Vaccine Covid-19 sẽ được phân phối ra sao?

Khánh Lan

(TBKTSG Online) – Các nhà phân tích ở Ngân hàng Goldman Sachs dự báo đến mùa thu năm 2021, có hơn 70% dân số ở các nước phát triển được tiêm vaccine Covid-19. Tuy nhiên, nhiều người dân ở các nước có thu nhập thấp có lẽ phải đợi đến năm 2023 hoặc 2024 mới được tiêm vaccine, theo đánh giá của Trung tâm Sáng tạo sức khỏe toàn cầu Duke ở Durham, bang Bắc Carolina, Mỹ.

Vào năm sau, phần lớn nguồn cung vaccine Covid-19 có sẵn trên thế giới sẽ dành cho các nước giàu. Ảnh: USA Today

Hiện nay, đã có ba vaccine của Pfizer- BioNTech, hãng công nghệ sinh học Moderna và hãng dược AstraZeneca vượt qua cuộc thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 với hiệu quả cao. Pfizer cho biết có thể sản xuất lượng vaccine Covid-19 đủ để tiêm chủng cho 25 triệu người trong năm nay và con số này của Moderna và AstraZeneca lần lượt là 10 triệu và hơn 100 triệu người.

Khi nào vaccine được triển khai tiêm chủng ở Mỹ?

Bộ Quốc phòng Mỹ và Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) sẽ quản lý hoạt động phân phối vaccine Covid-19 ở Mỹ và khoảng 20 triệu người Mỹ có thể được tiêm chủng vào cuối năm nay. Cục Quản lý Thực phầm và dược phẩm Mỹ (FDA)  sẽ họp vào ngày 10-12 tới để ra quyết định có nên cấp phép sử dụng khẩn cấp cho vaccine Covid-19 của Pfizer/BioNTech hay không.

CDC cho biết sau khi các vaccine Covid-19 được FDA cấp phép, 21 triệu nhân viên y tế và 3 triệu người già ở các viện dưỡng lão sẽ là những người nhận được những mũi tiêm đầu tiên. Lực lượng nhân viên thiết yếu ở Mỹ, gồm 87 triệu người làm các công việc quan trọng và không thể làm việc tại nhà, có thể là nhóm tiếp theo được tiêm vaccine Covid-19.

Những người này bao gồm lính cứu hỏa, cảnh sát, nhân viên trường học, người lao động làm việc trong lĩnh vực vận tải, nông nghiệp, sản xuất thực phẩm,  dịch vụ thực phẩm.

Khoảng 100 triệu người trưởng thành có các bệnh lý rủi ro cao và 53 triệu người trên 65 tuổi, cũng được xem là nhóm có thể lâm bệnh nặng nếu nhiễm virus SARS-CoV-2. Họ sẽ nhóm được ưu tiên tiêm vaccine Covid-19 tiếp theo.

Giới chức y tế Mỹ cho biết bắt đầu từ tháng 4-2021, vaccine Covid-19 sẽ được cung cấp cho hầu hết người dân Mỹ ở các nhà thuốc, phòng khám và văn phòng bác sĩ để những người có nhu cầu có thể tiêm muộn nhất là vào cuối tháng 6.

Đến mùa thu 2021, 70% dân số ở các nước giàu được tiêm vaccine

Sau khi được cơ quan quản lý cấp phép sử dụng khẩn cấp hôm 2-12, vaccine Covid-19 của hãng dược Pfizer và hãng công nghệ sinh học BioNTech dự kiến sẽ được triển khai tiêm chủng sớm nhất là vào tuần sau tại Anh. Anh đã đặt mua 40 triệu liều vaccine của Pfizer-BioNTech, đủ để sử dụng cho 1/3 dân số của nước này.

Người già ở các viện dưỡng lão và nhân viên ở đây sẽ được ưu tiên tiêm vaccine sớm nhất, tiếp đó là nhóm người già trên 80 tuổi và nhân viên y tế ở tuyến đầu trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19.

