Theo số liệu của Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), thị trường xe máy đã trải qua 3 năm liên tiếp sụt giảm về doanh số.

Thị trường xe máy Việt Nam nhiều năm nay được thống trị bởi 5 nhà sản xuất lớn Honda, Yamaha, Suzuki, SYM và Piaggio.

Đường cong uốn lượn của đồ thị cho thấy sự "thăng trầm" trong sản lượng tiêu thụ xe máy trong 1 thập kỷ trở lại đây. Sau khi sản lượng xe máy đạt đỉnh vào năm 2018 đã liên tục giảm...

Năm 2020, do ảnh hưởng từ đại dịch COVID-19, doanh số bán xe máy giảm từ 3,25 triệu chiếc xuống còn 2,84 triệu chiếc, giảm 12,6% so với năm 2019 và là năm có sản lượng thấp nhất trong vòng 1 thập kỷ qua.

ABeam Consulting (ABeam Việt Nam) – công ty tư vấn chiến lược hàng đầu Nhật Bản cho rằng thị trường xe máy trong nước đang ở giai đoạn bão hòa, mức tăng trưởng sẽ ổn định và không có đột biến trong thập kỷ tới.

Điều này do nhiều nguyên nhân, trước hết như ông Suzuki Yasutaka - Tổng giám đốc Công ty Yamaha Việt Nam đã nêu ra trong một sự kiện mới đây: “Trên thực tế, gần một nửa dân số Việt Nam đều đã sở hữu xe hai bánh”. 

Một nguyên nhân không kém phần quan trọng nữa là sự thay thế của các phương tiện khác như ô tô hoặc xe máy điện cũng khiến nhu cầu với xe máy xăng bị sụt giảm.

Thu nhập bình quân của người Việt đang ngày càng cao lên, điều này giúp việc sở hữu ô tô trở nên dễ dàng hơn. Nếu năm 2010, thu nhập bình quân đầu người chỉ là 1.318 USD thì đến năm 2020 con số này đã lên 2.786 USD.

Tham gia giao thông bằng xe máy tại Việt Nam. (Ảnh: Giáo dục Việt Nam).

Trên thực tế, đây không phải câu chuyện mới với ngành xe máy trong nước. Ngay từ năm 2013 khi sản lượng tiêu thụ xe máy xuống thấp, nhiều dự báo của các chuyên gia đã nhấn mạnh đến vấn đề "bão hoà" của thị trường xe máy.

Nhớ lại năm 2013 được giới "buôn xe máy" gọi là năm ế ẩm nhất trong lịch sử kinh doanh khi mà doanh số bán hàng của các DN giảm sút mạnh cả những thời điểm có nhu cầu cao trong năm. Nhà sản xuất thừa công suất, tồn kho ngàn xe, đại lý thua lỗ rao bán cả cửa hàng. 

Khi đó, Honda Việt Nam đã phải lùi đã phải lùi thời gian hoạt động nhà máy thứ 3 của DN này tại Hà Nam đến tháng 3/2014 thay vì đầu năm 2012 như dự kiến, do công suất của 2 nhà máy tại Vĩnh Phúc là 2 triệu xe/năm chưa dùng hết. Tương tự, Yamaha Việt Nam cũng gặp tình trạng dư thừa 50% công suất.

Là "anh cả" trong ngành, Honda Việt Nam sẽ làm gì khi "miếng bánh béo bở" năm nào ngày càng bé

Được thành lập vào năm 1996, công ty Honda Việt Nam là liên doanh giữa Công ty Honda Motor (Nhật Bản), Công ty Asian Honda Motor (Thái Lan) và Tổng Công ty Máy Động Lực và Máy Nông nghiệp Việt Nam với 2 ngành sản phẩm chính: xe máy và xe ô tô.

Là doanh nghiệp sản xuất xe máy có thương hiệu lớn và chiếm thị phần 78,6% toàn thị trường năm 2021 (theo số liệu DN công bố) với 3 nhà máy sản xuất xe máy ở Vĩnh Phúc và Hà Nam, trước thị trường "down trend" đã 3 năm liên tiếp, ông lớn này đã lập những kế hoạch kinh doanh gì cho tương lai?

Đầu tiên, với mặt hàng chủ lực xe máy, trong chiến lược kinh doanh năm 2022, Honda vẫn đặt mục tiêu dẫn dắt ngành công nghiệp xe máy để thúc đẩy phục hồi thị trường sau và thậm chí cả trong thời điểm đại dịch COVID-19 đồng thời duy trì hệ thống HEAD, HSF, WSS.

