Từ cơ duyên làm xe gỗ tới những cơ hội chưa từng có
* Cảm ơn anh đã nhận lời phỏng vấn. Chuyến đi Đức vừa qua của anh quả thực rất ấn tượng. Cơ hội đó đã tới với anh như thế nào?
- Anh Trương Văn Đạo: Chuyến đi bắt đầu từ việc tôi làm mô hình mô phỏng theo mẫu Audi concept mang tên Skysphere cho con gái chơi. Video quay lại chiếc xe này trên các nền tảng mạng xã hội được mọi người xem rất nhiều.
Sau đó, đại diện Audi bên Đức đã liên hệ trực tiếp với tôi. Nhưng sau này, việc phản hồi email, làm việc trực tiếp với họ là do vợ tôi đảm nhiệm, bởi ngoại ngữ của tôi còn hạn chế.
Sau vài lần trò chuyện, họ chính thức mời gia đình tôi, bao gồm cả hai vợ chồng và con nhỏ sang chơi, thăm thú trụ sở tại Đức và quan trọng nhất là trò chuyện với người đã tạo ra chiếc Audi Skysphere Concept thực thụ.
Audi đã tài trợ toàn bộ các chi phí bao gồm ăn ở và đi lại. Họ đặt chuyến bay khứ hồi cho chúng tôi ở hạng thương gia của một hãng bay cao cấp. Khi xuống sân bay bên Đức, không có người của hãng đón chúng tôi, mà họ đã chuẩn bị sẵn một chiếc Audi Q4 e-tron và để chúng tôi tự cầm lái trong chuỗi ngày bên đó.
* Nghe đã thấy hành trình hấp dẫn nhưng không hề dễ dàng…
- Chính xác là vậy đó. Khó khăn đầu tiên cũng như lớn nhất là xin thị thực (visa), bởi gia đình tôi chưa đi châu Âu bao giờ. Tôi muốn một bạn quay phim đi cùng, nhưng tỉ lệ trúng visa của bạn ấy cũng không cao nên tôi và vợ rất lo lắng. Đối với vợ chồng tôi, việc có quay phim đi cùng là rất cần thiết.
Nhưng rồi, cuối cùng mọi thứ đã nhẹ nhàng và êm xuôi.
Một điều nữa như tôi đã chia sẻ ở trên, Audi cung cấp một chiếc xe để tôi chủ động di chuyển. Đây là lần đầu cầm lái xe ở châu Âu, nơi có cao tốc chạy không giới hạn tốc độ (Autobahn). Lúc đó, tôi chạy khoảng 150km/h và bị người dân bên đó vượt qua, nhắc đi sang làn phải để nhường cho người khác vượt. Đấy là một trải nghiệm đáng nhớ, có một chút khó khăn nhưng thú vị.
Một khó khăn khác là ngoại ngữ. Do tôi không giỏi ngoại ngữ nên mọi giao tiếp ở trên máy bay lúc nửa đêm, hay đi đường đều phải nhờ tới sự hỗ trợ của vợ tôi rất nhiều.
* Và Audi đã nói gì về chiếc Skysphere Concept bằng gỗ của anh?
- Họ khen và thể hiện sự ái mộ với tác phẩm của tôi. Họ nói rằng gia đình tôi là những người đầu tiên được Audi mời sang trụ sở tại Đức, bởi họ ngưỡng mộ, yêu thích tác phẩm này. Những người chế tạo ra chiếc Audi Skysphere Concept không nghĩ sẽ thấy một chiếc thứ hai lăn bánh đâu đó trên thế giới.
"Tôi luôn cẩn trọng khi mô phỏng lại các thiết kế của các hãng xe lớn"
* Một số hãng xe trên thế giới không muốn ai mô phỏng lại một sản phẩm của họ. Đơn cử như Ferrari, họ có thể kiện. Vậy anh đã gặp trường hợp nào như vậy chưa?
- Tôi chưa gặp trường hợp nào như vậy dù làm rất nhiều mẫu xe bằng gỗ cho tới nay. Sau khi hoàn thiện bất kỳ mẫu xe nào, tôi đều gửi email, hoặc nhắn tin cho các hãng đó và nói rằng: "Tôi cảm ơn các bạn vì đã cho tôi nguồn cảm hứng để tạo ra chiếc xe này".
Hầu hết các hãng đều trả lời rất vui vẻ và ủng hộ, miễn rằng bên tôi không làm vì mục đích thương mại. Chưa kể, như cách tôi làm là kiểu xe gỗ, không phải nhái theo kiểu tỉ lệ 1:1 (xe thật - PV) nên có thể họ cũng không cấm cản.
