Đó là nội dung công văn Bộ Giao thông vận tải vừa gửi Thủ tướng Phạm Minh Chính về tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong việc cung ứng cát cho dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau thuộc dự án đường cao tốc Bắc Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025.
Theo Bộ Giao thông vận tải dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau được khởi công từ ngày 1-1-2023. Mục tiêu được Bộ đề ra là hoàn thành sản lượng khoảng 35% giá trị hợp đồng trong năm 2023.
Đến nay, các nhà thầu đã huy động 440 máy móc, thiết bị cùng 1.072 nhân sự, tổ chức 140 mũi thi công.
Tuy nhiên, sau hơn 11 tháng thi công sản lượng dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau chỉ đạt 15% giá trị hợp đồng. Nguyên nhân dự án thi công chậm chủ yếu do thiếu nguồn cát đắp nền đường.
Các nhà thầu chỉ có thể triển khai thi công đường công vụ, các cầu, đúc cấu kiện bê tông và một số hạng mục phụ trợ.
Để tháo gỡ khó khăn về nguồn cát đắp, từ tháng 4-2023, Thủ tướng đã chỉ đạo UBND các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long ưu tiên bố trí ngay nguồn cát đắp cho dự án với số lượng cụ thể.
Đến nay, tỉnh An Giang đã xác định được 7,3 triệu m3, tỉnh Đồng Tháp được 7,2 triệu m3, tỉnh Vĩnh Long được 2,86 triệu m3 (còn thiếu 2,14 triệu m3). Tuy nhiên, phần lớn các mỏ cát đã bố trí đang trong quá trình hoàn thiện thủ tục khai thác nên tổng khối lượng cát đã đưa về công trường mới đạt 1,071 triệu m3.
Theo Bộ Giao thông vận tải hiện nay sản lượng khai thác và cung ứng cát cho dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau mới chỉ đạt khoảng 22.000 m3/ngày, chưa đáp ứng nhu cầu cát để hoàn thành dự án khoảng 86.000 m3/ngày cũng như không đáp ứng được chỉ tiêu 9,1 triệu m3 cát trong năm 2023.
Bộ tính toán, đến khi các địa phương hoàn thành thủ tục để đưa toàn bộ các mỏ cát vào khai thác mới có thể nâng công suất khai thác đạt 66.000 m3/ngày.
Riêng các mỏ có trữ lượng từ 1 triệu m3 trở lên, nếu công suất khai thác khoảng 4.000 m3/ngày thì đến hết tháng 6-2024 cũng không khai thác hết trữ lượng mỏ nên vẫn thiếu hụt nguồn cát.
Theo tính toán của tư vấn, để bảo đảm tiến độ hoàn thành dự án vào cuối năm 2025 theo đúng chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng, cần phải hoàn thành toàn bộ khối lượng đắp cát 18,5 triệu m3 trước ngày 30-6-2024 để chuyển sang giai đoạn chờ lún (thời gian chờ lún thường từ 12-15 tháng).
Như vậy, ngoài việc xác định đủ nguồn cung ứng cần phải đẩy nhanh thủ tục để khai thác toàn bộ các mỏ cũng như xem xét nâng công suất khai thác các mỏ có trữ lượng lớn mới đáp ứng yêu cầu.
Để đảm bảo tiến độ hoàn thành dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau vào cuối năm 2025, Bộ Giao thông vận tải kiến nghị Thủ tướng có công điện chỉ đạo các bộ, ngành, các địa phương triển khai các nội dung:
Chủ tịch UBND các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long quyết liệt, khẩn trương chỉ đạo các sở, ngành triển khai đồng thời các thủ tục, rút ngắn thời gian thực hiện giữa các bước để các nhà thầu tổ chức khai thác cát chậm nhất vào cuối tháng 12-2023 đối với 9 mỏ mở mới.
Rà soát, để có phương án nâng công suất khai thác các mỏ, đảm bảo hoàn thành việc cung ứng toàn bộ khối lượng cát đã được Thủ tướng giao (An Giang 7 triệu m3, Đồng Tháp 7 triệu m3, Vĩnh Long 5 triệu m3) trước ngày 30-6-2024.
Trường hợp không đủ điều kiện nâng công suất tại các mỏ, cần bổ sung thêm các mỏ mới hoặc từ các mỏ đang khai thác nhằm đáp ứng tiến độ triển khai dự án.
UBND tỉnh Vĩnh Long xác định đủ nguồn cung cho khối lượng khoảng 2,14 triệu m3 còn thiếu và hoàn thành thủ tục để khai thác trong tháng 2-2024.
Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp chặt chẽ với Bộ Giao thông vận tải và UBND các tỉnh để kịp thời hướng dẫn thủ tục cấp mỏ, nâng công suất mỏ cũng như bổ sung thêm các mỏ phục vụ dự án, bảo đảm tiến độ yêu cầu.
Chính phủ đã yêu cầu Vĩnh Long cùng An Giang, Đồng Tháp giao mỏ cát phục vụ cao tốc. Nhưng đến nay Vĩnh Long vẫn ‘giậm chân tại chỗ’. Vì sao?