Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao vừa ban hành Nghị quyết số 03/2022/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng một số quy định tại Điều 304, 305, 306, 307 và 308 BLHS về các tội liên quan đến vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và phương tiện kỹ thuật.
 |
| Công an ập vào hai địa điểm (ở huyện Nhà Bè, TP.HCM) phát hiện số lượng lớn súng, đạn, dao kiếm... Ảnh: CA |
Đáng chú ý, nghị quyết đã hướng dẫn về các tình tiết định khung hình phạt. Theo đó, tình tiết vận chuyển, mua bán qua biên giới (khoản 2 các Điều 304, 305, 306 BLHS) là trường hợp người phạm tội đã hoặc đang đưa vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự, vật liệu nổ, súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao hoặc công cụ hỗ trợ ra khỏi biên giới quốc gia trên đất liền, trên biển, trên không và trong lòng đất của nước Việt Nam hoặc ngược lại.
Trường hợp cũng được coi là vận chuyển, mua bán qua biên giới nếu đã hoàn thành các thủ tục thông quan đối với vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự, vật liệu nổ, súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao hoặc công cụ hỗ trợ.
Cạnh đó, nghị quyết cũng hướng dẫn việc truy cứu trách nhiệm hình sự (TNHS) trong một số trường hợp cụ thể.
Trường hợp người phạm tội có hành vi chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự, vật liệu nổ, súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao hoặc công cụ hỗ trợ gây hậu quả chết người, gây tổn hại sức khoẻ cho người khác, gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản thì chỉ truy cứu TNHS theo các Điều 304, 305, 306 của BLHS với tình tiết định khung hình phạt tương ứng mà không truy cứu TNHS thêm về các tội quy định tại các Điều 128 (Tội vô ý làm chết người), Điều 138 (Tội vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác), Điều 180 (Tội vô ý gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản).
Trường hợp người phạm tội thực hiện nhiều hành vi phạm tội khác nhau quy định các Điều 304, 305, 306 của BLHS thì tuỳ từng trường hợp cụ thể mà người phạm tội có thể bị truy cứu TNHS về một tội hay về nhiều tội độc lập đối với từng hành vi đã thực hiện.
Cụ thể, nếu người phạm tội thực hiện nhiều hành vi phạm tội mà những hành vi phạm tội này liên quan chặt chẽ với nhau (hành vi phạm tội này là điều kiện để thực hiện, là hậu quả tất yếu của hành vi phạm tội kia) đối với cùng nhiều đối tượng hay một đối tượng thì chỉ bị truy cứu TNHS về một tội với tên tội danh đầy đủ các hành vi đã được thực hiện.
Ví dụ: Một người chế tạo vũ khí quân dụng rồi tàng trữ và đưa ra sử dụng thì bị truy cứu TNHS về tội chế tạo, tàng trữ và sử dụng trái phép vũ khí quân dụng.
Nếu người phạm tội thực hiện nhiều hành vi độc lập đối với các đối tượng độc lập khác nhau thì bị truy cứu TNHS về nhiều tội độc lập với từng hành vi độc lập đã được thực hiện.
Ví dụ: Một người tàng trữ 2 khẩu súng quân dụng và mua 5 quả lựu đạn thì bị truy cứu TNHS về tội tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng và tội mua bán trái phép vũ khí quân dụng.
Cạnh đó, đối với trường hợp một người biết là vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự, vật liệu nổ, súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao hoặc công cụ hỗ trợ giả nhưng làm cho người khác tưởng là vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự, vật liệu nổ, súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao hoặc công cụ hỗ trợ thật nên mua bán, trao đổi... thì không truy cứu TNHS theo các Điều 304, 305, 306 của BLHS mà bị truy cứu TNHS theo Điều 174 (tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản) của BLHS, nếu có đủ yếu tố cấu thành tội phạm.
Nghị quyết này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-11-2022.
Số lượng nhỏ có thể được miễn TNHS
Trường hợp người chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt thuốc nổ, phụ kiện nổ, đạn bộ binh, dây cháy chậm, dây nổ với số lượng hoặc giá trị nhỏ, tính chất nguy hiểm cho xã hội không đáng kể thì có thể được miễn TNHS, miễn hình phạt hoặc được xử lý bằng các biện pháp khác.
