Trung Quốc sẽ thay thế Mỹ, trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới, sớm hơn một vài năm so với dự báo trước đó, xuất phát từ lý do dịch bệnh, theo các chuyên gia phân tích.

Mỹ tuần trước cho biết tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của quốc gia này trong năm 2020 giảm 2,3%, xuống chỉ còn 20.930 tỷ USD.

Ngược lại, nền kinh tế Trung Quốc tăng trưởng 2,3% trong năm qua, đạt 101.600 tỷ nhân dân tệ, tương đương với khoảng 14.700 tỷ USD, được quy đổi dựa trên tỷ giá trung bình 6,9 nhân dân tệ đổi một USD, theo dữ liệu từ Wind Information.

Như vậy, GDP của Trung Quốc chỉ còn kém Mỹ khoảng 6.200 tỷ USD. Khoảng cách này đã thu hẹp so với mức 7.100 tỷ USD trong năm 2019.

“Những con số tăng trưởng trái ngược này hoàn toàn nhất quán với nhận định của chúng tôi rằng dịch bệnh tác động lên Mỹ mạnh hơn là Trung Quốc”, theo Rob Subbaraman, đến từ Nomura. “Chúng tôi tin rằng nền kinh tế của Trung Quốc, tính theo USD, sẽ vượt qua Mỹ vào năm 2028, dựa trên những dự báo tăng trưởng”.

Nếu như nhân dân tệ của Trung Quốc tăng giá trong tương lai, ở 6 nhân dân tệ đổi một USD, Trung Quốc thậm chí sẽ vượt qua Mỹ sớm hơn tới 2 năm, tức là vào năm 2026, Subbaraman chia sẻ.

Nhân dân tệ đã tăng giá so với đồng USD trong 6 tháng qua và đạt những cột mốc chưa từng xuất hiện trong vòng 2 năm trở lại đây.

Mỹ bị ảnh hưởng dịch bệnh nặng nề nhất

Dịch bệnh Covid-19 lần đầu tiên bùng phát tại thành phố Vũ Hán, Trung Quốc, vào cuối năm 2019.

Trong nỗ lực nhằm kiểm soát dịch bệnh, chính quyền các địa phương tại đây đã cho “đóng cửa” hơn một nửa nền kinh tế của Trung Quốc trong tháng 2/2020, dẫn tới tỷ lệ thất nghiệp tại khu vực thành thị tăng lên kỷ lục 6,2% trong tháng đó. GDP của Trung Quốc giảm tới 6,8% trong quý I/2020.

Dịch bệnh kìm chân nền kinh tế trong một vài tuần lễ, và Trung Quốc quay lại với chu kỳ tăng trưởng trong quý II.

Trong khi đó, dịch bệnh Covid-19 lan rộng ra nhiều quốc gia khác và trở thành đại dịch toàn cầu. Mỹ là quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất khi có số ca nhiễm và tử vong do Covid-19 lớn nhất trên thế giới.

Tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ nhảy vọt lên 14% trong tháng 4/2020, và duy trì trên 10% trong 3 tháng liên tiếp sau đó.

“Dữ liệu GDP mới nhất cho thấy sự phuc hồi của kinh tế Trung Quốc diễn ra mạnh cho tới hết năm 2020 nhờ vào khả năng kiểm soát dịch bệnh tốt”, theo Tai Hui, nhà hoạch định kinh tế trưởng khu vực châu Á tại J.P. Morgan Asset Management. Ông dự đoán chỉ mất khoảng 8-10 năm nữa, GDP của Trung Quốc sẽ bắt kịp Mỹ.

Ông cho biết việc chính phủ Trung Quốc ban bố một số biện pháp hạn chế sau khi một vài ổ dịch được phát hiện trong một vài tuần qua là những dấu hiệu khó lường đối với tốc độ tăng trưởng của quốc gia này trong quý I, trong khi đó, Mỹ sẽ được hưởng lợi từ những gói hỗ trợ từ phía chính phủ được thông qua hồi cuối năm ngoái.

Nhưng Tai bổ sung thêm rằng GDP “chỉ đơn thuần là một phương pháp so sánh”, và trong quá trình đưa ra quyết định, các nhà đầu tư cũng nên cân nhắc kỹ tới sự khác biệt trong cấu trúc nền kinh tế, thu nhập, tiềm năng phát triển và các lợi thế cạnh tranh.

Thăng dư thương mại của Trung Quốc với Mỹ tăng

Đối với những nhà kinh tế học tỏ ra lo ngại về sự bền vững trong tốc độ phát triển kinh tế dài hạn, sự phục hồi của nền kinh tế Trung Quốc trong năm ngoái phần lớn được đóng góp từ các ngành công nghiệp truyền thống, ví dụ như sản xuất, hơn là sự gia tăng của sức mua nội địa.

Khi nhu cầu từ nước ngoài đối với mặt hàng khẩu trang và thiết bị bảo hộ y tế tăng vọt, xuất khẩu của Trung Quốc tăng 3,6% (tính theo USD) trong năm 2020, trong khi nhập khẩu giảm 1,1% trong cùng giai đoạn đó.

Thặng dư thương mại của Trung Quốc với Mỹ tăng lên 317 tỷ USD trong năm 2020, trong khi con số này trong năm 2019 là 296 tỷ USD. Thâm hụt thương mại với Mỹ của Trung Quốc tăng lên cho dù hai quốc gia này đã ký một thỏa thuận thương mại hồi tháng 1 năm ngoái nhằm thu hẹp khoảng cách đó.

Mặt khác, sức mua nội địa của Trung Quốc không hồi phục nhanh như phần còn lại của nền kinh tế.

Doanh thu ngành bán lẻ của quốc gia này giảm 3,9% trong năm 2020, trong khi chỉ số này ở Mỹ tăng 0,6%.

Bruce Pang, trưởng bộ phận nghiên cứu chiến lược kinh tế vĩ mô tại ngân hàng đầu tư China Renaissance, nhận định rằng dịch bệnh Covid-19 chính là điều kiện để Trung Quốc vượt qua Mỹ trong khoảng thời gian 3 tới 5 năm sớm hơn so với những dự báo trước đó.

Nhưng ông cho rằng “cột mốc thực tế” ở đây chính là khi nào thu nhập bình quân đầu người của Trung Quốc vượt qua được Mỹ.

Với dân số gấp 4 lần so với Mỹ, thu nhập bình quân đầu người của Trung Quốc tăng lên 11.000 USD trong năm 2020, trong khi đó, thu nhập bình quân đầu người của Mỹ hiện tại vẫn đang gấp hơn 5 lần Trung Quốc.

Trọng Đại