Đại dịch Covid-19 bùng phát suốt 2 năm qua đã làm giảm đáng kể thu nhập của đa số các gia đình, làm thay đổi hành vi tiêu dùng sang hướng thắt chặt chi tiêu. Lợi dụng tâm lí muốn mua hàng "ngon, bổ, rẻ" này của các mẹ bỉm sữa trong thời dịch, nhiều người buôn hàng Trung Quốc đã nhập về đủ chủng loại bỉm, nhiều nhãn hiệu không rõ nguồn gốc, xuất xứ và chào bán với cái tên "bỉm nội địa Trung".

Dạo qua Facebook, Zalo và các các sàn điện tử như Shopee, Lazada, người tiêu dùng "hoa mắt" với nhan nhản các thương hiệu bỉm được gắn mác "hàng nội địa Trung" như Supdry, Mijuku, Nanu, Hipgig, Mamabear, Bejoyle, Sumikko,... Các sản phẩm này được rao bán với giá cực rẻ, chỉ bằng nửa hoặc 1/3 so với bỉm chính hãng, cùng với những lời quảng cáo có cánh "Hàng nội địa cao cấp, mỏng, nhẹ, thấm hút tốt gấp 2-3 so với hàng chính hãng, chỉ phân phối tại thị trường nội địa với giá bán ưu đãi", "săn sale", "xả kho", "mua 2 giá sale mua 5 giá sỉ"…

Giá siêu rẻ nhưng các sản phẩm "nội địa Trung" kiểu này lại thường được quảng cáo " bỉm tiêu chuẩn chất lượng Châu Âu, công nghệ của Mỹ, nguyên liệu Nhật". Vậy thực tế là gì?

Bỉm "nội địa" Trung nhưng không bán… ở Trung Quốc

Khác hẳn với những chiếc bỉm hoàn toàn không có tem phụ trước đây khiến các mẹ bất an về nguồn gốc, xuất xứ, thời gian gần đây hầu hết tã bỉm Trung Quốc đều được ghi tên nhà nhập khẩu trên bao bì sản phẩm. Động thái này khiến người tiêu dùng cảm thấy "uy tín" hơn hẳn. Nhưng trên thực tế, chỉ cần tìm kiếm tên những thương hiệu bỉm như Supdry, Mijuki, Nanu trên các trang thương mại điện tử phổ biến bán hàng triệu loại sản phẩm như Taobao, Alibaba ở Trung Quốc thì kết quả trả về lại không hề xuất hiện.

Tại trang thương mại điện tử Alibaba, các thương hiệu bỉm nói trê không hề xuất hiện, chỉ nhan nhản những "lời chào" gia công bỉm giá rẻ của các xưởng sản xuất ở Quảng Châu, Phúc Kiến với giá chỉ từ 0,02 - 0,1 USD/chiếc bỉm (tính ra chỉ 400 đồng - 2 nghìn đồng/chiếc). Ngay cả nhiều đơn vị phân phối bỉm "nội địa Trung" ở Việt Nam đăng ảnh chụp kho hàng khủng với những container bỉm được nhập về liên tục, thì có thể dễ dàng nhận ra những bao tải bỉm không hề có tem mác, bao bì thương hiệu.

Trước thực trạng hàng hóa không nguồn gốc xuất xứ bán tràn lan trên mạng, các cơ quan chức năng cũng đã khẩn trương vào cuộc. Nhiều cuộc ra quân của lực lượng công an đã liên tục phát hiện, thu giữ số lượng lớn bỉm không rõ nguồn gốc xuất xứ. Ngày 20/4/2020, công an tỉnh Hà Tĩnh thu giữ gần 25.000 chiếc bỉm do nước ngoài sản xuất, không có nguồn gốc hợp pháp; ngày 1/7/2021, Công an quận Liên Chiểu (Đà Nẵng) thu giữ hơn 7.000 sản phẩm bỉm không hóa đơn, chứng từ hợp pháp;… 

Chị Thanh Huyền – chủ kho tã bỉm trên địa bàn quận Hà Đông, Hà Nội chia sẻ: "Các loại bỉm giá rẻ đi đôi với chất lượng không ra gì thì sẽ sớm bị đào thải. Đợt này bỉm Trung khách chê nhiều lắm, hay bị tràn bỉm và bị vón cục, thấm hút kém hơn bỉm chính hãng. Em bé dùng 1 đêm phải thay 2 miếng bỉm giá rẻ, trong khi có thể dùng xuyên đêm nếu dùng bỉm chính hãng. Tính ra cũng không rẻ hơn là mấy".

Những chiếc bỉm gia công Quảng Châu hô biến thành bỉm Châu Âu, bỉm Nhật…

Những chiếc bỉm được quảng cáo là "nội địa Trung" xuất Mĩ, xuất Nhật, xuất Châu Âu với đủ thứ ngôn ngữ lẫn lộn trên bao bì từ tiếng Nhật, tiếng Anh, tiếng Hàn. Tuy nhiên, chỉ cần dành vài phút để tìm kiếm thì người tiêu dùng đã phải đặt dấu chấm hỏi lớn cho những chiếc bỉm "cao cấp" loại này. 

