Chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã sẵn sàng đưa thêm hai doanh nghiệp Trung Quốc vào danh sách đen các công ty liên quan quân đội nước này, một động thái làm leo thang căng thẳng với Bắc Kinh vài tuần trước khi ông Joe Biden nhậm chức.
Hãng Reuters hồi đầu tháng này đưa tin Bộ Quốc phòng Mỹ có kế hoạch xác định thêm bốn công ty do Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) sở hữu hoặc kiểm soát, nâng tổng số công ty Trung Quốc bị liệt vào danh sách này lên 35.
Logo của Tổng công ty dầu khí ngoài khơi quốc gia Trung Quốc (CNOOC). Ảnh: THE GUARDIAN
Hiện chưa rõ khi nào danh sách mới được công bố trên Federal Register - công báo của chính phủ liên bang Mỹ. Danh sách bao gồm công ty sản xuất chip hàng đầu Trung Quốc SMIC và Tổng công ty dầu khí ngoài khơi quốc gia Trung Quốc (CNOOC), Reuters trích dẫn một tài liệu và ba nguồn tin cho biết.
Các công ty bị đưa vào danh sách nói trên bị hạn chế tiếp cận các nhà đầu tư Mỹ. Hiện Bộ Quốc phòng Mỹ chưa phản hồi đề nghị bình luận về thông tin của Reuters.
Động thái trên, cùng với những chính sách tương tự được cho là nhằm củng cố di sản “cứng rắn với Trung Quốc” của chính quyền ông Trump, đẩy người kế nhiệm Biden - ứng viên đảng Dân chủ được truyền thông xướng danh thắng cử tổng thống Mỹ, vào vị thế tương tự.
Washington được cho là muốn ngăn nỗ lực của Bắc Kinh trong việc khai thác các công nghệ dân sự mới xuất hiện cho mục đích quân sự.
Reuters tuần trước đưa tin chính quyền ông Trump sắp công bố danh sách 89 công ty hàng không vũ trụ và những công ty khác của Trung Quốc có liên quan đến PLA, hạn chế các doanh nghiệp này mua hàng hóa và công nghệ Mỹ.
SMIC hiện đã ở trong tầm ngắm của Mỹ. Hồi tháng 9, Bộ Thương mại Mỹ đãe quyết định áp đặt các biện pháp hạn chế xuất khẩu đối với SMIC sau khi kết luận có “rủi ro không thể chấp nhận” rằng thiết bị bán cho doanh nghiệp này có thể được sử dụng vào mục đích quân sự.
Trong khi đó, CNOOC – tập đoàn sở hữu giàn khoan HD-981 đã xâm phạm vùng biển của Việt Nam hồi năm 2014 – đã lọt khỏi danh sách 24 công ty và hàng chục cá nhân Trung Quốc liên quan hoạt động cải tạo và quân sự hóa trái phép các thực thể trên Biển Đông bị Mỹ áp lệnh trừng phạt hồi tháng 8.
Trong tháng này, Nhà Trắng đã công bố sắc lệnh hạn chế đầu tư từ Mỹ vào các công ty Trung Quốc bị đưa vào danh sách đen từ tháng 11-2021.
Giới chuyên gia nhận định động thái mới của Mỹ khó gây tác động đáng kể do phạm vi áp dụng hạn chế và tình trạng chưa rõ ràng trong lập trường của ông Biden. Tuy nhiên, việc này sẽ làm gia tăng căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc, hiện đã ở mức nghiêm trọng liên quan các vấn đề như đại dịch COVID-19 và nỗ lực siết chặt kiểm soát Hong Kong của Bắc Kinh.
Quốc hội và chính quyền Mỹ ngày càng tìm cách hạn chế khả năng tiếp cận thị trường Mỹ của các công ty Trung Quốc không tuân thủ những quy tắc mà các đối thủ Mỹ phải đối mặt, ngay cả khi điều đó có thể khiến Phố Wall phản ứng.