Tờ báo hàng đầu nước Mỹ ngày 27-1 dẫn 3 nguồn tin mật cho biết ông Trump đã thảo luận với nhóm cố vấn về khả năng áp thuế 60% lên toàn bộ hàng hóa nhập từ Trung Quốc.

Các nhà kinh tế của Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa khẳng định nước đi trên (nếu được triển khai) có thể làm bùng phát thương chiến thế giới, khiến kinh tế Mỹ và toàn cầu gián đoạn nghiêm trọng hơn nhiều so với thời điểm cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung nổ ra trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump.

Trong suốt chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ 2024, ông Trump thường xuyên chỉ trích Trung Quốc về các vấn đề kinh tế, đồng thời cam kết theo đuổi lập trường cứng rắn hơn so với Tổng thống Joe Biden.

Tổng thống Biden duy trì phần lớn thuế quan được cựu Tổng thống Trump áp lên Trung Quốc vào năm 2018. Ông chủ Nhà Trắng cũng đã triển khai thêm một số động thái chống lại kinh tế Trung Quốc, bao gồm những hạn chế mới nhằm vào chất bán dẫn và những thiết bị sản xuất khác.

Tuy nhiên, những gì ông Trump đang cam kết là khắc nghiệt hơn nhiều. Tại Nhà Trắng và xuyên suốt chiến dịch tranh cử, ông nhấn mạnh thuế quan nhằm vào hàng hóa nhập khẩu giúp thúc đẩy ngành công nghiệp nội địa và gia tăng ngân sách quốc gia, bất chấp lập luận của giới chuyên gia kinh tế lưỡng đảng, những người khẳng định thuế quan làm gia tăng chi phí cho người tiêu dùng và các nhà sản xuất Mỹ.

Cựu Tổng thống Trump tuyên bố sẽ mở rộng chiến lược áp thuế quan nếu ông giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử tháng 11. Ông đã nói về việc phát động cái gọi là "thuế quan phổ quát tối thiểu" nhằm vào gần như toàn bộ hàng hóa nhập khẩu, tương đương 3.000 tỉ USD giá trị hàng hóa, tức tăng hơn gấp 9 lần so với thời điểm ông làm tổng thống.

Cựu Tổng thống Trump cũng đã nói về ý tưởng thúc đẩy đạo luật cho phép Mỹ tự động áp thuế "có qua có lại" tương xứng với thuế quan của tất cả các nước áp lên hàng nhập khẩu Mỹ. Điều này gần như chắc chắn sẽ khiến xung đột thương mại leo thang mạnh mẽ.

Tuy nhiên, kế hoạch của ông Trump nhằm vào Trung Quốc mới là bước đi táo bạo nhất – và có thể làm gián đoạn kinh tế nghiêm trọng nhất. Bất chấp sự phản đối từ nhiều nghị sĩ Cộng hòa, ông cam kết tăng thuế lên nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đối tác thương mại lớn thứ ba và chiếm khoảng 11,7% tổng ngoại thương của Mỹ.

Mỹ nhập khẩu khoảng 550 tỉ USD hàng hóa từ Trung Quốc vào năm 2022. Mức thuế trung bình hiện nay đối với những mặt hàng này là khoảng 12%. Trong nhiệm kỳ của mình, ông Trump áp 25% thuế quan lên khoảng 150 tỉ USD hàng hóa Trung Quốc, bên cạnh mức thuế bổ sung 7,5% lên 100 tỉ USD hàng hóa khác trong khi số hàng nhập khẩu còn lại từ Trung Quốc bị đánh thuế ở mức trung bình khoảng 2% hoặc 3%, theo Tổ chức Thuế York.

"Nếu chính quyền ông Trump áp dụng mức thuế cao hơn nhiều đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, công ty Mỹ sẽ mất phần lớn thị phần ở Trung Quốc và nhiều nước thứ ba" – Chủ tịch Adam Posen của Viện Kinh tế Quốc tế Peterson khẳng định.

Cựu Tổng thống Trump và những người ủng hộ ông lập luận thuế quan chủ yếu đóng vai trò là công cụ chiến lược để buộc đối thủ nước ngoài điều chỉnh điều họ khẳng định là "hoạt động thương mại thiếu minh bạch".

"Tôi đã đối đầu với Trung Quốc theo cách mà chưa chính quyền nào làm trong lịch sử. Tôi đã mang về hàng trăm tỉ USD cho Kho bạc của chúng ta. Không một tổng thống nào khác có thể lấy được dù chỉ 10 xu từ Trung Quốc" - ông Trump tuyên bố ở New Hampshire trước khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ ở bang này gần đây.