Cuộc đua giành quyền ưu tiên tiêm vaccin tại Mỹ

Lạc Diệp

(TBKTSG) - Tại Mỹ, những liều vaccin đầu tiên đã bắt đầu được tiêm cho người dân, nhằm ngăn ngừa đại dịch Covid-19. Trong bối cảnh đó, các công ty, ngành kinh tế lớn đang tham gia vào một cuộc chạy đua quyết liệt, nhằm đảm bảo cho người lao động của họ có thể giành được quyền ưu tiên tiếp cận vaccin trong thời gian sớm nhất.

Vận động hành lang để giành quyền ưu tiên tiêm vaccin

Những ngày qua, ông Mark Lauritsen - một cựu nhân viên nhà máy chế biến thịt đã tích cực tham gia vận động hành lang để đảm bảo quyền ưu tiên tiếp cận vaccin Covid-19 cho khoảng 250 nghìn công nhân trong lĩnh vực chế biến thực phẩm và đóng gói thịt,

Vị đại diện của nghiệp đoàn United Food and Commercial Workers cho biết trong khi nhiều bang tại Mỹ đã đưa lao động thuộc ngành này vào danh sách ưu tiên, một số bang khác vẫn chưa đưa ra quyết định. “Nghiệp đoàn của chúng tôi có các thành viên ở mọi tiểu bang, vì vậy, chúng tôi sẽ phải thảo luận với chính quyền tất cả các bang để đảm bảo vị trí của người lao động trong danh sách ưu tiên... Tất cả đều muốn có một vị trí tốt”, ông Lauritsen cho biết.

Trước đó, các giám đốc điều hành của các công ty thực phẩm lớn như Cargill, Smithfield Foods và Perdue Farms cũng lên tiếng kêu gọi việc ưu tiên tiêm vaccin cho người lao động trong lĩnh vực này. Các doanh nghiệp lập luận rằng, điều đó có thể giúp bảo vệ nguồn cung cấp thực phẩm tại Mỹ, trong bối cảnh dịch bệnh bùng phát tại các cơ sở chế biến thịt đã khiến một số người lao động tử vong và buộc nhiều nhà máy phải đóng cửa tạm thời.

Một số chuỗi cửa hàng bán lẻ và công ty cung cấp thịt, bao gồm cả Smithfield, đang nhấn mạnh vai trò của mình trong việc cung cấp thực phẩm tới người Mỹ trong suốt thời gian diễn ra đại dịch. Các doanh nghiệp thậm chí đã tự nguyện chuẩn bị kho lạnh, nhân viên y tế tại chỗ và các địa điểm tại nhà máy để phục vụ công tác tiêm chủng. Trong bức thư gửi tới các thống đốc tiểu bang, ông Randy Day - Giám đốc điều hành của Perdue đã đề nghị hỗ trợ các chiến dịch tuyên truyền đa ngôn ngữ về việc tiêm chủng.

Những nỗ lực này đã mang lại những kết quả nhất định. Hồi tuần trước tại Kansas - một trong những bang sản xuất thịt bò hàng đầu của nước Mỹ, Thống đốc Laura Kelly cho biết, công nhân làm việc tại các nhà máy thịt sẽ là những người đầu tiên được tiêm vaccin, chỉ sau các nhân viên y tế và người già tại các viện dưỡng lão.

Cuộc chạy đua của các ngành kinh tế

Tuy nhiên, không chỉ ngành chế biến thực phẩm, theo Reuters, nhiều ngành kinh tế lớn khác tại Mỹ cũng đang tham gia vào cuộc chạy đua quyết liệt này. Từ hãng gọi xe Uber, nhà cung cấp dịch vụ giao đồ ăn DoorDash cho tới các tổ chức đại diện cho tài xế xe tải, giáo viên, nhân viên bán lẻ và nhiều lĩnh vực kinh doanh khác, tất cả đều cố gắng vận động hành lang đảm bảo để nhân viên của họ có thể sớm tiếp cận vaccin Covid-19. Theo các doanh nghiệp, điều này sẽ là chìa khóa quan trọng để mở cửa các bộ phận của nền kinh tế một cách an toàn, giảm thiểu rủi ro lây bệnh tại các nhà máy, công xưởng và nhà kho - nơi tập trung rất đông người lao động.

Trong lá thư kêu gọi quyền ưu tiên vaccin cho nhân viên giao hàng của mình, DoorDash cho biết, công ty có thể giúp giới chức y tế Mỹ phổ biến rộng rãi thông tin về vaccin thông qua nền tảng của hãng.

Các doanh nghiệp và nghiệp đoàn ngành hàng không cũng không chịu thua kém khi gửi thư cho Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) Robert Redfield, kêu gọi dành quyền ưu tiên tiếp cận vaccin cho nhân viên của mình, đồng thời nêu bật vai trò của vận tải hàng không đối với việc phân phối vaccin.

Ông Ed Bastian - Giám đốc điều hành của Delta Airlines cho biết, nhiều nhân viên của ông sẽ nằm trong số những người được tiêm vaccin sớm nhất, bởi họ là những người tiếp xúc tuyến đầu với người dân. “Điều này sẽ giúp chúng tôi chăm sóc và bảo vệ họ”. Tuy nhiên, phát ngôn viên của Delta Airlines đã từ chối bình luận về việc các tiểu bang đã chấp nhận yêu cầu của hãng hay chưa.

