Trước đó, vào năm 2017, các Bộ trưởng kinh tế ASEAN đã đặt mục tiêu kép giảm 10% phí giao dịch thương mại đến năm 2020, tăng gấp đôi giao dịch nội khối ASEAN từ năm 2017 đến năm 2025. Do vậy, để đạt được mục tiêu này, ACTS đã được phát triển, hỗ trợ các doanh nghiệp gửi các tờ khai quá cảnh điện tử trực tiếp đến các cơ quan hải quan ASEAN, đồng thời theo dõi việc vận chuyển  hàng hóa từ giai đoạn chất hàng tại cảng đi đến khi giao hàng tại cảng đến.

Tổng thư ký ASEAN, ông Dato Lim Jock Hoi khẳng định, việc triển khai Hệ thống quá cảnh ASEAN đóng vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa thông suốt trong khu vực. Theo đó, Tổng thư ký ASEAN bày tỏ niềm tin rằng đây là công cụ tuyệt vời giúp tăng cường mạng lưới thương mại và sản xuất của ASEAN, cũng như xây dựng một thị trường thống nhất hơn đối với doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Ông Dato Lim Jock Hoi cho biết: "ACTS sẽ hỗ trợ khôi phục kinh tế giai đoạn hậu đại dịch Covid-19 để tăng cường quá trình vận chuyển vật tư y tế, vaccine và các thiết bị bảo hộ cá nhân trong các quốc gia thành viên".

Với ACTS, khu vực tư nhân có thể chỉ cần lập một tờ khai quá cảnh Hải quan, bao gồm vận chuyển hàng hóa giữa các quốc gia trong khối ASEAN mà không cần khai báo Hải quan nhiều lần hoặc thay đổi phương tiện tại mỗi cửa khẩu. Ngoài ra, các thương nhân có uy tín cũng được phép bố trí hàng hóa tại các cơ sở của mình ở quốc gia đi và giao hàng hóa đến chính cơ sở của họ ở quốc gia đến.

Thêm vào đó, thông quan Hải quan nhanh hơn tại biên giới sẽ giúp đẩy nhanh quá trình vận chuyển, giảm lãng phí thời gian và chi phí vận chuyển hàng hóa thương mại trong khu vực, bảo đảm lợi ích cho các nhà sản xuất và người tiêu dùng trong toàn khu vực khối ASEAN.

ACTS được Đội ngũ Quản lý Trung tâm ACTS (trụ sở tại Ban thư ký ASEAN, Indonesia) quản lý, đồng thời nhận hỗ trợ từ Chương trình ARISE Plus (tài trợ bởi EU). Tổng Giám đốc Hợp tác và Phát triển Quốc tế tại Ủy ban châu Âu, ông Koean Doens nhận định, "ACTS là thành tựu đáng ghi nhận, chứng minh cho mối quan hệ đối tác mạnh mẽ, năng động và lâu dài giữa các thành viên ASEAN và Liên minh châu Âu".

Ngày 2/11, hệ thống ACTS bắt đầu đi vào hoạt động tại 6 quốc gia: Việt Nam, Campuchia, Lào, Malaysia, Singapore và Thái Lan. Đến năm 2021, hệ thống sẽ được triển khai tại Myanmar, và có khả năng mở rộng sang Brunei, Indonesia và Philippine tùy vào nhu cầu kinh doanh.

Hiện tại, hệ thống chỉ hỗ trợ vận tải đường bộ. Trong tương lai, dự kiến ACTS sẽ hỗ trợ vận tải đa phương bao gồm: đường sắt, đường thủy nội địa, kết nối với các phương thức vận tải đường biển và đường hàng không thông qua khai báo thông tin trước đi đến.

Hà Trần