Chẳng hạn sản phẩm tã trẻ em Mijuku, có nơi giới thiệu là hàng "xuất Nhật", " tiêu chuẩn chất lượng hàng đầu thế giới", có nơi lại quảng cáo nhãn hiệu bỉm này là "sản phẩm bỉm thuộc thương hiệu Việt , đóng gói tại Trung Quốc".

Cùng khai thác tâm lí chuộng đồ Nhật của các mẹ Việt, một nhãn hiệu bỉm Nanu Baby khá đắt hàng trên các sàn thương mại điện tử. Sản phẩm được quảng cáo sản phẩm này chuyên xuất sang Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan và Việt Nam, "đạt hàng loạt tiêu chuẩn chất lượng như Châu Âu, Bắc Mĩ, HACCP,...", nhưng giá thành rất rẻ. Nhưng khi tìm kiếm tên sản phẩm này trên trang web thương hiệu Quanzhou Hengyi Hygiene Products (in trên bao bì bỉm Nanu), không có kết quả nào hiển thị. 

Một nhãn hiệu bỉm khác là Mama bear được quảng cáo đình đám như sau: "Vượt qua các kiểm định khắt khe của FDA khi xuất khẩu sang thị trường Mỹ; thị trường châu Âu: Đức, Pháp; lọt vào TOP 50 dòng bỉm bán chạy nhất trên Amazon cũng như được nhiều trang web uy tín..". Nhưng thử gõ "Mama bear" vào ô tìm kiếm của trang bán hàng nổi tiếng thế giới Amazon, kết quả tra cứu hiển thị ngay lập tức, cũng là bỉm Mama bear nhưng sản phẩm với bao bì, nhãn mác hoàn toàn khác với những bịch bỉm Mama bear đang bán tràn lan trên Facebook, Lazada, Shopee,... tại Việt Nam. Và đáng nói là thông tin sản phẩm bỉm Mama bear này ghi rõ đây là thương hiệu của riêng Amazon, không hề có thông tin nhập khẩu từ Trung Quốc.

Một nghi vấn được đặt ra là tại sao "bỉm chính hãng" nhưng người bán hàng liên tục phải cam kết "hàng loại 1", "đúng chuẩn nhà máy". Trong một lần tìm mua bỉm online cho con, chị Thân Hà Trang (TP.HCM) - mẹ của bé trai hiện được 13 tháng tuổi - đã hỏi về nguồn gốc, xuất xứ và giấy kiểm định chất lượng của một loại bỉm nội địa Trung thì được người bán hàng trả lời rất qua loa "bỉm này là nội địa Nhật (?), không có giấy kiểm định nhưng hàng rất ok, em xài thử cho mấy bé rồi nên nhập về bán".

Chất lượng là dấu hỏi lớn

Giữa thị trường bỉm cực kì phong phú ở Việt Nam như hiện nay, đằng sau mức giá rẻ bất ngờ của các sản phẩm bán đầy trên mạng là dấu hỏi về chất lượng.

Chất lượng một chiếc bỉm được đánh giá dựa trên các tiêu chí như nguyên vật liệu sản xuất, khả năng, tốc độ hút nước, giới hạn vi trùng không gây bệnh, giới hạn nấm mốc… Theo các nhà sản xuất chính hãng, những chiếc bỉm nhập nhằng nguồn gốc, xuất xứ thường sử dụng nguyên liệu giá rẻ, sản xuất gia công trên dây chuyền lạc hậu, không tuân thủ các tiêu chuẩn Quản lý chất lượng nghiêm ngăt. Để đưa ra thị trường những chiếc bỉm giá chỉ bằng 1/5 đến 1/3 của bỉm chính hãng, các đơn vị sản xuất phải sử dụng nguyên liệu giá rẻ và thay đổi hàm lượng chất hóa học trong sản phẩm. Điều đó ảnh hưởng trực tiếp tới làn da mỏng manh của trẻ nhỏ.

Sử dụng bỉm kém chất lượng, trẻ em có thể đối mặt 4 vấn đề rắc rối: hăm tã, viêm da, nấm bộ phận sinh dục, nhiễm khuẩn đường tiết niệu. Bác sĩ Trịnh Ngọc Thịnh - Bệnh viện Da liễu Trung ương cảnh báo về nguy cơ nhiễm khuẩn rất cao từ tã bỉm giá rẻ. Theo bác sĩ này, bỉm giá rẻ có chất lượng thấm hút kém, quăn lại nhiều nếp sau một thời gian ngắn sử dụng gây khó chịu, mẩn ngứa, nhiễm trùng, thậm chí có thể gây ung thư nếu trên bề mặt của nó có chất tơ nhân tạo tạo độ hút thấm và chất dioxin (hoá chất này có trong chất tẩy trắng). Mặt khác, mức nhiễm nấm mốc ở các sản phẩm bỉm gia công gấp 48 lần, mức nhiễm khuẩn cao hơn 12,5 lần so với sản phẩm chính hãng, chất lượng. Nếu dùng lâu, trẻ có thể bị nhiễm khuẩn phần phụ, tắc vòi trứng, viêm nội mạc tử cung và lâu dần có thể dẫn tới vô sinh.

Nhật Anh