Gần đây tôi làm việc với Rolls-Royce. Họ bảo rằng nếu tương lai có ý định làm một chiếc xe gỗ giống của họ thì nên gửi email thông báo họ trước một câu.
Ferrari là một hãng xe cẩn thận, thậm chí họ không cho khách hàng của họ độ chế chiếc xe đã mua. Tại Việt Nam, từng có một nhóm bạn trẻ chế tạo lại xe Ferrari và bị hãng liên hệ và không cho làm nữa. Từ đó, tôi rút ra cần cẩn thận hơn và có thể lần sau nếu muốn làm một chiếc "Ngựa chồm" thì sẽ xin phép họ trước.
* Nhưng nếu giờ có người đặt hàng anh làm một chiếc xe theo yêu cầu của họ và có trả phí thì sao, anh có nhận làm không?
- Thực tế có những đặt hàng như vậy rồi, nhưng nhóm chúng tôi vẫn chưa nhận lời làm chiếc nào, nên tạm thời mọi thứ vẫn ổn về vấn đề bản quyền hay quyền lợi.
Tôi cho rằng chiếc xe do tôi làm xong, đã xin phép bên hãng thì chiếc xe là của tôi và tôi có quyền được trao tặng cho bất cứ ai mà tôi muốn. Chưa kể, tôi chỉ làm một chiếc duy nhất, chứ không làm 10 chiếc hay là 20 chiếc để bán.
Hoặc tôi có thể tặng xe cho một ai đấy, họ trả mình tiền công để người ta mang về sưu tầm, trưng bày. Tôi nghĩ đây là một vấn đề hết sức bình thường.
Còn khi có ai đó hỏi giá một chiếc xe gỗ, tôi đều nói đúng giá trị, chi phí mà tôi bỏ ra để làm chiếc xe này. Tôi thường trả lời rằng "thực ra với chiếc xe này, tôi đã bỏ ra rất nhiều tâm huyết và mức chi phí từng này. Nếu bạn muốn sưu tầm, bạn có thể tham khảo".
* Công việc của anh chắc chắn cần độ phủ. Vậy tại sao anh không mô phỏng xe VinFast?
- Rất nhiều người hỏi tại sao tôi không làm xe gỗ VinFast. Sự thực là có những thời điểm tôi định làm rồi. Nhưng vì VinFast là hãng xe trong nước nên tôi hơi quan ngại những vấn đề liên quan đến bản quyền.
Tôi hiểu VinFast có hệ thống truyền thông rất mạnh, không loại trừ khả năng họ cũng biết tới những nội dung tôi làm. Nhưng tới giờ, họ vẫn chưa liên hệ, nên có thể họ không muốn các sản phẩm của họ được tạo hình dưới dạng xe gỗ. Còn tôi và gia đình cũng đang sử dụng một chiếc xe xăng của thương hiệu Việt nên không thể nói là tôi không quan tâm tới thương hiệu trẻ tuổi này được.
* Những chiếc xe này chắc chắn chưa được cấp phép chạy ngoài đường. Anh sẽ xử lý vấn đề này như thế nào?
- Sự thực là tôi chưa bao giờ mang xe ra ngoài đường chính. Đa phần tôi chỉ quay tại những khu đường vắng, trong khu dân cư, đô thị ít người hoặc chưa có ai sinh sống và biểu diễn một chút rồi cất thôi. Chưa kể, những chiếc xe gỗ này đều di chuyển với tốc độ rất chậm và có phanh.
Mỗi chiếc xe làm xong ở xưởng gỗ, tôi quán triệt với anh em ở đó là không được nghịch hay mang xe ra đường đi lại. Nếu cần vận chuyển xe từ xưởng sang kho chứa, tôi đều thuê xe tải nhỏ để chở, chứ không dám tự ý đi qua đường quốc lộ.
Ví dụ gần đây nhất là chiếc Tesla Cybertruck. Đây là chiếc xe gỗ to nhất và đi được nhanh nhất trong bộ sưu tập. Nhưng tôi cũng chỉ đi loanh quanh ở các đường nhựa chưa hoàn thiện xong, vẫn đang đóng cửa hoạt động.
"Tôi sẽ có nhiều thay đổi trong năm 2024"
* Trong năm 2023, những mẫu xe gỗ của anh đã tăng kích thước đáng kể so với thời gian đầu anh thực hiện. Liệu có lý do nào phía sau thay đổi này không, thưa anh?
- Ban đầu, tôi làm xe từ những mô hình rất nhỏ, tiếp đến là những chiếc xe mà con tôi có thể lái được. Dần dần, khi mình có kinh nghiệm hơn thì mình có thể làm được những chiếc xe lớn hơn, chạy nhanh hơn, sử dụng động cơ mạnh hơn, lắp thêm lốp hơi... Đó là lý do tôi phải nâng cấp chiếc xe lớn hơn để phù hợp với những trang bị mới.
