Người đàn ông 30 tuổi được cho là đã tái định hình thói quen chi tiêu của hàng triệu người trẻ, giúp anh trở thành tỷ phú tự thân trẻ tuổi nhất của Australia. Đại dịch Covid-19 khiến hoạt động kinh doanh của Molnar tốt hơn bao giờ hết. Cùng với đó, cổ phiếu tăng phi mã đưa tài sản của chàng trai trẻ vào nhóm tinh hoa của thế giới. "Bạn không thể hiểu điều gì đang thực sự xảy ra bởi nhiều điều ấp đến quá nhanh", Molnar chia sẻ.
Molnar là đồng sáng lập kiêm giám đốc điều hành của Afterpay, một nền tảng "mua ngay, trả sau", cho phép người dùng giảm bớt các chi phí mua hàng, sử dụng hình thức trả góp không lãi suất. Năm nay, công ty khởi nghiệp 6 tuổi này đã trở thành một trong những cổ phiếu nóng nhất trên thị trường chứng khoán Australia với mức tăng 1.300% cùng lượng người dùng gấp đôi lên 11,2 triệu trong bối cảnh đại dịch Covid-19 hoành hành, thúc đẩy thói quen chi tiêu mới.
Tuy nhiên, khi Molnar bắt đầu mô hình kinh doanh của mình 6 năm trước với người hàng xóm Anthony Eisen, chuyên viên đầu tư hơn mình 18 tuổi, nó bắt đầu từ một cuộc khủng hoảng khác. "Xu hướng này có từ trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 và đang lớn dần lên", Molnar chia sẻ.
Khi đó, Molnar là một cậu sinh viên thương mại tại Đại học Sydney. Anh nhận thấy thói quen tiêu dùng của giới trẻ đang thay đổi. Những người trẻ tuổi đó trở nên hoài nghi về các sản phẩm tài chính truyền thống, chẳng hạn như thẻ tín dụng, có thể dẫn đến các khoản nợ tăng lên.
"Trở thành người trưởng thành trong khoảng thời gian đó là một điều thú vị. Bạn thấy cha mẹ hay bạn bè của cha mẹ mình mất việc làm. Về cơ bản, cả một thế hệ bị ảnh hưởng. Tôi thích tiêu tiền của chính mình hơn. Tôi không thích thú với thẻ tín dụng", Molnar nói.
Từ đó, Molnar suy nghĩ làm sao có thể thay đổi hiện thực mà cả xã hội đang chấp nhận. Cùng với người hàng xóm, họ đưa ra một giải pháp thay thế mới, thân thiện hơn với thế hệ trẻ trong việc trả chậm chứ không phải trả nợ.
Theo mô hình "mua ngay, trả sau" này, người mua hàng tới 1.115 USD có thể chia chi phí ra thành 4 đợt trả góp khác nhau. Trong khi đó, những nhà bán lẻ tham gia sẽ trả một khoản phí hoa hồng nhỏ, khoảng 4-6%/mỗi đơn hàng. Nếu người dùng không thể hoàn trả đúng hạn, họ sẽ bị ngừng cung cấp dịch vụ này cho tới khi tất toán nợ kèm theo các khoản phí phạt.
Trong cái gọi là không gian tài chính truyền thống, chi phí của công ty tài chính phần lớn tới từ khách hàng chứ không phải các nhà bán hàng. Molnar và cộng sự muốn thay đổi điều đã ăn sâu vào tâm trí nhiều thế hệ này.
Sau khi ra mắt năm 2014, hoạt động kinh doanh của công ty tăng trưởng nhanh chóng. Người tiêu dùng eo hẹp về kinh tế thích mô hình trả góp này. Trong khi đó, các nhà bán lẻ, những người muốn tăng doanh số bán hàng, sẵn sàng trả một khoản phí nhỏ để có thể sử dụng dịch vụ từ nền tảng này.
Trong vòng 2 năm, Afterpay huy động được gần 18 triệu USD trên sàn giao dịch chứng khoán Australia trong đợt IPO vượt quá kỳ vọng doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc phát triển trên quy mô rộng khắp sau một dòng thông điệp của ngôi sao Kim Kardashian, người sử dụng dịch vụ của Afterpay sau khi nó ra mắt tại Mỹ năm 2018.
Thẻ tín dụng thất sủng, thẻ ghi nợ gia tăng trong đại dịch.
Thương hiệu mỹ phẩm của chị gái Kim, cô Kylie Skin, hiện là một trong hàng nghìn nhà bán lẻ hợp tác với Afterpay. Thậm chí, cả thương hiệu thể thao đình đám, bao gồm cả Adidas, cũng đã tham gia vào nền tảng này khi thói quen tiêu dùng của thế hệ trẻ thay đổi.
Khi nhiều quốc gia tiến hành phong tỏa vì đại dịch Covid-19, các giao dịch trên thẻ visa đã giảm hơn 30% so với đầu năm 2019 ở đầu năm 2020. Các giao dịch bằng thẻ ghi nợ cũng sụt giảm trong cùng thời kỳ nhưng nhanh chóng phục hồi vào tháng 5, thời điểm người tiêu dùng bắt đầu được nới lỏng giãn cách.
"Nếu bạn nhìn vào những gì đang diễn ra trong đại dịch này, nó tương tự như những gì mọi người đã thấy trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Có sự chuyển dịch rõ rệt từ thẻ tín dụng sang thẻ ghi nợ. Điều đó cũng thúc đẩy tăng trưởng của Afterpay", Molnar nói.
Tiềm năng to lớn đã khiến cổ phiếu công ty tăng vọt. Sau khi giảm xuống 8 đô la Australia/cổ phiếu vào tháng 3/2020, nó đã nhanh chóng tăng 1.300% lên 105 USD/cổ phiếu vào tháng 11/2020. Gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc Tencent đã trả hơn 200 triệu USD cho 5% cổ phần công ty này vào tháng 5 vừa qua.
Cú tăng mạnh mẽ này khiến Afterpay trở thành cổng phiếu nóng nhất ở Australia, đưa cả Molnar và Eisen trở thành tỷ phú USD khi mỗi người nắm giữ 7% cổ phần công ty. Tuy nhiên, họ chia sẻ một quy tắc từ ban đầu là không nhìn vào giá cổ phiếu trong vận hành doanh nghiệp.
"Ngay từ đầu, chúng tôi đã đồng thuận không xem giá cổ phiếu. Cổ phiếu thì luôn lên và xuống và tôi nghĩa nó không đánh giá doanh nghiệp của chúng tôi tốt lên hay tệ đi trong khoảng thời gian đó", Molnar nói.
Tuy nhiên, hoạt động kinh doanh của Afterpay cũng không hoàn toàn được đón nhận. Các nhà phê bình cho rằng công ty khuyến khích tiêu dùng quá mức và không bền vững. Việc cho phép người dùng mua ngay, trả sau, mở một múc độ nào đó, sẽ khiến người dùng phải ý thức và thận trong về chi tiêu của họ. Dẫu vậy, nó cũng đặt những người dễ bị tổn thương vào trạng thái chi tiêu quá mức hơn những gì họ thực sự có.
Trong khi đó, khoản phí mà các nhà bán hàng phải trả cho Afterpay cũng có thể tạo ra sự bất cân bằng. Những doanh nghiệp lớn có thể dễ dàng trả phí nhưng nó lại là bài toán khó với doanh nghiệp nhỏ. Điều này tạo ra sự cạnh tranh không công bằng và nó hầu như chưa được luật pháp điều chỉnh vì quá mới.
Tham khảo: CNBC