải chú trọng đầu tư phần mềm giao dịch, với công ty chứng khoán nhỏ mà không đủ tiềm lực tài chính để làm phần mềm hiện đại thì phải hạn chế số lượng khách giao dịch hoặc không cho làm thành viên giao dịch để buộc họ phải tài cấu trúc cổ đông hoặc giải thể.