Ngoài ra, năm 2022 sẽ là năm Honda đặt mục tiêu gia tăng xuất khẩu xe nguyên chiếc.

Thông tin trên trang chủ của hãng cho biết trong năm tài chính vừa qua, sản lượng xuất khẩu xe nguyên chiếc (CBU) của Honda đạt gần 171.000 xe, tổng kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 368 triệu USD bao gồm cả xuất khẩu xe nguyên chiếc và phụ tùng, giảm 4,7% so với năm tài chính 2020.

Trong năm tài chính 2022, Honda dự báo xuất khẩu nguyên chiếc sẽ đạt hơn 222.000 chiếc, tăng khoảng 23% so với năm tài chính 2021.

Thứ hai, mở rộng kinh doanh sang phân khúc xe thể thao, xe phân khối lớn khi nhu cầu xe máy phổ thông đứng trước nguy cơ chững lại.

Khoảng 10 năm trước, thị trường xe phân khối lớn ở Việt Nam vẫn còn như một trang giấy trắng. Trước khi có xe chính hãng, người chơi trong nước chỉ có thể mua xe phân khối lớn thông qua đại lý tư nhân với mức giá đắt 1,5-3 lần thị trường nước ngoài.

Trong vài năm trở lại đây, nhiều hãng xe lớn gia nhập thị trường môtô tại Việt Nam, khiến giá xe giảm và người dùng ngày càng có nhiều lựa chọn. Ducati, Harley-Davidson, Triumph... đã từng bước chiếm lĩnh thị trường và thay thế dần các đại lý tư nhân.

So với các mẫu xe châu Âu và Mỹ, xe Nhật vẫn được đánh giá là bền bỉ và dễ sử dụng hơn với người châu Á. Bộ ba Honda-Yamaha-Suzuki khi xuất hiện đủ với các mẫu xe đầu bảng, sẽ sẵn sàng cạnh tranh với những cái tên nổi tiếng như Ducati, BMW Motorrad, Triumph, Harley-Davidson...

Honda Việt Nam đã nhanh chân đi đầu và tạo được sự chú ý bằng cách liên tiếp giới thiệu 3 showroom phân khối lớn trong cùng năm, có thể thấy được sự quyết tâm của Honda trong việc ôm trọn mảng xe dưới 175 cc lẫn trên 175 cc tại Việt Nam.

Hiện tại, Honda Việt Nam đã có đủ sản phẩm ở tất cả phân khúc, từ sportbike 150 cc với đại diện là CBR150R vừa ra mắt đến sportbike cỡ lớn như CBR1000RR-R Fireblade. Đây cũng là hãng xe máy duy nhất ở Việt Nam làm được điều này.

Trên website chính thức của hãng có thể tìm thấy các dòng xe phân khối lớn khá đa dạng với giá từ hơn 100 triệu đồng đến hơn 1 tỷ đồng/chiếc

Trên website chính thức của hãng có thể tìm thấy các dòng xe phân khối lớn khá đa dạng với giá từ hơn 100 triệu đồng đến hơn 1 tỷ đồng/chiếc

Không chỉ Honda, các hãng xe máy khác như Yamaha, Suzuki, thậm chí mới đây là Piagio cũng chuyển hướng sang phân khúc xe phân khối lớn khi xe máy truyền thống đang ngày càng ế ẩm.

Với Yamaha, hãng hiện chỉ phân phối 2 mẫu xe phân khối lớn là bộ đôi YZF-R3 và MT-03, trước đó từng có MT-09 và XSR900.

Trong khi đó Suzuki Việt Nam đang bán 4 mẫu xe trên 175 cc, gồm GSX-S1000, V-Strom 1050 và bộ đôi Gixxer 250, Gixxer SF250. Trong quá khứ, mẫu sportbike GSX-R1000 cũng từng được phân phối chính hãng nhưng đã bị "khai tử" vào đầu năm 2021.

Ngay trong tháng đầu năm, Piaggio Việt Nam đã mở đại lý xe phân khối lớn thứ 2 tại Hà Nội, sau đại lý đầu tiên mở ở Tp.HCM hồi tháng 12 năm ngoái. Với tên gọi Motoplex, đây là dạng showroom theo mô hình toàn cầu của tập đoàn xe máy Ý, sẽ đồng thời kinh doanh 4 thương hiệu cao cấp trực thuộc là Piaggio, Vespa, Aprilia và Moto Guzzi.

