Năm hết tết đến là thời khắc thích hợp để tống cựu nghinh tân. Rất nhiều nghi thức mang tính biểu trưng, hệ thống và kế thừa được con người thực hiện với niềm tin có kiêng có lành. Một trong những nghi thức quan trọng đó chính là thanh tẩy không gian và con người trước thềm năm mới.

Thanh tẩy hiểu theo nghĩa đơn giản là làm sạch bản thân và không gian sống từ trong ra ngoài. Điều đó có nghĩa là bạn phải gột rửa cả cái được nhìn thấy và cái không nhìn thấy được bằng mắt thường. Thanh tẩy là sự kết hợp giữa hành động thể chất và tâm linh nhằm loại bỏ năng lượng xấu, tạo ra và nâng cao năng lượng tốt.

Nước và lửa: Những cổ mẫu quan trọng

Không phải ngẫu nhiên mà nước được sử dụng trong mọi nghi lễ từ thuở sơ khai. Nước là khởi nguyên của sự sống. Nguyên tố này hiện diện trong tất cả thần thoại cổ sơ với muôn vàn ý niệm và tình huống. Không chỉ giúp duy trì sự sống hay gột rửa sự dơ bẩn, nước còn được cho là có khả năng làm đẹp, chữa bệnh hoặc rửa tội. Chính vì vậy, các nghi thức thanh tẩy trước thềm năm mới luôn có sự hiện diện của nước.

Nhiều người chọn ngâm mình trong nước biển hoặc sông suối vào dịp cuối năm để tận hưởng các khoáng chất tự nhiên, đồng bộ nhịp điệu cơ thể với nhịp điệu của nước. Mỗi dân tộc đều có những nghi thức tắm rửa đặc biệt vào dịp cuối năm. Tùy theo quan niệm và hoàn cảnh sống mà các nghi thức này được diễn ra cầu kỳ hay đơn giản. Bên cạnh đó, việc làm toát mồ hôi cũng được cho là một nghi thức thanh tẩy (đẩy cái độc hại từ bên trong ra ngoài).

Bên cạnh nước, lửa cũng được sử dụng như một phương thức tẩy uế, mang lại tự do và sự giải thoát. Trong sử thi Ramayana, nàng Sita phải trải qua nghi thức giàn thiêu để chứng minh sự trong sạch của mình. Sự thiêu rụi vật chất (thảo mộc, trầm hương, nhang, giấy, đồ đạc…) là con đường nhanh chóng giúp con người gửi gắm những khát vọng thiêng liêng đến vũ trụ.

Các nhà tâm linh học khuyến khích chúng ta nên viết ra giấy danh sách những điều mình muốn bỏ lại trong năm cũ rồi đốt nó đi như một động tác trừ khử. Họ cũng khuyên rằng nếu bạn muốn thay đổi bản thân nhưng lại gặp khó khăn trong việc tìm kiếm và cam kết với một mục tiêu thì hãy viết ra điều khó khăn đó và nhờ lửa giải phóng chúng.

Thiền định: Phương pháp làm đầy năng lượng tích cực

Trong Phật giáo Thiền tông, các hành giả được khuyến khích trau dồi “shoshin” - tức khai tâm. Bạn hãy cho mình cơ hội khởi động lại tâm trí, thoát khỏi những liên tưởng và khuôn mẫu cũ, tựa một đứa bé quan sát thế giới bằng những ý niệm thơ ngây, không sợ hãi. Sự tập trung vào hơi thở cho hành trình khai tâm rất quan trọng. Mỗi hơi thở của chúng ta thực sự giống như sự khởi đầu của một chu kỳ mới. Không có hơi thở nào giống hơi thở nào. Hơi thở cũ qua đi, hơi thở mới tiếp đến.

Để thiền định trước thềm năm mới, bạn có thể tìm một nơi yên tĩnh, ngồi thả lỏng cơ thể và thư giãn. Nến thơm, nhạc nhẹ không lời là các công cụ bổ trợ đắc lực. Các nhà huyền học cho rằng việc đặt một vật dụng bằng pha lê gần bạn sẽ tăng cường năng lượng chữa lành. Thiền định không hẳn là một nghi thức trang nghiêm, mà chỉ đơn giản là cơ hội để bạn mở ra từng vùng ký ức, suy ngẫm về những điều quan trọng trong cuộc đời mình, thay đổi góc nhìn của bạn và giúp bạn thoát khỏi cảm giác sợ hãi hoặc lo lắng.

Thảo mộc và hương liệu: Ướp mùi cho tâm trí

Không phải tự nhiên mà người ta quan niệm nhà cửa phải có hoa tươi vào năm mới. Mang hoa trái, cây cối có ý nghĩa tôn quý vào nhà là một cách thức đánh dấu điềm tốt và nguyện cầu phúc lành, phát triển.

Từ xa xưa, con người đã nhận thức rất rõ sự kết nối của mùi hương và tâm trí. Trong Truyện Kiều, Nguyễn Du nhiều lần nhắc đến hương: “Hương gây mùi nhớ, trà khan giọng tình”, “Đốt lò hương ấy, so tơ phím này”, “Hương thừa dường vẫn ra vào đâu đây”, “Ở trong dường có hương bay ít nhiều”... Mùi hương tác động đến cách chúng ta trải nghiệm không gian của mình. Nó có thể kích hoạt các thụ thể trong não người, tạo ra sự trầm tĩnh hoặc phấn khích. Khi sắp xếp không gian của mình thông qua mùi hương, chúng ta có thể điều chỉnh các giác quan của mình, thậm chí là toàn bộ cơ thể. Các dân tộc trên thế giới thường sử dụng quế, hương thảo, xạ hương, các loại hoa lá khô… để tạo ra mùi hương thích hợp cho không gian và cơ thể.

Ở đây, chúng ta cũng có thể thấy rằng sự kết hợp các loại thảo mộc, hương liệu với lửa hoặc nước sẽ tạo ra các công thức thanh tẩy và ý nghĩa khác nhau. Tuy nhiên, trên hết vẫn là niềm mong mỏi bình an, may mắn và tỉnh thức.

Để các nghi thức thanh tẩy phát huy hết tác dụng và hiệu quả, bạn cần lưu ý dọn dẹp, lau rửa nhà cửa, đồ đạc, thanh lý các vật dụng không cần thiết, sửa chữa những gì hư hỏng… Ngoài ra, việc sử dụng âm thanh đúng cách cũng là một cách làm mới bản thân và không gian sống: Chuông gió, tiếng vỗ tay, các bài hát tràn đầy ca từ tích cực và cả nhạc không lời.

Cách ta bước vào năm mới là cách ta sẽ tiếp tục trong suốt cả năm. Vì sao bạn không thử tạo ra những rung cảm tốt đẹp, trong ngần bằng một nghi thức thanh tẩy yêu thích nào đó! Dĩ nhiên một tâm thế bình an, độ lượng và tinh tấn vẫn phải do con người nỗ lực tạo ra, còn nghi thức thanh tẩy chỉ là liệu pháp hỗ trợ.