Ông Phạm Quang Dũng, Giám đốc điều hành Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp đào tạo và sát hạch lái xe 677-3T Ninh Thuận (gọi tắt là TT 677-3T), cho biết đang khiếu nại quyết định xử phạt hành chính của Thanh tra giao thông (TTGT) tỉnh Ninh Thuận đối với TT này.
Hành vi tự phát của giáo viên dạy lái
Theo đó ngày 19-10, TTGT tỉnh Ninh Thuận kiểm tra sân tập lái của TT Giáo dục nghề nghiệp lái xe Ninh Thuận tại số 1024 đường 21-8, TP Phan Rang-Tháp Chàm (cách TT 677-3T khoảng 1 km). Tại đây, tổ thanh tra thấy một giáo viên của TT 677-3T đang hướng dẫn hai học viên học thực hành nên lập biên bản với TT 677-3T về hành vi tổ chức đào tạo lái xe ngoài địa điểm được ghi trong giấy phép đào tạo.
Ông Dũng cho biết ông không thống nhất với hành vi ghi trong biên bản và biên bản không ghi nhận ý kiến của ông nên chưa đồng ý ký. Theo ông, vào thời điểm trên, TT 677-3T tổ chức thi tốt nghiệp cho các học viên của TT Giáo dục nghề nghiệp lái xe Ninh Thuận nên không thể dạy thực hành trên sân tập lái, do đó mới xảy ra tình huống trên.
Ông Dũng nói: “Chúng tôi không có bất kỳ đề nghị nào với TT Giáo dục nghề nghiệp lái xe Ninh Thuận về việc thuê, mượn sân tập. Giáo viên tự ý đưa học viên đến đây để dạy là hành động tự phát, không thông báo và cũng không phải chủ trương của TT 677-3T, nên không thể xử phạt TT”.
Tuy nhiên, tám ngày sau (tức ngày 27-10), TT 677-3T nhận được quyết định (QĐ) xử phạt hành chính của TTGT tỉnh Ninh Thuận với số tiền 7,5 triệu đồng (hình phạt bổ sung là đình chỉ tuyển sinh hai tháng). Không đồng ý, ông Phạm Đức Trường, Giám đốc TT 677-3T, đã có văn bản khiếu nại, yêu cầu thu hồi QĐ xử phạt hành chính và thông báo đình chỉ tuyển sinh hai tháng.
Khiếu nại nhiều nội dung
Ông Trường cho rằng tình huống trên là lỗi của cá nhân giáo viên dạy lái vì TT không chỉ đạo, yêu cầu giáo viên thay đổi sân tập nên việc TTGT lập biên bản xử phạt TT là sai. Hơn nữa, trong giấy phép đào tạo do Sở GTVT tỉnh Ninh Thuận cấp ghi rõ địa điểm đào tạo của TT 677-3T là “tỉnh Ninh Thuận” nên biên bản xác định lỗi như trên là sai. Nói cách khác biên bản do TTGT tỉnh lập không đúng đối tượng vi phạm nên kéo theo QĐ xử phạt sai.
Biên bản của TTGT cũng sai so với quy định tại khoản 5 Điều 58 Luật Xử lý vi phạm hành chính, là nếu đại diện của TT 677-3T không đồng ý ký vào biên bản thì trong vòng 24 giờ, TTGT tỉnh phải giao biên bản cho TT. Thực tế chỉ đến khi nhận được QĐ xử phạt thì TT 677-3T mới nhận biên bản này.
 |
Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp lái xe Ninh Thuận, nơi xảy ra việc lập biên bản. |
 |
Hoạt động đào tạo lái xe tại Trung tâm 677-3T Ninh Thuận. Ảnh: H.HẢI |
Cũng theo ông Trường, QĐ xử phạt không đúng theo Điều 61 Luật Xử lý vi phạm hành chính, bởi với hình thức xử phạt bổ sung là “đình chỉ hoạt động có thời hạn” thì trước khi ra quyết định xử phạt, TTGT buộc phải làm việc với TT 667-3T để làm rõ các vấn đề liên quan. Thực tế TTGT đã không có buổi làm việc nào khiến TT bị tước mất cơ hội giải trình và quyền chứng minh không vi phạm theo luật định.
Ông Trường nói: “Việc TTGT tỉnh xử phạt sai không chỉ xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp, gây thiệt hại cả về vật chất, uy tín của chúng tôi mà còn ảnh hưởng đến quyền lợi của học viên”.
Tạm đình chỉ thi hành quyết định xử phạt
Ngày 24-11, trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, ông Nguyễn Văn Mộc, Chánh TTGT tỉnh Ninh Thuận, cho biết sau khi nhận được khiếu nại của TT 667-3T, ông đã giao cho Đội Thanh tra hành chính xác minh làm rõ các nội dung. Đồng thời, chánh TTGT tỉnh cũng ra QĐ tạm đình QĐ xử phạt trong thời gian giải quyết khiếu nại. “Sau khi giải quyết khiếu nại, tôi sẽ có quyết định cụ thể về việc giữ nguyên, điều chỉnh hay hủy QĐ xử phạt” - ông Mộc nói.
Ông Mộc cho biết khi tổ thanh tra lập biên bản có sự chứng kiến của đại diện TT 677-3T là ông Phạm Quang Dũng nhưng ông này không ký biên bản và có giáo viên dạy lái ký biên bản với tư cách người làm chứng.
