Trong cuộc phỏng vấn độc quyền được Hãng thông tấn AP đăng tải ngày 1-12, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nhận định cuộc chiến với Nga đang ở một giai đoạn mới, với mùa đông dự kiến sẽ làm phức tạp giao tranh. Ông cũng ngầm thừa nhận cuộc phản công mùa hè không mang lại kết quả như mong muốn do tình trạng thiếu vũ khí và binh sĩ dai dẳng.
Từ tấn công sang phòng thủ
"Chúng ta đang có một giai đoạn chiến tranh mới, và đó là sự thật" - ông Zelensky nói trong cuộc phỏng vấn với AP ở Kharkov phía đông bắc Ukraine, sau chuyến thăm mang tính ủy lạo các binh sĩ trong khu vực.
Tổng thống Zelensky và Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine Valerii Zaluzhnyi đã báo hiệu ý định tăng cường phòng thủ và công sự của Ukraine trên khắp chiến trường Ukraine, theo Viện Nghiên cứu chiến tranh (ISW) của Mỹ.
Trong tuyên bố ngày 30-11, ông Zelensky yêu cầu các lực lượng Ukraine tăng cường công sự của họ ở tất cả các hướng quan trọng của mặt trận. Ông cũng gặp nhiều chỉ huy nhóm tác chiến khác nhau của Ukraine và thảo luận về các hoạt động phòng thủ theo hướng Avdiivka và Marinka.
Trong khi đó, tướng Zaluzhnyi đã nói chuyện với Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ, tướng Charles Brown, để thảo luận về các hoạt động tấn công của Nga theo các hướng Kupyansk, Lyman, Bakhmut, Avdiivka và Marinka.
Các mệnh lệnh của ông Zelensky và Zaluzhnyi đặc biệt xác định các khu vực lực lượng Ukraine chủ yếu tập trung phòng thủ gồm địa giới Kharkov-Lugansk (giữa Kupyansk và Lyman), hầu hết tỉnh Donetsk và tỉnh Kherson. Tuy nhiên, đáng chú ý các yêu cầu lại không đề cập đến tỉnh Zaporizhia - cho thấy các lực lượng Ukraine chưa chuyển sang thế phòng thủ ở khu vực này.
ISW trước đó nhận định rằng các lực lượng Nga đang cố gắng giành lại thế chủ động ở cấp độ chiến trường ở Ukraine kể từ giữa tháng 11 tại các khu vực nêu trên. Khi mùa đông đến gần, Nga cũng có khả năng phát động những cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay vào các cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine như năm ngoái.
Bản thân ông Zelensky cũng nêu dự đoán này trong cuộc phỏng vấn với AP. Mặc dù Ukraine có hệ thống phòng không mạnh mẽ nhờ các đồng minh phương Tây, Nga dường như đang có ý định áp chế năng lực này bằng những cuộc tấn công đường không quy mô lớn.
Chiến dịch mùa hè đã kết thúc?
Tổng thống Zelensky cảnh báo việc bảo vệ các khu vực dân sự đồng thời duy trì phòng thủ trên chiến tuyến dài khiến các hoạt động quân sự của Ukraine trong mùa đông trở nên đặc biệt khó khăn.
"Chúng tôi muốn có kết quả nhanh hơn trong chiến dịch phản công mùa hè. Nhưng thật đáng tiếc là chúng ta đã không đạt được kết quả như mong muốn. Và đây là sự thật", ông giải thích hậu quả của sự thiếu hỗ trợ từ phương Tây.
Khi được hỏi liệu có hài lòng với kết quả của cuộc phản công mùa hè hay không, nhà lãnh đạo Ukraine đã đưa ra một câu trả lời phức tạp. "Hãy nhìn xem, chúng tôi đã không lùi bước, điều đó khiến tôi hài lòng. Chúng tôi đang chiến đấu với đội quân tốt thứ hai trên thế giới. Điều đó cũng khiến tôi hài lòng", ông Zelensky nói với AP.
Nhưng ông nói thêm: "Chúng tôi đang mất người, tôi không hài lòng. Chúng tôi không có được tất cả vũ khí như mong muốn, tôi không thể hài lòng nhưng cũng không thể phàn nàn quá nhiều".
Zelensky cũng cho biết ông lo ngại cuộc chiến Israel - Hamas có nguy cơ làm lu mờ cuộc xung đột ở Ukraine. Thêm vào lo ngại đó là sự hỗn loạn vốn chắc chắn sẽ nảy sinh trong năm bầu cử ở Mỹ và những tác động tiềm ẩn của nó đối với Ukraine.
"Cuộc chiến ở Ukraine có quy mô toàn diện, phức tạp, rộng lớn và mang tính toàn cầu. Đây là cuộc chiến lớn nhất kể từ Thế chiến thứ hai. Vì vậy, chúng tôi hiểu những thách thức có thể xảy ra nếu sự tập trung chú ý của các đồng minh Ukraine bị phân tán", ông nói.
Nhà lãnh đạo Ukraine cũng nhấn mạnh mong muốn tăng cường sản xuất vũ khí trong nước, cho phép nước này giảm bớt phụ thuộc vào các nhà cung cấp bên ngoài. Ông Zelensky hy vọng các đồng minh phương Tây sẽ cấp giấy phép sản xuất và sửa chữa vũ khí cho Ukraine.
Ông cũng muốn các khoản vay giá rẻ từ phương Tây để tài trợ cho kế hoạch. Đồng thời, ông nhấn mạnh Nga không được phép lách lệnh trừng phạt để chế tạo vũ khí từ các bộ phận có nguồn gốc khắp nơi trên thế giới.
Không thể có bầu cử vào tháng 3-2024
Hiến pháp Ukraine quy định nước này phải tổ chức một cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 3-2024. Tuy nhiên, ông Zelensky cho biết nước này không thể tổ chức một cuộc bầu cử nào với lý do gây nguy hiểm cho cử tri trong bối cảnh pháo kích và không kích.
Việc bỏ phiếu trực tuyến, theo ông Zelensky, sẽ phải có sửa đổi hiến pháp và không đảm bảo chính xác khi bỏ phiếu ở các khu vực bị Nga chiếm đóng.
Để chống lại mối đe dọa tiềm tàng từ việc máy bay không người lái (drone) gây nổ của Ukraine, Nga đang gắn thiết bị gây nhiễu vào xe tăng và các phương tiện quân sự của mình.