Ông Hà Kim Ngọc (đại sứ Việt Nam tại Mỹ): Trọng dụng là vấn đề then chốt

Tiềm năng trí thức người Việt ở Mỹ rất lớn. Số lượng trí thức người Việt ở Mỹ hiện có khoảng 200.000 người. Đây cũng là cộng đồng có học vấn rất cao trong những cộng đồng nhập cư ở Mỹ, với 55% có trình độ đại học và tương đương, 23% trình độ thạc sĩ (cao hơn tỉ lệ trung bình ở Mỹ) và 10% tiến sĩ.

Ngoài ra, có rất nhiều trí thức người Việt có tên tuổi ở Mỹ, đặc biệt trong các lĩnh vực như khoa học, kỹ thuật cơ bản, vật lý, vũ trụ, công nghệ thông tin... Chúng tôi nhìn thấy đây là một nguồn tài nguyên, nguồn lực rất lớn để có thể tận dụng đóng góp vào sự phát triển của đất nước.

Vừa qua có nhiều trí thức người Việt đã về nước, hợp tác đào tạo về giáo dục, làm những dự án về khởi nghiệp. Tuy nhiên, chúng tôi nghĩ đó chỉ là bước khởi đầu. Tiềm năng còn rất lớn, chúng ta cần tiếp tục huy động nguồn lực này để đóng góp cho đất nước.

Bản thân những trí thức người Việt ở Mỹ cũng muốn được đóng góp cho quê hương. Gần đây, tôi có gặp một trí thức trẻ gốc Việt làm về tài chính mà cách đó chỉ một tuần, công ty của bạn đã được định giá 1 tỉ USD. Bạn này rất mong muốn đóng góp cho quê hương.

Nhiều bạn nói rằng họ có thể đầu tư ở Hàn Quốc, Đài Loan, Brazil, thế nhưng vẫn quyết định đầu tư ở Việt Nam bởi đó là quê hương. Do đó, điều quan trọng là làm sao chúng ta tạo được môi trường, phương tiện, cơ sở vật chất làm việc để có thể hấp dẫn, thu hút người Việt ở nước ngoài.

Đã có nhiều câu chuyện kiều bào Việt ở Mỹ về nước kinh doanh rất thành công, nhưng cũng có những trí thức Việt kiều khi trở lại Mỹ nói rằng họ không được "trọng dụng" như những trí thức ở nước ngoài cũng như trí thức ở trong nước, mặc dù họ có trình độ tương đương, thậm chí tốt hơn.

Tôi cũng có kiến nghị tại hội nghị lần này là đối với các địa phương phải có chính sách hết sức cụ thể, chế độ ưu đãi cho các kiều bào trí thức và tôi muốn nhấn mạnh ở đây là sự "trọng dụng". Điều then chốt là chúng ta phải "trọng dụng" họ, bởi họ sẵn sàng từ bỏ địa vị giàu sang để đồng cam cộng khổ với đồng bào trong nước.

Ông Phạm Bình Đàm (tổng lãnh sự Việt Nam tại Hong Kong, Trung Quốc): Chính sách và biện pháp cần đi đôi

Hong Kong đang vào cuộc đua thu hút chất xám toàn cầu để phục vụ cho những kế hoạch phát triển rất tham vọng của họ, trong đó một số trí thức Việt Nam bắt đầu vào Hong Kong, như giáo sư, nhân lực quản lý cao.

Ngoài ra, bắt đầu từ năm nay, Hong Kong mở visa (thị thực) cho sinh viên Việt Nam. Điều khác biệt ở đây là họ chỉ tuyển các sinh viên xuất sắc. Trong tương lai khá gần, sẽ có lượng trí thức trẻ người Việt tốt nghiệp ở Hong Kong, và nhiều khả năng là họ có thể làm việc ở Hong Kong, Singapore.

Việt Nam có lực lượng trí thức trẻ rất đông, rất phong phú. Họ học ở các trường học danh tiếng trên thế giới. Khi ra trường, họ sẽ được các tập đoàn hàng đầu săn tìm. Các trưởng cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài cần phải kết nối với họ từ khi họ còn là những sinh viên xuất sắc. Đấy là điều mà tôi đang quan tâm. Tôi đang duy trì quan hệ chặt chẽ với các bạn sinh viên trẻ, tài năng đang du học ở Hong Kong, hiện tại khoảng 100 người.

Để thu hút lượng chất xám trẻ này, tôi nghĩ các cơ sở nghiên cứu, các trường đại học cần có những chính sách tương đối đột phá, xem họ là những nguồn nhân lực quốc tế, chất lượng cao để thu hút họ về làm việc thường trực. Ngoài ra, chúng ta cần huy động họ tham gia các dự án cụ thể, tạo môi trường thân thiện để họ cống hiến.

Trong trái tim mỗi người Việt ở nước ngoài, ai cũng mong muốn đóng góp một phần cho đất nước. Nhưng để thu hút họ, chúng ta cần có chính sách đãi ngộ tốt cũng như các biện pháp hiệu quả, ở đây là vận động trực tiếp từ khi họ còn ngồi trên ghế nhà trường.

Ông Mai Phước Dũng (đại sứ Việt Nam tại Singapore): Chính sách tốt nhưng cần cụ thể hóa

Singapore có nhiều trí thức người Việt, trong đó có giáo sư Vũ Minh Khương - người từng tham gia Ban cố vấn Thủ tướng. Anh Khương là trưởng nhóm hành trình Việt, tập hợp các trí thức nổi tiếng của Singapore, trong đó có nhiều trí thức trẻ. Họ luôn hướng về đất nước, đóng góp cho quê hương, họ mong muốn tham gia các dự án nghiên cứu phát triển của Việt Nam. Anh Khương cũng thường xuyên gửi về Việt Nam các nghiên cứu của mình để đóng góp cho quê hương.

Singapore cũng có nhiều bạn trẻ người Việt làm trong nhiều lĩnh vực, bao gồm công nghệ thông tin và họ rất giỏi. Nếu chúng ta thu hút được nguồn lực này thì rất tốt, đặc biệt là sắp tới Việt Nam - Singapore hợp tác về chuyển đổi số, nếu tận dụng được nguồn chất xám này thì rất tuyệt vời. Nhà nước ta có nhiều chính sách thu hút chất xám Việt Nam ở nước ngoài tốt rồi, nhưng quan trọng là phải cụ thể hóa các chính sách này bằng những dự án, chương trình cụ thể phù hợp.

Q.TRUNG ghi