Cơ quan Quản lý Dược phẩm châu Âu (EMA) cho biết có thể cấp phép lưu hành có điều kiện cho vaccine Covid-19 của Pfizer-BioNTech vào ngày 29-12 tới và quyết định này cũng sẽ được đưa ra cho vaccine Covid-19 của Moderna vào ngày 12-1-2021.

Hầu hết các nước châu Âu cho biết sẽ ưu tiên tiêm vaccine sớm cho người già, những người dễ bị tổn thương và nhân viên tuyến đầu trong cuộc chiến chống dịch.

Phần lớn vaccine Covid-19 của AstraZeneca được sản xuất trong năm nay  sẽ phục vụ cho nhu cầu của nước Anh. Giới chức y tế Anh cho biết nếu được cấp phép sớm, vaccine của AstraZeneca có thể triển khai tiêm chủng cho người dân trong tháng 12 này.

Các nước châu Âu khác cho biết họ mua vaccine Covid-19 thông qua chương trình thu mua chung của Ủy ban châu Âu (EC). Cho đến nay, EC đã ký kết các thỏa thuận mua sáu loại vaccine Covid-19, tổng cộng gần 2 tỉ liều. Thời gian giao các vaccine này khác nhau và hầu hết các nước EU vẫn đang soạn thảo các kế hoạch phân phối và tiêm chủng.

Ý dự kiến nhận được các lô vaccine đầu tiên của Pfizer-BioNTech và AstraZeneca vào đầu năm sau. Tây Ban Nha lên kế hoạch tiêm vaccine Covid-19 cho người dân vào tháng 1-2021. Bulgaria cho hay sẽ nhận được lô vaccine Covid-19 đầu tiên vào khoảng tháng 3 hoặc tháng 4.  Đức lên kế hoạch tiêm chủng cho người dân vào đầu năm 2021 và các trung tâm tiêm chủng sẽ được đặt tại các khu triển lãm, nhà ga hành khách ở sân bay và các tụ điểm hòa nhạc. Ngoài ra, giới chức trách sẽ điều các đội ngũ di động đến các viện dưỡng lão để tiêm vaccine Covid-19 cho người già.

Dự vào các số liệu ước tính nguồn cung và nhu cầu, hai nhà kinh tế Daan Struyven và Sid Bhushan của Ngân hàng Goldman Sachs dự báo đến tháng 3, có 50% dân số Anh được tiêm vaccine Covid-19. Và đến tháng 5, EU, Nhật Bản và Úc sẽ đạt được tỷ lệ tiêm chủng vaccine này. Họ dự báo đến mùa thu 2021, hơn 70% dân số ở các nước phát triển được tiêm vaccine Covid-19.

Các nước đang phát triển trong chờ vào chương trình COVAX

COVAX, chương trình phân phối vaccine toàn cầu do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Liên minh toàn cầu về vaccine (GAVI) phát động nhằm quyên góp tiền từ các nước giàu và các tổ chức phi lợi nhuận để mua và phân phối vaccine Covid-19 cho các nước đang phát triển, đã huy động được 2 tỉ đô la Mỹ.

Mục tiêu đầu tiên của chương trình là tiêm vaccine Covid-19 cho 3% dân số ở những nước nghèo và cuối cùng, con số này sẽ được nâng lên mức 20%. Cho đến nay, COVAX chỉ mới ký các thỏa thuận đặt mua 700 triệu liều vaccine Covid-19 dù chương trình này muốn cung cấp 2 tỉ liều vaccine cho các nước nghèo vào cuối năm 2021.

Theo dự kiến, nhưng không chắc chắn, các nước đang phát triển và nghèo ở châu Phi và Nam Á như Ấn Độ sẽ nhận được vaccine Covid-19 miễn phí hoặc với chi phí thấp từ COVAX trong năm 2021. Những nước đang phát triển khác có mức thu nhập cao hơn, chẳng hạn các nước Mỹ Latin, có thể mua vaccine Covid-19 thông qua COVAX. Nhiều nước đang phát triển cũng đã chủ động ký kết các hợp đồng mua vaccine Covid-19 trực tiếp từ các hãng dược.

Theo Reuters, CNBC, Nature