Một tháng trước Noel , doanh nghiệp bán lẻ các nước châu Âu đều cố dự đoán xu hướng mua sắm cuối năm nay. Các cuộc thăm dò ý định chi tiêu trong dịp lễ cuối năm không chỉ dự đoán xu hướng tiêu dùng, mà còn cho thấy tâm trạng của người dân ở mỗi nước châu Âu.

Ở Pháp, người Pháp đã quá chán nản vì đại dịch, dịp cuối năm lại muốn tiêu sầu bằng cách chi tiêu nhiều hơn. Theo tờ Người Paris thì trong bình mỗi gia đình Pháp năm nay dự định chi 603 Euro cho quà tặng và bữa ăn Giáng sinh , tức là nhiều hơn 54 Euro so với Giáng sinh năm ngoái. Theo bài báo thì "trong đợt phong tỏa thứ nhất, vì mọi người không thể đi ăn hàng, đi xem phim… nên nhiều tỷ Euro lẽ ra được chi tiêu đã tích lại trong tài khoản các gia đình". Thế rồi lại đến đợt phong tỏa thứ hai. "Một phần số tiền không tiêu đến trong tháng này sẽ được chi cho mua sắm Noel".

Người Tây Ban Nha cũng quá chán nản vì đại dịch, nhưng còn thêm lo lắng nữa, cho nên không có ý định chi tiêu nhiều cho lễ Giáng sinh. Tờ La Voz de Galicia ra tại Tây Ban Nha trích kết quả một cuộc thăm dò, "40% số người được hỏi nói là không có tiền cho Noel hoặc có nhưng muốn giữ lại phòng khi có biến". Bài báo viết rằng "Bất ổn do khủng hoảng kinh tế làm giảm tiêu dùng", nhiều người Tây Ban Nha thấy "cần phải tiết kiệm vì không biết sẽ bị sa thải hay giảm lương trong tương lai gần" hay không.

Đó là tâm trạng chung tại các nước Nam Âu và Đông Âu, theo các cuộc thăm dò. Nhật báo kinh tế Bồ Đào Nha Jornal de Notícias thậm chí còn viết là "Chi tiêu cho dịp lễ tết cuối năm nay giảm hẳn một nửa" đối với đa số người Bồ Đào Nha được hỏi. Bài báo viết: "Năm ngoái, mỗi người chi trung bình 122 euro cho bữa tối Giáng sinh, năm nay sẽ chỉ còn là 87 Euro" mà thôi. "Năm ngoái, cứ 10 người được hỏi thì chỉ có 5 là ăn bữa đêm giao thừa tại nhà, nhưng năm nay hỏi 10 người thì 8 người nói là chắc chắn sẽ ở nhà" không đi đâu gặp ai cả.

Tại Ba Lan, tờ Super Express cho biết, theo thăm dò thì năm nay người Ba Lan chỉ dự định chi có 700 zloty so với 1.700 zloty Giáng sinh năm ngoái. Có hai lý do, theo tờ báo Ba Lan. "Mọi người lo sợ không rõ dịch bệnh sẽ diễn biến ra sao, ảnh hưởng thế nào tới thị trường lao động và nền kinh tế. Bất ổn làm mọi người không dám tiêu nhiều". "Ngoài ra thì những hạn chế tiếp xúc phòng dịch cũng làm cho việc gặp gỡ, ăn uống tưng bừng bên bàn ăn đêm Giáng sinh trở thành bất khả", cũng làm cho chi tiêu không được như năm trước.

Lê Hồng Quang