Thứ ba, Honda quá nổi tiếng với thương hiệu xe máy, nhưng đừng quên công ty này cũng có sản phẩm ô tô được ưa chuộng với 2 dòng xe bán chạy nhất là CRV và City. Đây vẫn là ngành được đánh giá có động lực tăng trưởng trong những năm tới.

Tháng 3 năm 2005, Honda Việt Nam chính thức nhận được giấy phép của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho phép sản xuất lắp ráp ô tô tại Việt Nam.

Bắt đầu hoạt động kinh doanh ô tô từ năm 2006, chỉ sau hơn 1 năm, Honda Việt Nam đã xây dựng thành công nhà máy, mạng lưới đại lý, các chương trình đào tạo bán hàng, dịch vụ, lái xe an toàn cho nhân viên các đại lý và ra mắt mẫu xe đầu tiên là Honda Civic vào tháng 8 năm 2006. 

Tiếp đó, mẫu xe Honda CR-V tiếp tục được Công ty giới thiệu vào tháng 12 năm 2008 và Honda City vào tháng 6 năm 2013. 

Ngoài những dòng xe sản xuất trong nước, Honda Việt Nam còn nhập khẩu thêm các mẫu xe sedan và mẫu xe đa dụng cao cấp lần lượt là Honda Accord và Honda Odyssey nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng. 

Năm 2016, Honda Việt Nam chuyển sang nhập khẩu mẫu xe Honda Civic thay vì sản xuất trong nước. Tính đến nay, Honda Việt Nam đã cung cấp cho thị trường ô tô Việt Nam 3 dòng xe phục vụ cho các nhu cầu sử dụng đa dạng của khách hàng: dòng sedan (cỡ lớn, cỡ vừa và cỡ nhỏ), dòng SUV và MPV.

Hình ảnh trên website công ty

Thị phần ô tô trong nước nhiều năm nay vẫn được ganh đua ác liệt giữa 2 tên tuổi là Toyota và Huyndai. Trong 2 năm trở lại đây, Honda cùng với Ford và Mazda đã bị bộ 3 Kia, Mitsubishi và VinFast đẩy lùi khỏi TOP 5 hãng xe có thị phần cao nhất tại Việt Nam.

Nguồn VAMA, SSI research compiles

Tổng hợp theo số liệu các nguồn trên internet

Tuy nhiên, sang đến 2020 do ảnh hưởng bởi Covid nhiều những lý do khác, sản lượng tiêu thụ ô tô của Honda giảm hơn 24% và đã phục hồi nhẹ trong năm 2021.

Bỏ qua những bất ổn trong ngắn hạn, triển vọng 2022 có thể tươi sáng hơn với khả năng phục hồi tương đối chắc chắn. Với 70% dân số Việt Nam đã được tiêm vaccine mũi 2 tính đến cuối năm 2021, và các biến thể COVID mới có khả năng sẽ ít gây rủi ro tới sức khỏe hơn, ước tính tác động từ việc giãn cách xã hội sẽ ít nghiêm trọng hơn năm 2021.

Theo ước tính của Công ty Cổ phần Chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và Phát triển VN - BSC nhu cầu ô tô sẽ tăng 16% so với cùng kỳ trong 2022, đây là cơ hội để Honda Việt Nam gia tăng doanh số của mình.

Ngoài ra, nhiều công ty ô tô đã tăng giá bán mẫu xe mới trong 2021 và ước tính việc này sẽ có tác động rõ ràng tới thị trường ô tô trong 2022. Cả nhà sản xuất ô tô và đại lý phân phối sẽ hưởng lợi từ chênh lệch cung cầu trong ngắn hạn này.

Theo thông tin công ty công bố trên trang chủ, trong năm tài chính 2022, Honda Việt Nam sẽ tiếp tục mở rộng niềm vui mua hàng đến nhiều khách hàng mua ô tô hơn nữa thông qua các hoạt động phong phú như: Giới thiệu những mẫu xe mới - Mở rộng mạng lưới Nhà phân phối - Tăng cường chất lượng dịch vụ.

Honda Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh thương hiệu Honda Ôtô với những giá trị cốt lõi: Thiết kế thể thao – Vận hành mạnh mẽ - Công nghệ tiên tiến – Tiết kiệm nhiên liệu – An toàn vượt trội, nhằm mang đến những sản phẩm và dịch vụ chính hãng đến với nhiều khách hàng hơn nữa.

Đồng thời, công ty sẽ tiếp tục triển khai Chiến dịch "Feel The Performance" với chuỗi sự kiện lái thử được tổ chức trên toàn quốc.

An Vũ