Sáng 20-3, phiên họp thứ 21 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (QH), một nội dung được nhiều đại biểu (ĐB) quan tâm, đặt câu hỏi là vấn đề thu hồi tài sản tham nhũng trong những vụ án kinh tế.

Việc thu hồi tài sản tham nhũng chưa đạt kỳ vọng

ĐB Phạm Văn Hòa, Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp, đặt câu hỏi thời gian qua việc thu hồi tài sản vẫn còn ít, chưa đạt kỳ vọng. Vậy giải pháp nào để thu hồi tài sản tham nhũng được nhiều và đạt được theo kỳ vọng của người dân?

Tương tự, ĐB Bùi Mạnh Khoa, Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa, cũng đặt câu hỏi qua theo dõi, hiện nay một số vụ việc người phải thi hành án có nhiều tài sản và đã được kê biên để đảm bảo thi hành án nhưng việc thu hồi vẫn chậm.

Nguyên nhân được cho là vướng mắc trong xử lý tài sản chung, tài sản riêng. Do đó, đề nghị Chánh án cho biết hướng xử lý về vấn đề này.

Phiên tòa xét xử vụ án cố ý làm trái mà ông Đinh La Thăng phải bồi thường 600 tỉ đồng. Ảnh: TP

Trả lời, Chánh án TAND Tối cao cho biết trong 10 năm, các cơ quan đã thu hồi được 40% số tài sản tham nhũng. Để nâng cao hơn nữa, cần nâng cao chất lượng điều tra và kịp thời phong tỏa tài sản. Trên thế giới có cơ chế thu hồi tài sản của nghi can tham nhũng mà không giải trình được nguồn gốc. Nếu làm được điều này có thể tăng cao hơn nữa tỉ lệ thu hồi.

“Nếu có cơ chế thu tài sản như nhiều nước đã áp dụng là cơ chế phi hình sự (tăng giải trình), một, hai, ba, bốn nhà gọi là tài sản của vợ chồng, nếu như quan chức đó không giải trình được nó đã được hình thành như thế nào thì tính hợp lý của nó không được pháp luật công nhận, vi phạm đấy cũng được tịch thu. Việc này phụ thuộc vào luật lệ, giải pháp căn cơ thì chỉ có thay đổi luật thôi chứ không có cách nào khác” - ông Bình thông tin.

Giải pháp tăng cường thu hồi tài sản tham nhũng

Liên quan đến vấn đề thu hồi tài sản tham nhũng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết trong năm tháng, từ tháng 10-2022 đến nay đã thu được trên 17.000 tỉ đồng, tăng gần 12.000 tỉ đồng so với cùng kỳ năm 2022.

Bộ trưởng Long cũng nêu ra những vấn đề, khó khăn khi thu hồi tài sản tham nhũng là số lượng tài sản trong hầu hết vụ án lớn nằm rải rác ở các địa phương khác nhau trên phạm vi cả nước. Thứ hai là nguồn gốc, tính pháp lý của nhiều tài sản được kê biên, đưa ra xử lý phức tạp và mất nhiều thời gian để làm rõ. Thứ ba, nhiều trường hợp phải xác minh tài sản đó là tài sản chung hay tài sản riêng, tài sản của người phạm tội...

Từ đó, Bộ trưởng Bộ Tư pháp đưa ra giải pháp trong thời gian tới là tăng cường bám sát, thực hiện tốt chỉ thị của Ban Bí thư, Ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, tập trung vào các vụ án lớn đang được xã hội quan tâm, thường xuyên báo cáo Chính phủ để thực hiện tốt hơn nữa nhiệm vụ này.

Đồng thời, Bộ Tư pháp đề nghị các cơ quan dân cử, đoàn ĐBQH tăng cường quá trình giám sát để tập trung vào việc này; hạn chế tẩu tán, giấu các tài sản tại các vụ tham nhũng, vụ án kinh tế.