Nhóm đại diện cho các nhà sản xuất hàng tiêu dùng, bao gồm Procter & Gamble, Coca Cola đã gửi thư tới gần 50 tiểu bang và cả các quan chức liên bang, nhằm kêu gọi quyền ưu tiên tiếp cận vaccin cho 1,2 triệu lao động của mình.

Bài toán khó cho các tiểu bang

Tuy nhiên, việc xác định nhóm lao động thiết yếu để dành quyền ưu tiên tiếp cận vaccin lại là chuyện không hề đơn giản.

Theo ước tính của Viện Chính sách kinh tế Mỹ, hơn 55 triệu người lao động trên khắp nước Mỹ đủ tiêu chuẩn được coi là lao động thiết yếu, bao gồm cả các nhân viên y tế. Một phân tích khác của United Way of the National Capital Area đưa ra con số là hơn 74 triệu người - tương đương khoảng 45% lực lượng lao động của toàn nước Mỹ. Còn theo các chuyên gia nghiên cứu tại Cục Nghiên cứu Kinh tế quốc gia, danh sách lao động thiết yếu của Bộ An ninh nội địa Mỹ bao gồm 25 ngành kinh tế chính, chiếm gần 70% tổng số lao động của toàn nước Mỹ.

Trong khi đó, lượng vaccin có thể được phân phối ban đầu vẫn còn khá hạn chế. Theo giới chức Mỹ, số vaccin có thể được cung cấp trong tháng 12 này mới chỉ là khoảng 40 triệu liều, và phải chờ đến hết quí 1 năm sau, số người được tiêm vaccin Covid-19 mới đạt đến con số 100 triệu.

Cho đến nay, Ủy ban Tư vấn về thực hành tiêm chủng (ACIP) - một hội đồng độc lập gồm các chuyên gia y tế, có trách nhiệm đề xuất các hướng dẫn phân phối vaccin cho Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) mới chỉ khuyến cáo ưu tiên tiêm vaccin cho các nhân viên y tế và người già tại các viện dưỡng lão.

Và với việc Chính phủ Mỹ vẫn chưa thể đưa ra các hướng dẫn cụ thể về thứ tự ưu tiên tiêm vaccin Covid-19 cho nhóm đối tượng còn lại, trách nhiệm quyết định đang đổ dồn lên chính quyền các tiểu bang. Thậm chí một số bang còn cân nhắc để các cơ sở y tế cấp thấp hơn tự đưa ra quyết định về nhóm đối tượng ưu tiên tại địa phương.

Theo Reuters, trong khi một số tiểu bang cho biết sẽ chờ đợi thêm những khuyến nghị từ ACIP, các bang khác đã tiến hành thiết lập các ưu tiên về phân phối vaccin của riêng mình.

Tại New York, những người lao động thiết yếu tại tuyến đầu, thường xuyên tiếp xúc với người dân như dược sĩ, nhân viên cửa hàng tạp hóa và nhân viên vận chuyển, dự kiến sẽ được tiêm vaccin trong đợt hai. Trong khi đó, chính quyền bang Georgia cho biết đang thảo luận với đại diện của nhiều ngành kinh tế khác nhau, bao gồm các nhà máy chế biến thịt gia cầm, nhà sản xuất và trung tâm vận chuyển hàng hóa.

Tại bang North Carolina, một trong những kế hoạch phân phối vaccin rất chi tiết với gần 150 trang đã được thiết lập. Trong đó, công nhân đóng gói thịt, hải sản, gia cầm và chế biến thực phẩm, cùng những người làm việc trong lĩnh vực vận chuyển và bán lẻ sẽ được ưu tiên tiêm vaccin trong giai đoạn đầu nếu mắc ít nhất hai bệnh mãn tính - yếu tố có thể khiến họ gặp nhiều rủi ro về sức khỏe.

Ở chiều ngược lại, kế hoạch phân phối của bang Pennsylvania chỉ bao gồm vẻn vẹn 3 trang tài liệu, trong đó nêu rõ “những người đóng góp vào việc duy trì các chức năng xã hội cốt lõi” sẽ được ưu tiên. Còn chính quyền bang Florida cho biết, sẽ áp dụng chế độ ưu tiên đối với tất cả những người thuộc diện lao động thiết yếu trong danh sách của Bộ An ninh nội địa Mỹ.

Nhận định về sự khác biệt quá lớn giữa các tiêu chuẩn ưu tiên tại từng bang của Mỹ, bà Nadina Rosier - Tổng giám đốc tại Health Transformation Alliance, tổ chức tư vấn cho các doanh nghiệp về sức khỏe người lao động cho biết: “Bạn có thể là lao động thiết yếu tại New York nhưng ở Texas thì lại không phải vậy. Tất cả những sự khác biệt này đang góp phần dẫn tới sự hỗn loạn và bối rối mà các doanh nghiệp đang phải đối mặt”.

Hiện giới chức y tế các tiểu bang và giám đốc điều hành các doanh nghiệp đang chờ đợi những hướng dẫn bổ sung từ chính quyền liên bang về việc xác định mức độ ưu tiên tiếp cận vaccin, dự kiến sẽ được ban hành vào cuối tháng này. Sau đó, chính quyền mỗi bang sẽ đệ trình kế hoạch phân phối của mình lên chính phủ liên bang, trước khi đưa vào áp dụng.

Nguồn: Reuters, Wall Street Journal