Phó thủ tướng chủ trì cuộc họp về tháo gỡ khó khăn hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa - Ảnh: VGP
Chiều 26-12, Phó thủ tướng Lê Văn Thành chủ trì cuộc họp trực tuyến với các bộ, ngành, địa phương về tháo gỡ khó khăn trong hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa qua các tỉnh biên giới phía Bắc.
Theo báo cáo của Bộ Công thương, đến ngày 25-12-2021, Quảng Ninh còn 1.555 xe, Lạng Sơn 4.204 xe, gây thiệt hại đáng kể cho doanh nghiệp và người dân, đặc biệt là mặt hàng nông sản (chiếm đến 80% các mặt hàng đặc tính dễ hư hỏng)...
Khuyến cáo nhưng thương nhân vẫn tiếp tục đưa hàng
"Thủ tục giao nhận thực hiện chặt chẽ hơn, lái xe Việt Nam không được vào nội địa Trung Quốc. Quy trình kiểm dịch cũng phức tạp hơn", Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Quốc Khánh cũng chỉ ra điểm yếu cố hữu là sản xuất nông nghiệp không theo tín hiệu, nhu cầu thị trường, xuất khẩu chủ yếu theo hình thức trao đổi cư dân (tiểu ngạch), không xuất khẩu chính ngạch…
Do vậy, dù đã có nhiều khuyến cáo ùn tắc tại các khu vực cửa khẩu nhưng các thương nhân vẫn tiếp tục đưa hàng nên ùn tắc ngày càng nghiêm trọng hơn.
Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng các doanh nghiệp chưa chú trọng thị trường trong nước với 100 triệu dân. Theo đó, bộ đã chỉ đạo tăng cường năng lực tiêu thụ ở thị trường nội địa qua các kênh truyền thông như chợ, siêu thị và bằng cả thương mại điện tử. "Sản xuất cái gì phải tính bán cho ai, ở đâu, tuân thủ tín hiệu thị trường" - ông Diên nói.
Lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn cho biết trong 1 ngày chỉ thông quan được 88 xe ở 2 cửa khẩu Hữu Nghị và Chi Ma, trong khi cửa khẩu Tân Thanh thì chưa mở trở lại, dẫn tới áp lực lớn về nơi đỗ phương tiện, ăn ở, sinh hoạt cho hàng vạn người, cùng các vấn đề an ninh trật tự; rác thải, vệ sinh môi trường...
"Trong 1 tháng qua, hội đàm 50 cuộc các cấp từ huyện, ngành, bản thân tôi đã viết thư trao đổi với lãnh đạo tỉnh Quảng Tây để đề nghị tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh trong thông quan hàng hóa", Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Hồ Tiến Thiệu nói.
Giải pháp đưa ra, Lạng Sơn đã thông tin trên trang điện tử từng ngày về thời gian, lượng xe thông quan; nhắn tin Zalo với các doanh nghiệp, chủ hàng về xuất nhập khẩu. Nhưng mỗi ngày vẫn có 60 - 70 xe từ các địa phương lên Lạng Sơn.
Do đó, tỉnh này khuyến cáo các doanh nghiệp cần điều tiết, hạn chế đưa hàng hóa xuất khẩu lên biên giới; tăng cường công tác phòng chống dịch bệnh như khử khuẩn xe chở hàng, thường xuyên xét nghiệm cho tài xế, thiết lập vùng an toàn dịch bệnh…
Phấn đấu giải phóng hàng sớm nhất tại cửa khẩu - Ảnh: VGP
Phó thủ tướng Lê Văn Thành cho hay trước tình hình trên Chính phủ đã có nhiều cuộc họp, chỉ đạo kịp thời nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy lưu thông hàng hóa, phục hồi sản xuất nhưng vẫn chưa được giải quyết, nên cần phải có giải pháp trước mắt, dài hơi.
Cụ thể, ông Thành yêu cầu các bộ Ngoại giao, Công thương, các cơ quan và địa phương biên giới làm việc, phối hợp chặt chẽ hơn với Trung Quốc để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho thông quan hàng hóa của cả hai nước đang ùn tắc tại cửa khẩu.
Trong đó ưu tiên cho các hàng nhập khẩu phục vụ sản xuất trong nước và các xe hàng, container hiện đang ùn ứ. "Ví dụ, cũng cửa khẩu đó trong một ngày thông quan 8 tiếng thì bây giờ có thể thông quan 12 tiếng được không?" - ông nêu vấn đề.
Với các địa phương có hàng hóa ùn tắc tại cửa khẩu, cần thông báo về tình hình thông quan, xác định rõ số lượng phương tiện có thể được vận tải hàng hóa và kiểm soát chặt chẽ, bảo đảm không ùn tắc tại cửa khẩu.
Phó thủ tướng nêu rõ, phấn đấu để giải phóng sớm nhất lượng xe ùn ứ ở các cửa khẩu thuộc tỉnh Quảng Ninh và Lạng Sơn. "Trong thời gian này, các đồng chí được quyền thông báo gửi các địa phương, doanh nghiệp không đưa hàng hóa đến".
Về lâu dài, Bộ Y tế, Hải quan, UBND các tỉnh, phối hợp với các bộ, ngành liên quan để bàn bạc, hình thành các "vùng xanh", "luồng xanh" an toàn dịch bệnh tại khu vực biên giới.
Bộ Y tế nghiên cứu ban hành các tiêu chuẩn, điều kiện, quy trình để hình thành "vùng xanh", "luồng xanh", góp phần đẩy nhanh tốc độ lưu thông hàng hóa qua cửa khẩu một cách an toàn.
Các địa phương tổ chức các hội nghị với doanh nghiệp để thông tin kịp thời cho doanh nghiệp, người dân biết để chủ động trong sản xuất, kinh doanh, như tổ chức tiêu thụ hàng hóa tại chỗ, có phương thức bảo quản, đóng gói tại chỗ cho tốt...
Đặc biệt, các địa phương cần hướng dẫn, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp chuyển đổi sản xuất theo hướng hàng hóa gắn với thị trường, đảm bảo tuân thủ chặt chẽ các tiêu chuẩn, quy chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc hàng hóa.
Ông cũng đề nghị cần tập trung mở rộng thị trường, giảm bớt phụ thuộc vào thị trường truyền thống. Hạn chế tiến tới chấm dứt hoạt động thương mại đường mòn, lối mở. Đầu tư hệ thống cơ sở vật chất, hạ tầng logistics để bảo quản, quản lý hàng hóa.
Các doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng cần tích cực thực hiện các biện pháp mở rộng thị trường, đẩy mạnh phân phối và tiêu thụ trong nước, khai thác triệt để các dư địa của thị trường nội địa rộng lớn với gần 100 triệu dân...
Nhiều cửa khẩu ở Lạng Sơn vẫn tạm dừng thông quan, hàng nghìn xe tiếp tục nằm chờ sau 1 tháng TTO - Số lượng xe container còn tồn lại các cửa khẩu lên tới hàng nghìn, nhưng nhiều cửa khẩu tại Lạng Sơn vẫn tạm dừng thông quan hàng hóa. Các địa phương kiến nghị hội đàm cấp cao để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.