Đó là chuyện đã diễn ra ở TP Huế nhiều năm nay. Tuy vậy người dân vẫn chưa "tâm phục khẩu phục", băn khoăn về căn cứ pháp luật của quy định này.

Đậu xe máy phải quay đầu ra đường

Anh N.H. (31 tuổi, chủ một quán cà phê trên đường Phan Chu Trinh, TP Huế) cho biết khách đến quán anh thường đậu xe ngay trên vỉa hè trước quán. Không ít lần anh H. được lực lượng trật tự đô thị nhắc nhở và yêu cầu dắt xe của khách đậu trên vỉa hè quay đầu xe ra ngoài đường.

Dọc các tuyến đường trên TP Huế, không khó để bắt gặp trước các hàng quán treo biển nhắc nhở khách hàng phải quay đầu xe hướng ra phía ngoài đường. Thậm chí có quán treo cả biển cảnh báo "không quay đầu xe sẽ bị phạt tiền". Không chỉ dừng lại ở việc nhắc nhở, lực lượng trật tự đô thị ở TP Huế cũng đã nhiều lần ra quân xử phạt về việc này.

Anh T. (đề nghị không nêu tên) cho biết trong một lần đậu xe máy ở đường Điện Biên Phủ (TP Huế), do không quay đầu xe hướng ra phía ngoài đường nên anh bị công an phường lập biên bản, xử phạt hành chính 150.000 đồng.

Theo giải thích của đại diện Phòng Quản lý đô thị TP Huế, việc đưa ra mức phạt trên cho hành vi đậu xe máy trên vỉa hè không quay đầu xe ra ngoài căn cứ tại nghị định số 46/2016/NĐ-CP ngày 26-5-2016 của Chính phủ về việc quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, đường sắt. Theo đó, hành vi này vi phạm điều 6 tại nghị định và phạt tiền từ 100.000 đồng đến 200.000 đồng.

"Trường hợp này đã để xe sai quy định và ảnh hưởng đến người đi bộ. UBND các phường áp dụng hình thức xử phạt vi phạm hành chính 150.000 đồng đối với hành vi vi phạm là đúng với quy định pháp luật", đại diện Phòng Quản lý đô thị TP Huế phản hồi.

Ông Trần Song, phó chủ tịch UBND TP Huế, cho biết TP quy định việc đậu xe máy quay đầu xe ra đường từ năm 2009, sau một thông báo kết luận của phó chủ tịch UBND TP Huế tại buổi làm việc với các đơn vị về kẻ vạch để xe vỉa hè. Theo thông báo này, để đảm bảo an toàn cho người đi bộ và mỹ quan đô thị, tất cả các loại xe đậu trên vỉa hè phải cách mép ngoài cùng của bó vỉa 0,3m và quay đầu xe ra bên ngoài.

Xem lại căn cứ xử phạt

"Việc quay đầu xe ra bên ngoài đã được thông báo và triển khai từ lâu. Tuy nhiên vẫn có nhiều trường hợp không chấp hành và bị lực lượng chức năng xử phạt", ông Song nói.

Tuy nhiên, theo luật sư Lê Cao (Đoàn luật sư TP Đà Nẵng), việc xử phạt hành chính người đậu xe không quay đầu xe ra ngoài của chính quyền TP Huế là thiếu căn cứ.

Theo ông Cao, hiện các vấn đề về tuân thủ quy tắc đường bộ, các hành vi bị cấm được quy định tại các điều 8, điều 18, điều 19 của Luật Giao thông đường bộ thì không có quy định nào về bắt buộc đậu xe trên vỉa hè phải quay đầu xe vào bên trong hay ra bên ngoài. Các quy định xử phạt vi phạm hành chính đối với người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy được quy định tại nghị định 100/2019/NĐ-CP (sửa đổi bởi nghị định số 123/2021/NĐ-CP) thì cũng không có quy định về hướng quay đầu xe.

"Các thông báo, văn bản có tính hướng dẫn, quản lý đô thị của các địa phương không thể chứa các nội dung mang tính quy phạm pháp luật thay cho các văn bản quy phạm luật hay nghị định hướng dẫn. Dựa vào các nội dung thông báo để xử phạt, đồng thời áp dụng các nội dung không có tính quy phạm pháp luật rồi dẫn chiếu đến các quy định về xử lý vi phạm hành chính để xử lý là việc làm trái luật", ông Cao nói.

Theo ông Cao, với những vấn đề cuộc sống cần thiết được pháp luật điều chỉnh (như việc đậu xe trên lề đường ở Huế), các địa phương cần kiến nghị Quốc hội và các cơ quan có thẩm quyền khác quy định vấn đề đó và luật hóa, ban hành các quy định pháp luật phù hợp để quản lý các vấn đề phát sinh trong đời sống.