Ông NGUYỄN SỰ (nguyên bí thư, chủ tịch UBND TP Hội An) cho rằng việc bức xúc của dư luận là điều dễ hiểu.
"Có yêu, có thích Hội An thì người ta mới bức xúc vậy. Vấn đề là mình cư xử như thế nào, nói sao mà bà con họ phản ứng như vậy" - ông Sự nói.
* Là người am hiểu đặc thù của phố cổ Hội An và tính mong manh di sản, ông đánh giá ra sao việc dư luận mấy ngày qua phản ứng việc thu phí?
Ông NGUYỄN SỰ: Tôi đã trao đổi, gặp gỡ các anh em quản lý Hội An rồi. Vấn đề lớn nhất là khâu chuẩn bị truyền thông đã làm chưa tốt, chưa lấy ý kiến của người dân.
Cái đụng chạm tới người dân mà ý tưởng có hay mấy nhưng chưa lấy ý kiến thì bà con cũng phản ứng.
Cách giải thích của anh em Hội An không rõ ràng dẫn đến việc người ta đọc vào thì hiểu sai và ngộ nhận.
Cái cốt căn trong chuyện này là Hội An không phải tận thu, không ai có suy nghĩ đó.
Chuyện bán vé lâu nay là bình thường và vẫn làm, vì Hội An là di tích sống cho nên đã vào phố cổ là nguyên tắc phải mua vé, không có gì mới. Xưa giờ Hội An vẫn làm như thế!
* Theo giải thích của chính quyền là việc tổ chức lại hoạt động bán vé lần này nhằm ngăn chặn thất thu vé vào khu phố cổ?
- Lâu nay có tình trạng là các hãng lữ hành cố tình không mua vé cho khách, hoặc mua rồi nhưng lại để khách đi lang thang, không được tham quan các điểm di tích. Nhà nước thất thu đã đành nhưng tạo ra chuyện không công bằng giữa các du khách, làm méo mó hình ảnh Hội An.
Ý là vậy, nhưng khi giải thích thì lãnh đạo Hội An lại nói chưa đầy đủ dẫn đến người ta hiểu là cứ ai đi vào Hội An là phải mua vé.
Thực tế có người đến Hội An cả nghìn lần nhưng không phải đi tham quan mà họ muốn đi dạo lấy không khí một chút, họ ăn một trái bắp, một ly chè rồi đi ra. Nếu chúng ta bắt họ mua vé thì sao chấp nhận được?
* Vậy câu chuyện "sẽ có hai lối đi riêng biệt cho khách và người dân" như thông tin Hội An đưa ra thì sao?
- Anh em Hội An lại nói là phân luồng lối ra vào Hội An nơi nào dành cho du lịch, nơi nào cho dân loanh quanh đó. Nói vậy chưa ổn, làm sao có thể phân luồng cả một khu phố cổ như vậy?
Khi hỏi lại thì tôi được biết là người ta hướng dẫn khách đi theo đoàn thì theo trục đường nào, khách mua vé thì đi vào đường có bố trí trạm bán vé để người dẫn đoàn dẫn vào đúng nơi mua vé, tránh tình trạng khách đi lang thang.
Còn người Hội An thì muốn đi lối nào thì người ta đi, không ai cấm. Cái này do mình giải thích chưa rõ làm dư luận hiểu sai là phân biệt khách với người địa phương, không phải thế!
* Như trường hợp của ông và gia đình thì vào Hội An có phải mua vé không?
- Ví dụ tôi là Nguyễn Sự, tôi dẫn vợ con vô phố cổ đi chơi. Đang dạo thì có người tới hỏi anh mua vé tham quan chưa? Tôi trình bày là tôi chỉ dẫn vợ đi dạo chứ không phải khách.
Nói như thế thì anh em đồng ý rồi tôi cứ đi dạo chứ ai cấm đâu? Hồi nào giờ đều thế cả.
Không hề có chuyện lập rào chắn, dựng barie ngăn cấm này kia như đang bị hiểu sai. Không bao giờ có chuyện đó.
* Vậy việc dư luận phản ứng là vì "hiểu sai" từ việc chính quyền "nói chưa đúng?"
- Rõ ràng rồi! Việc phản ứng đó là dĩ nhiên, người ta thích Hội An nên mới phản ứng, là vì nói không rõ.
Hiện kế hoạch mới chỉ đưa ra, từ nay đến ngày thực hiện (15-5) còn rất nhiều việc phải làm: từ lấy ý kiến cư dân phố cổ, các doanh nghiệp lữ hành, các cơ quan báo chí… Những điểm nào phù hợp thì mới làm chứ chưa phải làm ngay.
Vấn đề quan trọng nhất là dân phố cổ Hội An có đồng tình không, có vạn người sống trong phố cổ - chủ thể của di sản thì cuộc sống của họ cũng phải bình thường, không bị đảo lộn vì quyết định của Hội An.
* Như vậy là sẽ có điều chỉnh?
- Anh em Hội An đang lắng nghe và đang có điều chỉnh cho phù hợp. Tôi tin rằng Hội An sẽ lắng nghe mọi góp ý chứ không khư khư, chúng ta cũng nên có góp ý trên tinh thần khách quan, xây dựng.
Thay vì được "du di" như lâu nay, từ ngày 15-5 tới đây tất cả người Việt, trừ người Hội An có lý do chính đáng, khi vào phố cổ Hội An sẽ buộc phải mua vé.