Về việc không gửi biên bản cho TT 677-3T trong thời hạn 24 giờ, ông Mộc cho biết nếu vi phạm hành chính không thuộc thẩm quyền xử phạt của người lập thì biên bản và các tài liệu khác phải chuyển cho người có thẩm quyền trong vòng 24 giờ, không có trách nhiệm phải giao cho phía vi phạm. Tổ thanh tra đã bàn giao cho chánh TTGT để ra QĐ xử phạt đúng thời hạn.
Về khiếu nại liên quan đến tước quyền giải trình, theo ông Mộc, biên bản có nêu kể từ ngày lập biên bản, TT 677-3T có quyền gửi văn bản yêu cầu được giải trình trực tiếp (trong hai ngày làm việc) hoặc bằng văn bản giải trình (không quá năm ngày) đến chánh TTGT để thực hiện giải trình. Tuy nhiên, hết thời hạn này nhưng không thấy TT 677-3T có yêu cầu cần giải trình nên TTGT đã ra QĐ xử phạt.
Về nội dung biên bản ghi không đúng đối tượng xử phạt, ông Mộc cho rằng giấy phép đào tạo ghi địa điểm đào tạo là tỉnh Ninh Thuận nhưng trong báo cáo đào tạo TT 677-3T có ghi rõ địa chỉ cụ thể cơ sở đào tạo, hạ tầng. Hạ tầng cơ sở phải được Sở Xây dựng tỉnh cấp giấy phép đúng quy định pháp luật nên nếu hiểu như TT 677-3T là máy móc.
Trong khi đó trả lời PV, ông Nguyễn Văn Vinh, Giám đốc Sở GTVT tỉnh Ninh Thuận, cho biết sở đã giao TTGT giải quyết khiếu nại của TT 677-3T. “TTGT đang thụ lý giải quyết khiếu nại. Ai đúng, ai sai sẽ xử lý sau khi giải quyết” - ông Vinh cho biết.•
Có cơ sở hủy việc xử phạt
Thứ nhất, chủ thể bị xử phạt trong vụ việc này là tổ chức (TT 677-3T). Khoản 2 Điều 3 Nghị định 118/2021 (chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính) quy định: Xử phạt đối với tổ chức thì hành vi vi phạm phải do người đại diện, người được giao nhiệm vụ nhân danh tổ chức hoặc người thực hiện hành vi theo sự chỉ đạo, điều hành, phân công của tổ chức đó. Như vậy nếu giám đốc, phó giám đốc
TT 677-3T trực tiếp thực hiện hành vi vi phạm, hoặc có bằng chứng thể hiện giáo viên dạy lái xe làm theo sự chỉ đạo, phân công của giám đốc, phó giám đốc TT này thì TTGT có căn cứ để xử phạt.
Nếu đúng như thông tin của giám đốc TT 677-3T là không giao, không phân công mà là hành vi tự phát của giáo viên thì rõ ràng chưa đủ căn cứ để xử phạt đối với TT, mà chỉ có thể xử phạt được cá nhân giáo viên về hành vi dạy lái xe không đúng tuyến đường (mức phạt 600.000-800.000 đồng).
Thứ hai, về biên bản, theo khoản 4 Điều 58 Luật xử lý vi phạm hành chính, nếu người vi phạm không ký biên bản thì chỉ hai chủ thể có quyền thay thế: Chính quyền địa phương hoặc người chứng kiến. Theo tài liệu trong vụ việc này thì biên bản vi phạm không có chữ ký của chính quyền địa phương, còn chữ ký của người chứng kiến thì lại là của giáo viên dạy lái (người trực tiếp thực hiện hành vi), là không đúng. Bởi người chứng kiến phải là người không liên quan gì đến vi phạm đó, để tránh trường hợp vừa đá bóng vừa thổi còi. Vì vậy để đảm bảo tính khách quan thì người chứng kiến phải là người độc lập, không liên quan đến vụ việc.
Ngoài ra, theo khoản 4 Điều 12 Nghị định 118/2021 và các mẫu biên bản ban hành kèm theo Nghị định 118 có ghi rõ các mục lời khai của người vi phạm (hoặc đại diện tổ chức vi phạm) và lời khai của người chứng kiến. Như vậy, phải hiểu hai chủ thể này khác nhau, người vi phạm là giáo viên không thể đồng thời là người chứng kiến.
Thứ ba, theo khoản 6 Điều 12 Nghị định 118/2021 và Điều 70 Luật Xử lý vi phạm hành chính, khi lập biên bản vi phạm hành chính thì phải giao cho người bị lập. Nếu giao trực tiếp mà người bị lập biên bản cố tình không nhận thì phải có xác nhận của chính quyền địa phương thì mới được xem là đã giao. Trong vụ việc này không thấy có xác nhận của chính quyền địa phương về việc người vi phạm không nhận biên bản. Do đó biên bản này được xem là chưa được giao theo đúng quy định.
Trong nguyên tắc xử lý vi phạm hành chính, việc cơ quan nhà nước xác định sai chủ thể vi phạm là lỗi rất nghiêm trọng, dẫn đến hậu quả là hủy QĐ xử phạt. Ngoài ra, việc lập biên bản xử phạt không đúng cũng sẽ ảnh hưởng đến tính hợp pháp của QĐ xử phạt. Do đó theo tôi, yêu cầu hủy QĐ xử phạt và thông báo đình chỉ đào tạo của phía TT 677-3T là có cơ sở.
TS CAO VŨ MINH, Trường ĐH Kinh tế - Luật, ĐH Quốc gia TP.HCM
HỮU ĐĂNG ghi