Với những chiếc xe có kích thước nhỏ, khung gầm sẽ không đủ mạnh, không đủ chắc chắn để tích hợp được những công nghệ và những option mà mình muốn nâng cấp cho chiếc xe.
* Vậy tỉ lệ 1:1 cũng sẽ rất gần phải không anh? Và sẽ có những trang bị không khác gì xe thật như điều hòa, radio...?
- Đúng là trong tương lai rất gần, cộng đồng mạng sẽ thấy chiếc xe gỗ với tỉ lệ 1:1 đầu tiên mà tôi cho ra lò. Tôi đã suy nghĩ nhiều về chiếc xe này, muốn nó phải hoàn hảo hơn nữa, hoặc thậm chí, đó có thể là những chiếc xe do chính mình thiết kế.
Trên thực tế, tôi có thể làm xe 1:1 lúc nào cũng được. Nhưng tôi lo rằng khi làm tỉ lệ như vậy luôn, càng về sau tôi sẽ không còn gì để thực hiện nữa. Vậy nên, tôi sẽ cố gắng chỉn chu nhất có thể ở tỉ lệ nhỏ, rồi nâng cấp dần dần.
Còn về các trang bị, tôi thấy khâm phục công nghệ trên thế giới. Người Việt Nam mình cũng giỏi nhưng cần học hỏi bên ngoài nhiều. Tôi không có ý định trưng những công nghệ quá cầu kỳ. Tôi chỉ bắt chước những công nghệ đặc biệt hoặc cần thiết thôi.
Còn lại, tôi sẽ chú trọng vào thẩm mỹ, thiết kế bên ngoài, bên trong nội thất, để tôi thể hiện được sự khéo léo của con người Việt Nam mình, của làng nghề và chất liệu gỗ.
* Tới thời điểm hiện tại, anh đã có khá nhiều các tác phẩm xe gỗ. Liệu trong tương lai, anh có ý định mở một triển lãm hoặc phòng trưng bày những chiếc xe đó để mọi người có thể tới gần và chiêm ngưỡng thực tế hay không?
- Từ thời điểm bắt đầu làm xe gỗ, tôi đã nghĩ đến việc sau này bản thân sẽ sở hữu một bộ sưu tập "siêu xe" rất đồ sộ. Tôi muốn mọi người cùng được chiêm ngưỡng tận mắt những mẫu xe này, thay vì chỉ xem qua video.
Tháng 12-2023, tôi được một công ty rất lớn bên Hong Kong (Trung Quốc) mời mang xe gỗ sang bên đó trưng bày. Điều này càng khiến tôi suy nghĩ về việc mở một phòng trưng bày hay triển lãm với mục đích từ thiện, hoặc có thể sau này mình bán đấu giá chẳng hạn.
Đây là một tương lai khá xa, không có gì để nói trước cả, nhưng tôi sẽ cố gắng làm sao để sau này sử dụng bộ sưu tập xe gỗ một cách ý nghĩa và thiết thực nhất có thể.
* Với việc kênh YouTube rất phát triển, anh đã có kế hoạch thế nào cho kênh trong năm 2024?
- Tôi tiếp tục công việc sáng tạo nội dung như hiện tại. Có chăng sẽ thay đổi định hướng là tạo ra những mẫu xe ở tỉ lệ 1:1. Tôi cũng sẽ cải thiện chất lượng của những sản phẩm mới, thậm chí tạo ra những mẫu xe hoàn toàn mới lạ dựa trên những ý tưởng của trí tuệ nhân tạo (AI) đưa ra.
Nhìn chung, tôi vẫn chỉ muốn tập trung toàn tâm toàn ý vào việc sáng tạo này để cho ra những sản phẩm tốt nhất. Như lần đầu tiên tôi gặp các bạn cách đây khoảng 2 năm, nhưng mọi thứ thay đổi rất nhiều.
Hồi đó, tôi mới chỉ bắt đầu làm được khoảng 2-3 chiếc xe thôi và nói sắp tới sẽ làm một chiếc xe lốp hơi. Trong khi đó, bây giờ đã có rất nhiều xe được trang bị lốp hơi rồi đúng không? Sắp tới tôi chuẩn bị làm một chiếc tỉ lệ 1:1 và thậm chí là tự làm những chiếc xe do mình thiết kế.
* Cảm ơn vì những chia sẻ của anh. Chúc anh và gia đình có một năm mới nhiều sức khỏe, bình an!
Chiếc xe gỗ độc đáo được chế tạo trong vòng 30 ngày, với ý tưởng khác biệt hoàn toàn so với những mẫu mô phỏng trước đây.